Transformacja energetyczna nie odbędzie się bez cyfryzacji

Cyfrowe technologie zmieniają sposób, w jaki produkujemy, przesyłamy i zużywamy energię. Rosnący udział OZE w miksie energetycznym sprawia, iż potrzebujemy inteligentnych rozwiązań, które pomogą zarządzać nowoczesnym systemem energetycznym. O tym, dlaczego cyfryzacja to dziś fundament transformacji energetycznej, rozmawiają eksperci w najnowszym odcinku podcastu E.ON Talks.

Magdalena Borek-Dwojak, Dyrektorka Obszaru customer Experience i Digital w E.ON Polska oraz Dariusz Sokulski, Dyrektor Działu Efektywności Energetycznej w Siemens Polska, podkreślają w rozmowie, iż cyfryzacja to nie tylko technologia – to sposób na bardziej efektywną, bezpieczną i przyjazną użytkownikom energetykę.

Moc leży w danych

Udział odnawialnych źródeł energii w Polsce systematycznie rośnie. W marcu 2025 r. osiągnął 28,8% całkowitej produkcji energii, w porównaniu z 20% w lutym tego roku. W szczycie godzinowym sięgnął aż 60,2% w produkcji i 74,7% w konsumpcji energii elektrycznej[1]. Taka sytuacja sprawia, iż system energetyczny musi zmierzyć się z wyzwaniem utrzymania stabilności dostaw energii. Właśnie tu kluczową rolę odgrywają dane.

To właśnie cyfrowe narzędzia do analizy dużych zbiorów danych pozwalają na optymalizację systemów OZE i całej infrastruktury energetycznej. Dzięki temu sieci działają sprawniej. Dodatkowo poprawia się efektywność zużycia energii w zakładach produkcyjnych.

– Dzięki danym jesteśmy w stanie zidentyfikować pewne anomalie czy zdarzenia, których mogliśmy nie zauważyć bez nich. Analizując dane, możemy bardzo gwałtownie je wykryć i zareagować we właściwym czasie – tak, aby nasze sieci działały jak najbardziej efektywnie. Dodatkowo pozwalają nam zarządzać systemem energetycznym w zakładzie produkcyjnym w sposób znacznie bardziej optymalny i zmniejszać koszty operacyjne – zauważa Dariusz Sokulski.

Automatyzacja systemu wymiany informacji

Jednym z ważniejszych elementów cyfryzacji energetyki jest program wymiany liczników na urządzenia zdalnego odczytu. Są one niezbędne do precyzyjnego monitorowania zużycia energii. Umożliwiają skorzystanie z taryf dynamicznych i dają klientom większą kontrolę nad rachunkami.

– W perspektywie kilku lat wszystkie liczniki w Polsce będą inteligentne. Stwarza to zupełnie nowe możliwości przetwarzania danych, ale też proponowania klientom produktów odmiennych od dotychczasowych – mówi Magdalena Borek-Dwojak i wskazuje na usługi wykorzystujące rzeczywiste zużycie danego odbiorcy w formie różnych taryf dynamicznych. Zachęcą one użytkowników do zmiany zachowań w kwestii korzystania z energii tak, aby były one jak najbardziej efektywne.

Nowe liczniki są też częścią budowy Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE). To rozwiązanie, które umożliwi automatyczną wymianę danych pomiędzy operatorami i sprzedawcami energii.

– Zamiast przesyłu danych między operatorami sieci energetycznej a sprzedawcami, cała wymiana informacji będzie odbywała się przez centralny punkt. Pozwoli to na standaryzację procesów – każdy sprzedawca i operator na rynku będzie musiał działać podobnie. Klienci zyskają możliwość zmiany sprzedawcy w 24 godz., na przykład wtedy, kiedy nie będzie zadowolony z dotychczasowego dostawcy – mówi Magdalena Borek-Dwojak.

Optymalizacja dzięki AI

Cyfrowe narzędzia coraz częściej wykorzystują sztuczną inteligencję (AI) i uczenie maszynowe. Pozwalają one analizować dane, prognozować zapotrzebowanie na energię i zarządzać jej zużyciem w czasie rzeczywistym. Ostatecznym celem jest oczywiście optymalizacja kosztów energii.

– Sztuczna inteligencja pomaga dzisiaj zaprojektować system energetyczny w taki sposób, żeby był jak najbardziej optymalny. Dzięki uczeniu maszynowemu systemy mogą przewidywać, ile energii potrzeba w firmie oraz ile zostanie wyprodukowane lokalnie. Informacje te są łączone z prognozami cen prądu na kolejny dzień. Na tej podstawie systemy zarządzają magazynowaniem energii w różnych formach, takich jak energia elektryczna, ciepło, chłód czy sprężone powietrze. To pozwala firmom przygotować się na nadchodzący dzień produkcji w sposób optymalny i zapewnić wysoką jakość produktów przy jednoczesnym obniżeniu kosztów – wskazuje Dariusz Sokulski.

– AI przyniesie bardzo dużo korzyści samym klientom. Będziemy w stanie oferować precyzyjne oferty skrojone na potrzeby konkretnego klienta. Jednocześnie zmieni się cały rynek, ponieważ cyfryzacja otworzy przestrzeń dla nowych graczy. Dystrybutorzy obecni na nim od dawna powinni także wykorzystywać swoją wiedzę do tego, żeby tworzyć jeszcze lepsze rozwiązania. Moim zdaniem mamy teraz niesamowity czas dla energetyki – dodaje Magdalena Borek-Dwojak.

Nowe możliwości i nowe wyzwania

Cyfryzacja niesie ogromne możliwości, ale wiąże się też z wyzwaniami. Jednym z nich jest zapewnienie cyberbezpieczeństwa sieci energetycznych. Wraz z rozwojem nowych technologii konieczne jest tworzenie odpornych na ataki systemów oraz dbałość o ochronę danych. Transformacja energetyczna oparta na cyfryzacji to szansa na bardziej elastyczny i odporny system energetyczny. Korzyści z niego odczują w przyszłości zarówno firmy, jak i odbiorcy indywidualni.

Wszystkie odcinki podcastu E.ON Talks są dostępne na stronie E.ON Polska oraz na platformach Spotify, YouTube, iTunes, Podcasty Google i Spreaker.

[1] Kacper Kwidziński, Miesięcznik Forum Energii – Marzec 2025 – fotowoltaika wraca do systemu, strona WWW Nowa Energia.

Źródło: E.ON Polska