7 godzin temu
W Polsce ruszyła ogromna akcja montażowa. Co interesujące to efekt ustawy, jaką rządzący przyjęli kilka lat temu. W Polskę ruszyli technicy, których mamy obowiązek wpuścić.
Fot. Shutterstock
Trwa bezprecedensowa operacja wymiany liczników energii elektrycznej w Polsce. Do 2031 roku wszystkie gospodarstwa domowe w kraju zostaną wyposażone w inteligentne liczniki zdalnego odczytu (LZO). Ta ogromna transformacja, rozpoczęta na mocy ustawy z 2021 roku, obejmie ponad 17 milionów odbiorców energii elektrycznej w całym kraju. Projekt o wartości szacowanej na około 9 miliardów złotych stanowi jeden z największych programów modernizacyjnych w historii polskiej energetyki i wpisuje się w europejską strategię zwiększania efektywności energetycznej oraz cyfryzacji systemów elektroenergetycznych.
Etapy wdrażania i postępy operatorów
Proces wymiany liczników został zaplanowany w kilku etapach rozłożonych na najbliższe lata. Zgodnie z harmonogramem, do 2025 roku inteligentne liczniki mają zostać zainstalowane u co najmniej 25% odbiorców. W kolejnych latach tempo instalacji będzie systematycznie przyspieszać – do 2027 roku wymianą ma zostać objętych 65% gospodarstw domowych, a do końca 2028 roku odsetek ten wzrośnie do 80%. Finalizacja całego procesu nastąpi w 2031 roku, kiedy to wszystkie gospodarstwa domowe w Polsce będą już korzystać z inteligentnych liczników.
Poszczególni operatorzy energetyczni wykazują zróżnicowane tempo realizacji programu. Najlepsze wyniki osiągnęła dotychczas Energa, która zmodernizowała urządzenia u ponad 2 milionów swoich klientów, co stanowi znaczącą część z ogólnej liczby 3,3 miliona obsługiwanych odbiorców. PGE Dystrybucja wymieniła około 22,3% liczników w swojej sieci. Stoen Operator, działający głównie na terenie Warszawy, zainstalował do końca 2024 roku 345 tysięcy nowych urządzeń, co odpowiada 30% wszystkich liczników w jego sieci. Spółka planuje zwiększyć tę liczbę do 520 tysięcy do końca 2025 roku, a do 2027 roku objąć wymianą około 880 tysięcy odbiorców. Zgodnie z planem, do końca 2028 roku niemal milion gospodarstw domowych obsługiwanych przez Stoen Operator będzie wyposażonych w inteligentne opomiarowanie.
Tauron zakończył 2023 rok z wymienionymi licznikami u 1,14 miliona użytkowników, co stanowi około 19% jego bazy klientów. Przedstawiciele operatorów energetycznych podkreślają, iż tempo wdrażania nowych liczników będzie systematycznie wzrastać wraz z rozwojem infrastruktury i optymalizacją procesów logistycznych związanych z wymianą.
Kompleksowe podejście na przykładzie Stoen Operator
Stoen Operator realizuje szeroko zakrojony program modernizacji, który wykracza poza samą wymianę liczników. Program obejmuje ponad 11 różnych projektów i inicjatyw związanych z rozwojem infrastruktury energetycznej. Spółka nie tylko wymienia urządzenia pomiarowe, ale również wdraża nowe systemy informatyczne, optymalizuje procesy operacyjne i przystosowuje infrastrukturę do przetwarzania znacznie zwiększonej ilości danych, jakie będą generowane przez inteligentne liczniki.
Na początku 2024 roku Stoen Operator zakończył pierwszą fazę projektu, osiągając poziom 20% zainstalowanych inteligentnych liczników. w tej chwili realizowana jest druga faza, której celem jest doprowadzenie do wymiany 60% urządzeń do 2026 roku. W swoich działaniach spółka wykorzystuje nowoczesną technologię G3 PLC IDIS z opcją komunikacji zastępczej LTE, co zapewnia większą elastyczność systemu i jego odporność na potencjalne zakłócenia w transmisji danych.
