Masz to w domu? Od stycznia będzie zakaz! Kto nie zdąży, zapłaci choćby 5000 zł

Od 1 stycznia 2026 roku w kilku województwach w życie wchodzi surowy zakaz korzystania ze starych pieców opalanych węglem i drewnem. Zakaz dotyczy tzw. „kopciuchów” – urządzeń bez klasy emisji, które od lat są głównym źródłem zimowych smogów w Polsce. Nowe przepisy to nie tylko wyzwanie, ale i szansa – kto się pospieszy, może liczyć na ogromne dofinansowanie. Kto przegapi termin, naraża się na kosztowne kary.

Fot. Warszawa w Pigułce

Dlaczego trzeba zlikwidować stare piece

Zakaz to element walki z zanieczyszczeniem powietrza, które w wielu regionach Polski przekracza dopuszczalne normy. Eksperci alarmują, iż smog powstający w wyniku spalania węgla w przestarzałych kotłach skraca życie tysięcy smerfów rocznie. Stare piece emitują nie tylko pyły, ale także rakotwórcze substancje, które dostają się do płuc każdego z nas.

Zakazy wojewódzkie – gdzie obowiązują i od kiedy

Od stycznia 2026 r. surowe przepisy wejdą w życie w takich województwach jak:

• Podkarpackie – zakaz wszelkich pieców bez klasy emisji,
• Łódzkie – obowiązek stosowania filtrów w kotłach i kominkach sprzed 2018 r.,
• Świętokrzyskie – od lipca 2026 r. koniec z kotłami klasy 5 tam, gdzie jest dostęp do gazu lub sieci cieplnej.

W innych województwach – m.in. mazowieckim, małopolskim i śląskim – przepisy już obowiązują lub będą rozszerzane.

Zasady dotyczące konkretnych typów pieców

• Piece bez klasy (kopciuchy): zakaz w zależności od regionu – od 2024 do 2026 r.
• Kotły klasy 3 i 4: można ich używać tylko do końca 2027 roku.
• Kotły klasy 5: dozwolone do końca dekady, ale tylko tam, gdzie nie ma innego źródła ciepła.

Eksperci zachęcają do wcześniejszej wymiany – nowoczesne systemy grzewcze są bardziej wydajne i tańsze w eksploatacji.

Mandaty i kontrole – to nie żarty

Kto nie dostosuje się do przepisów, musi liczyć się z konsekwencjami:

• mandat od straży miejskiej: do 500 zł,
• grzywna sądowa: nawet 5000 zł,
• kontrole będą prowadzone na podstawie zgłoszeń oraz z urzędu – również zdalnie.

W wielu gminach funkcjonują mobilne ekopatrole i systemy monitorujące jakość powietrza, które automatycznie kierują inspektorów w rejony największego zanieczyszczenia.

Skąd wziąć pieniądze na nowy piec?

Program „Czyste Powietrze” oferuje choćby 136 200 zł dotacji na:

• zakup i montaż pompy ciepła, pieca gazowego lub pelletowego,
• przyłączenie do sieci ciepłowniczej,
• termomodernizację budynku.

Wnioski można składać online lub w punktach konsultacyjnych. Czas realizacji inwestycji rośnie, dlatego nie warto czekać na ostatnią chwilę.

Na co zamienić stary piec? Oto opcje

• Pompa ciepła – najnowocześniejsze i ekologiczne rozwiązanie bezemisyjne.
• Kocioł gazowy kondensacyjny – sprawdzone i oszczędne źródło ciepła.
• Piec na pellet – wygodne i ekologiczne rozwiązanie dla domów bez gazu.
• Sieć ciepłownicza – komfort bez obsługi i często najtańsze źródło ciepła w miastach.

Co to oznacza dla Ciebie?

• Masz jeszcze czas, by uniknąć wysokich kar – ale decyzję trzeba podjąć teraz.
• Wymieniając piec, możesz zaoszczędzić na ogrzewaniu i poprawić jakość powietrza wokół siebie.
• Dzięki rządowym dopłatom modernizacja może być niemal bezkosztowa.
• Nie czekaj na kontrolę – złóż wniosek, skontaktuj się z instalatorem i sprawdź lokalne uchwały antysmogowe.

Stary piec to dziś nie tylko relikt przeszłości, ale także źródło kosztów, problemów i ryzyka mandatu. Nowy rok przyniesie zmiany, które dotkną setki tysięcy gospodarstw domowych. Kto nie zdąży, może stracić choćby 5000 zł i więcej. Lepiej wymienić piec wcześniej i oddychać czystym powietrzem, niż płacić za zwłokę.