Ekstremalna pogoda latem kosztowała Europę 16,5 tys. ofiar i 43 miliardy euro

Badania przeprowadzone przez Imperial College London oraz London School of Hygiene & Tropical Medicine wykazała, iż od czerwca do sierpnia zmiany klimatyczne były odpowiedzialne za 68 proc. z szacowanych 24 tys. zgonów związanych z upałami. Naukowcy ustalili, iż w badanych 854 europejskich miastach zmiany klimatyczne niemal potroiły liczbę ofiar śmiertelnych w porównaniu do tego, co miałoby miejsce bez ocieplenia wywołanego przez człowieka.​

Analiza danych ujawnia wyraźny wzorzec śmiertelności związanej z klimatem, w którym 85 proc. zgonów związanych z klimatem w europejskich miastach dotyka osób powyżej 64 roku. Rzym, Ateny i Bukareszt doświadczyły najwyższych wskaźników zgonów związanych z upałami na mieszkańca wśród europejskich stolic, podczas gdy Sztokholm, Madryt i Bratysława wykazały najwyższy udział zgonów przypisywanych zmianom klimatu.​

Miasta północnej Europy zmagały się ze szczególnie wysokimi wskaźnikami śmiertelności spowodowanej zmianami klimatycznymi, mimo niższych bezwzględnych temperatur niż na południu. Biostatystyk Garyfallos Konstantinoudis z Instytutu Granthama na Imperial College London podkreślił, iż „niemal wszystkie zgony związane z upałami w północnej Europie są spowodowane zmianami klimatu„. Finlandia przeżyła „bezprecedensowe” trzy kolejne tygodnie temperatur sięgających 30°C, a Turcja odnotowała najwyższą temperaturę w historii: 50,5°C.​

Wysokiej śmiertelności tego lata towarzyszyły ogromne koszty ekonomiczne. Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Mannheim oraz Europejskiego Banku Centralnego wykazało, iż ekstremalne zjawiska pogodowe latem tego roku spowodowały w całej Unii Europejskiej natychmiastowe straty gospodarcze wynoszące co najmniej 43 mld euro, a prognozy wskazują, iż do 2029 roku całkowite koszty mogą wzrosnąć do 126 mld euro. Natychmiastowy wpływ gospodarczy stanowił 0,26 proc. produktu krajowego brutto UE w 2024 roku, a według prognoz do 2029 roku wzrośnie do 0,78 proc., co badacze określają jako „znaczącą potencjalną stratę gospodarczą”.

Analiz obejmowała dane pogodowe od czerwca do sierpnia 2025 roku zebrane w 1,16 tys. regionach. Jedna czwarta z nich doświadczyła fal upałów, susz lub powodzi w tym okresie.​ Najpoważniejsze konsekwencje ekonomiczne poniosły państwa Europy Południowej, przy czym:
– Włochy zmierzyły się z największymi szacowanymi stratami sięgającymi 11,9 miliarda euro, które do 2029 roku mają wzrosnąć do 34,2 miliarda euro.
– Francja odnotowała kilka niższe natychmiastowe szkody w wysokości 10,1 miliarda euro oraz łączną prognozowaną stratę sięgającą 33,9 miliarda euro do końca dekady.
– Hiszpania, która doświadczyła wszystkich trzech typów ekstremalnych zjawisk pogodowych, stoi w obliczu szacowanych strat w wysokości 12,2 miliarda euro w 2025 roku i 34,8 miliarda euro do 2029 roku.​

Mniejsze gospodarki okazały się szczególnie podatne na straty w stosunku do swojej wielkości. Cypr, Grecja, Malta i Bułgaria każda poniosła krótkoterminowe straty przekraczające 1 proc. swojej wartości dodanej brutto. W przeciwieństwie do tradycyjnych ocen, które skupiają się przede wszystkim na zniszczonej infrastrukturze, niniejsze badanie stara się uchwycić ukryte koszty, które z czasem się mnożą, obejmujące utracone dochody z turystyki, obniżoną produktywność oraz zakłócenia w łańcuchach dostaw. Badanie wykazało, iż 96 regionów doświadczyło fal upałów, 195 cierpiało z powodu suszy, a 53 zostały dotknięte powodziami, przy czym każdy rodzaj ekstremalnej pogody wpływał na aktywność gospodarczą w różny sposób.​

Naukowcy podkreślili, iż ich szacunki prawdopodobnie są zaniżone, ponieważ nie uwzględniono rekordowych szkód spowodowanych pożarami lasów, skutków skumulowanych, gdy występuje wiele ekstremalnych zdarzeń jednocześnie, ani szkód spowodowanych przez grad i wichury. Według Wspólnego Centrum Badawczego Europejskiego Centrum Naukowego, pożary objęły prawie 440 tys. hektarów w strefie euro od początku 2025 roku, czyli dwukrotnie więcej niż średnia dla tego samego okresu od 2006 roku.​

/Fot: Alvin on Unsplash//