Większość liczników da się wymienić na klatce, ale niektóre są w domach
Istotną informacją dla odbiorców jest fakt, iż wymiana liczników jest dla nich całkowicie bezpłatna. Koszty modernizacji ponoszą spółki energetyczne, które finansują ten projekt w ramach swoich strategii długoterminowego rozwoju sieci. Modernizacja co do zasady nie wymaga od klientów podejmowania żadnych działań, jednak w niektórych przypadkach konieczna jest obecność mieszkańca podczas montażu, szczególnie jeżeli licznik znajduje się wewnątrz lokalu.
Większość procesów wymiany przebiega bez ingerencji mieszkańców. Liczniki najczęściej są zlokalizowane na klatkach schodowych, a o ile technik ma do nich swobodny dostęp, wymiana przebiega sprawnie i trwa od 15 do 40 minut. W takich przypadkach konieczne jest jedynie krótkotrwałe wyłączenie dopływu energii elektrycznej.
Problemy pojawiają się w sytuacjach, gdy liczniki są zamontowane wewnątrz mieszkań lub domów jednorodzinnych, co jest częste w starszych budynkach, gdzie nie obowiązywały jeszcze przepisy dotyczące umieszczania liczników na zewnątrz lokali. W takich przypadkach niezbędne jest udostępnienie mieszkania technikowi. Zaleca się, aby mieszkańcy z wyprzedzeniem sprawdzili w swojej spółdzielni mieszkaniowej lub bezpośrednio u operatora energetycznego, w jakim terminie planowana jest wymiana liczników w ich budynku.
Osoby, które chcą przyspieszyć proces i zamontować inteligentny licznik przed wyznaczonym w harmonogramie terminem, muszą liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów w wysokości od 300 do 400 złotych. Z takiej możliwości często korzystają przedsiębiorcy, którzy dzięki nowoczesnym licznikom mogą efektywniej zarządzać zużyciem energii i negocjować korzystniejsze warunki umów z dostawcami. W przeciwnym razie wymiana jest całkowicie darmowa.
Korzyści płynące z inteligentnych liczników
Inteligentne liczniki przynoszą szereg wymiernych korzyści zarówno dla konsumentów, jak i dostawców energii. Automatyczne przekazywanie danych o zużyciu energii eliminuje konieczność wizyt inkasentów i manualnego podawania odczytów, co znacząco upraszcza cały proces rozliczania. Konsumenci zyskują możliwość bieżącego monitorowania zużycia energii, co pomaga w optymalizacji kosztów poprzez świadome dostosowanie wzorców konsumpcji.
Szczególnie korzystne jest to dla przedsiębiorców, którzy dzięki dokładnym danym mogą precyzyjniej zarządzać zużyciem energii i negocjować korzystniejsze warunki umów z dostawcami na podstawie rzeczywistych profili zużycia.
Nowe liczniki stanowią również fundament dla rozwoju koncepcji inteligentnych domów. Zintegrowane z systemami Internetu Rzeczy (IoT) umożliwiają automatyzację procesów domowych, takich jak sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem czy urządzeniami AGD w zależności od aktualnych taryf energetycznych. Systemy te pozwalają na optymalizację kosztów poprzez dostosowanie zużycia do godzin, w których energia jest tańsza. W przyszłości możliwe będzie także dostosowanie działania domowych instalacji do wahań cen energii na rynku, co dodatkowo zwiększy efektywność gospodarowania zasobami energetycznymi.
Wdrażanie inteligentnych liczników jest częścią szerszej strategii Unii Europejskiej, zmierzającej do modernizacji infrastruktury energetycznej i poprawy efektywności energetycznej w całej Europie. Nowoczesne technologie mają nie tylko poprawić komfort użytkowników, ale również przyczynić się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla poprzez efektywniejsze zarządzanie siecią energetyczną i lepsze dostosowanie jej do rosnącego zapotrzebowania na energię ze źródeł odnawialnych.
Podsumowanie
Wymiana tradycyjnych liczników energii elektrycznej na inteligentne urządzenia zdalnego odczytu stanowi najważniejszy element transformacji polskiego sektora energetycznego. Ten ambitny projekt, który obejmie wszystkie gospodarstwa domowe w Polsce do 2031 roku, nie tylko modernizuje przestarzałą infrastrukturę, ale również otwiera drogę do bardziej świadomego i efektywnego korzystania z energii. Choć proces wymiany wymaga znaczących nakładów finansowych i organizacyjnych, długofalowe korzyści dla konsumentów, operatorów sieci i całego systemu energetycznego są trudne do przecenienia.
