8 godzin temu
Zanieczyszczone powietrze jest przyczyną 8,1 mln zgonów rocznie – przypominają eksperci Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP). W Punta del Este w Urugwaju rozpoczyna się właśnie sesja Panelu Naukowo-Politycznego, którego celem ma być zwalczanie zanieczyszczenia środowiska na poziomie globalnym.
Nowy panel w strukturze ONZ
To, czego nam brakowało, to silna i kompleksowa platforma naukowo-polityczna, skoncentrowana na ograniczaniu zanieczyszczenia, jednego z trzech filarów kryzysu planetarnego – powiedziała Tessa Goverse, Główna Przedstawicielka UNEP. Powołanie nowego organu, który ma być odpowiednikiem Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), ma jej zdaniem wspomóc rządzących w formułowaniu praw, które będą ratować życia i chronić środowisko naturalne w kolejnych dekadach.
O potrzebie powołania nowego organu kraje członkowskie ONZ zadecydowały już w 2022 r. Aktualna runda dyskusji, która zaplanowana została na 15-18 czerwca, ma dopracować szczegóły jego funkcjonowania. jeżeli negocjatorom uda się osiągnąć sukces, nowy organ może zostać zatwierdzony w Urugwaju w dniach 19-20 czerwca podczas spotkania międzyrządowego.
Przetłumaczyć naukę decydentom
Głównym zadaniem nowego panelu ma być dostarczanie przedstawicielom rządów najnowszej i najbardziej rzetelnej wiedzy w zakresie zanieczyszczenia środowiska, aby ułatwić im podejmowanie racjonalnych decyzji. Długofalowym celem jest rozwój krajowych i międzynarodowych strategii, które pomogą zredukować wpływ toksycznych związków chemicznych i odpadów na zdrowie ludzkie oraz zasoby przyrodnicze.
Zdaniem Tessy Goverese chodzi od to, aby zmienić dominujące w tej chwili podejście, polegające na zwalczaniu zanieczyszczenia wybranymi związkami chemicznymi na bazie fragmentarycznych informacji, na rzecz bardziej kompleksowego myślenia i holistycznych rozwiązań. Nowy panel ma zajmować się krytyczną analizą obecnych problemów, gromadzeniem rzetelnych informacji i formułowaniem zaleceń, w szczególności dla państw rozwijających się.
Ogromny nacisk kładziony jest na wzmocnienie więzi między światem nauki a szczeblem politycznym, aby transfer wiedzy był jak najbardziej efektywny. Z tego względu członkami nowego panelu będą przedstawiciele rządów krajów, a praca opierać się będzie na zaangażowaniu tysięcy naukowców z całego świata. Dodatkowo przewiduje się również aktywny udział lokalnych społeczeństw oraz sektora prywatnego.
Dlaczego świat potrzebuje panelu ds. zwalczania zanieczyszczenia?
Przedstawiciele UNEP argumentują, iż chemia jest światu potrzebna i oferuje szereg korzyści dla globalnego społeczeństwa. Wskutek nieodpowiedzialnego zarządzania staje się jednak bronią obosieczną. Pestycydy chronią nasze uprawy, prowadząc jednocześnie do skażenia rzek i jezior, zaś antybiotyki ratują życie, ale wraz ze ściekami przenikają do wód i gleby, szkodząc dzikim gatunkom.
Nowy panel skupi się w szczególności na najbardziej krytycznych zagrożeniach współczesności – od zanieczyszczenia farmaceutykami po mikroplastik i szkodliwe nanomateriały. Wypracowane rozwiązania mogą np. wpływać na przepisy dotyczące wykorzystywania poszczególnych związków w produktach konsumenckich lub zmniejszania chemicznego śladu całych gałęzi przemysłu.
Zwalczanie zanieczyszczenia to trzeci, obok ochrony różnorodności biologicznej i przeciwdziałania zmianie klimatu, element walki z ekologicznym kryzysem na Ziemi, ale wszystkie te elementy są ze sobą silnie związane. Według pomysłodawców nowy panel przyczyni się do ograniczenia emisji związków zaliczanych do gazów cieplarnianych, a jednocześnie pomoże w osiąganiu celów Globalnych ram różnorodności biologicznej Kunming-Montreal (GBF) przyjętych w 2022 r.
