Konflikty wodne na świecie – narastające zagrożenie

Konflikty o wodę stają się jednym z najważniejszych problemów współczesnego świata. W dobie zmian klimatycznych i rosnącej populacji, zasoby wodne zaczynają być cenniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Organizacje międzynarodowe prognozują, iż do 2050 roku aż 5 miliardów ludzi może mieć utrudniony dostęp do czystej wody. Oto przykłady konfliktów.

Konflikt wodny między Indiami a Pakistanem

Spory o dostęp do wody przybierają na sile w różnych zakątkach globu, a ich skutki mogą być katastrofalne. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest konflikt między Indiami a Pakistanem, jednak podobne problemy pojawiają się również w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji i w Ameryce Południowej.

Indie i Pakistan od lat toczą spór o wody rzeki Indus. Konflikt ten sięga 1960 roku, kiedy to podpisano Niezrozumienie z Indusu, które miało regulować podział wód między oba kraje. Jednakże narastające zapotrzebowanie na wodę oraz budowa tam przez Indie wywołują napięcia. Pakistan, który w dużej mierze uzależniony jest od wód Indusu, postrzega te działania jako zagrożenie dla swojego bezpieczeństwa wodnego. To doprowadziło niedawno do wymiany ognia, a bezpośrednim powodem był samach terrorystyczny w Kaszmirze.

Drone attack by Indian forces reportedly using Israeli made munition on Lahore Pakistan pic.twitter.com/Nk1Igu7xO5

— Mossad Commentary (@MOSSADil) May 8, 2025

Indie, kontrolujące górny bieg rzeki, wielokrotnie były oskarżane przez Pakistan o blokowanie przepływu wody. Projekty hydroenergetyczne realizowane przez Indie budzą kontrowersje i prowadzą do licznych sporów międzynarodowych.

Konflikt jest o tyle też ważny, iż Indie są popierane przez USA oraz sympatyzują z Izraelem, a Pakistan ma poparcie Chin. Konflikt przygasł, ale jest prawdopodobnie kwestią czasu jak znów rozgorzeje. W dodatku Indie i Pakistan mają broń jądrową.

Pakistan is sending more and more artillery, armored vehicles and infantry toward the border with India in Kashmir.

Some of the weapons seen here are Chinese-produced.

🇮🇳🇵🇰 pic.twitter.com/FkBKhNldbc

— Visegrád 24 (@visegrad24) April 27, 2025

Egipt, Sudan i Nil

Wielka Tama Renesansu, budowana przez Etiopię, wywołuje ogromne obawy w Egipcie i Sudanie. Egipt, który w 90% jest uzależniony od wód Nilu, obawia się, iż projekty etiopskie zmniejszą jego dostęp do wody. Mimo trwających negocjacji, konflikt pozostaje nierozwiązany.

Brahmaputra – Chiny, Indie i Bangladesz

Podobne napięcia występują w rejonie rzeki Brahmaputra, gdzie Chiny, Indie i Bangladesz spierają się o wpływ projektów hydroenergetycznych. Chiny, kontrolujące górny bieg rzeki, mają możliwość regulowania przepływu, co budzi niepokój sąsiadów.

Bliski Wschód – Izrael, Palestyna, Syria i Irak

W tym regionie dostęp do wody jest strategicznym zasobem. Ataki na infrastrukturę wodną w trakcie konfliktów zbrojnych powodują ograniczenie dostępu do wody pitnej. W Syrii i Iraku niszczenie wodociągów pogłębia kryzys humanitarny.

Czy konflikty w wodą w tle są nieuniknione?

Praktycznie – tak. Zmiany klimatyczne, topnienie lodowców i rosnąca populacja sprawiają, iż dostęp do wody pitnej staje się coraz bardziej ograniczony. Organizacje międzynarodowe prognozują, iż do 2050 roku aż 5 miliardów ludzi może mieć utrudniony dostęp do czystej wody. Bez odpowiednich działań, konflikty wodne mogą stać się jednymi z najpoważniejszych wyzwań XXI wieku.

Aby zapobiec eskalacji napięć, konieczna jest międzynarodowa kooperacja oraz inwestycje w technologie oszczędzania wody. Woda może stać się – choćby biznesowo – cenniejsza niż ropa, a jej dostępność zdefiniuje przyszłość geopolityczną świata.

Obejrzyj też wywiad z Marią Andrzejewską, Dyrektor Generalną UNEP GRID Warszawa