Zła pogoda przyczyną częstszych „rozwodów” u ptaków wodnych

Coraz krótsze dni, zimny deszcz, silny wiatr. Niekorzystna pogoda sprawia, iż w związku przestaje się układać. Partnerzy oddalają się od siebie, aż w kolejnym sezonie nie dochodzi do odnowienia relacji. Może brzmieć jak historia ze świata ludzi, ale dotyczy… ptaków wodnych. Najnowsze badanie dowodzi, iż silny wiatr nie sprzyja monogamii. To nie tylko ciekawostka, ale sygnał, świadczący o wpływie zmieniających się warunków klimatycznych na zachowania gatunków morskich.

Spadek wierności u ptaków wodnych

Naukowcy z Edinburgh Napier University, UK Centre for Ecology & Hydrology (UKCEH) i Biomathematics and Statistics Scotland (BioSS) przeanalizowali wpływ warunków pogodowych na wierność ptasich par. Wyniki opublikowano w Animal Behavior. Zespół przedstawił dane zbierane przez 20 lat wśród ponad 1,5 tys. kormoranów czubatych (Phalacrocorax aristotelis) – gatunku uznawanego za monogamiczny, który często łączy się w pary na wiele sezonów.

Okazało się, iż poziom wierności wśród ptaków był silnie zróżnicowany. Średnio ok. 45 proc. kormoranów łączyło się w pary ponownie, w kolejnym okresie rozrodczym, jednak w zależności od warunków atmosferycznych wskaźnik ten wahał się od 25 proc. do 72 proc. Naukowcy zwracają uwagę, iż średnia wierność u tego gatunku jest niższa niż u innych monogamicznych ptaków morskich.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ponowne łączenie się w pary okazała się siła wiatru w czasie poprzedzającym sezon lęgowy. W bardziej wietrznych okresach ptaki częściej zmieniały partnera.

Monogamia sprzyja potomstwu

Sukces rozrodczy nie zależy bezpośrednio od tego, czy rozmnaża się nowa para, czy taka, która była razem wcześniej. Wierność ptaków ma jednak wpływ na termin rozpoczęcia lęgów. Pary o dłuższym stażu mają tendencję do wcześniejszego składania jaj, co zwiększa szansę piskląt na przeżycie dzięki korzystnym warunkom pokarmowym.

Choć pogoda wpływa na trwałość ptasich par, badanie wskazuje, iż wciąż większe znaczenie mają cechy samych osobników – ich wiek, kondycja czy wcześniejsze sukcesy lęgowe. Naukowcy zaznaczają jednak, iż wraz z nasilaniem się zmiany klimatu proporcje te mogą się odwracać. Coraz cieplejsze wody i częstsze, silne wiatry już zaczynają wpływać na zachowania ptaków, ograniczając stabilność dotychczasowych wzorców.

Warto przeczytać: Wpływ rosnącego kryzysu wodnego na ptaki wędrowne

Wyższe temperatury wody to mniej piskląt

Autorzy innego badania dotyczącego ptaków wodnych, opublikowanego w październiku 2025 r. w Communications Earth & Environment, zwracają uwagę na dodatkowy czynnik środowiskowy. Zmiany temperatury wody, zwłaszcza warstwy mieszanej oceanu, a także inny układ jej warstw pod względem gęstości, wpływają na rozrodczość ptaków morskich. Analiza obejmowała 138 cykli rozrodczych u 39 gatunków żyjących na półkuli północnej.

W większości badanych obszarów zaobserwowano korelację między temperaturą wody przed sezonem lęgowym a sukcesem rozrodczym ptaków. Wyższa temperatura powodowała spadek dostępności planktonu i innych organizmów stanowiących naturalne źródło pokarmu. Ptaki nie głodowały, ale ich dieta była mniej zróżnicowana, co ograniczyło podaż składników odżywczych niezbędnych do procesu rozrodu. Największy spadek produktywności lęgowej odnotowano w chłodnych rejonach mórz: w Arktyce, na obszarze mórz północnej Europy oraz w północno-zachodnim Atlantyku.

W art. korzystałam z:

Sue Lewis, Adam Butler, Sarah Wanless, Mark A. Newell, Michael P. Harris, Sarah J. Burthe, Carrie M. Gunn, Richard J. Howells, Francis Daunt, Effects of environmental conditions on mate fidelity in a socially monogamous seabird, Animal Behaviour, 2025, 123356,ISSN 0003-3472, https://doi.org/10.1016/j.anbehav.2025.123356

Killeen, H., Sydeman, W.J., Hoover, B. et al. Ecosystems mediate climate impacts on northern hemisphere seabirds. Commun Earth Environ 6, 804 (2025). https://doi.org/10.1038/s43247-025-02717-z