Zanieczyszczenie powietrza to jedno z najpoważniejszych wyzwań, przed jakimi stoją współczesne miasta. Dane Eurostatu dotyczące średniego stężenia dwutlenku azotu (NO₂) w mikrogramach na metr sześcienny (µg/mł) pokazują, które stolice Europy mają najgorszą jakość powietrza. Dwutlenek azotu, powstający głównie w wyniku emisji z transportu drogowego i przemysłu, jest szkodliwy dla zdrowia – zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego, sercowo-naczyniowego i pogarsza jakość życia mieszkańców.
Najbardziej zanieczyszczone stolice Europy
Chociaż Unia Europejska podejmuje liczne działania na rzecz poprawy jakości powietrza, niektóre miasta wciąż borykają się z wysokim stężeniem szkodliwych substancji. Gdzie dwutlenek azotu jest największym problemem?
 |
| Najbardziej zanieczyszczone stolice w Europie; opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat |
Bukareszt i Ateny – liderzy niechlubnego rankingu
Stolica Rumunii, Bukareszt, osiągnęła w 2023 roku najwyższe średnie stężenie NO₂ spośród wszystkich stolic Europejskich – 35,8 µg/mł. kilka ustępują jej greckie Ateny, z wynikiem 35,4 µg/mł. Obie metropolie borykają się z intensywnym ruchem samochodowym, który jest głównym źródłem emisji tego gazu.
W przypadku Bukaresztu sytuację pogarszają stare pojazdy oraz niewystarczająco rozwinięta infrastruktura transportu publicznego. W Atenach natomiast specyficzne warunki geograficzne – położenie w kotlinie oraz gorący klimat – sprzyjają kumulacji zanieczyszczeń.
Zagrzeb, Rzym i Valletta – miasta o wysokim poziomie NO₂
Na trzecim miejscu uplasował się Zagrzeb (32,1 µg/mł), stolica Chorwacji, która również walczy z intensywnym ruchem drogowym i ograniczeniami w modernizacji transportu publicznego.
Włoski Rzym (29,2 µg/mł) charakteryzuje duże natężenie turystyki oraz ruchu samochodowego, szczególnie w centrum miasta, gdzie wciąż brakuje odpowiednich ograniczeń dla pojazdów spalinowych.
Z kolei w stolicy Malty, Valletcie (28,5 µg/mł), problemem jest niewielka powierzchnia miasta, co powoduje, iż ruch samochodowy koncentruje się na ograniczonej przestrzeni, pogłębiając problem zanieczyszczeń.
Madryt, Paryż i Warszawa – stolice zmagające się z problemem transportu
Hiszpański Madryt (26,9 µg/mł) oraz francuski Paryż (25,4 µg/mł) również znalazły się w grupie miast o wysokim stężeniu NO₂. W Madrycie, pomimo wprowadzania stref niskiej emisji, intensywny ruch samochodowy przez cały czas pozostaje poważnym problemem. Paryż natomiast podejmuje liczne działania na rzecz poprawy jakości powietrza, takie jak zakazy wjazdu dla starszych pojazdów i rozwój transportu rowerowego, jednak efektów tych działań nie widać jeszcze w pełni w statystykach.
Warszawa z wynikiem 25 µg/mł również wyróżnia się negatywnie. Wysokie stężenie NO₂ w polskiej stolicy to głównie wynik emisji spalin samochodowych, w szczególności z dużej liczby aut starszej generacji, które dominują na polskich drogach.
Czy Europa radzi sobie z zanieczyszczeniem?
Średnie stężenie NO₂ w Unii Europejskiej wynosiło w 2023 roku 22,3 µg/mł, co pokazuje, iż wiele stolic znacząco przekracza tę wartość. Miasta takie jak Oslo (20,2 µg/mł), Berlin (19,8 µg/mł) czy Amsterdam (19,4 µg/mł) znajdują się poniżej średniej, co wynika z dobrze rozwiniętej infrastruktury transportu publicznego oraz polityk ograniczających emisje.
Natomiast kraje skandynawskie – Helsinki (14,2 µg/mł), Sztokholm (14 µg/mł) i Reykjavik (13,2 µg/mł) oraz Tallin (11,2 µg/mł) – mogą posłużyć jako wzór. Ich sukces wynika z konsekwentnego stawiania na ekologiczne źródła energii, ograniczania emisji z transportu i promowania zrównoważonego rozwoju.
Jakie czynniki wpływają na zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem azotu?
Wysokie stężenie dwutlenku azotu w powietrzu jest przede wszystkim związane z:
- Ruchem samochodowym: Spalinami emitowanymi przez samochody, zwłaszcza starsze modele.
- Ogrzewaniem: Szczególnie w okresie zimowym, gdy wiele domów i budynków jest ogrzewanych paliwami stałymi.
- Przemysłem: Emisjami ze starych zakładów przemysłowych.
- Warunkami meteorologicznymi: Inwersją temperatury, która utrudnia rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń.
Jakie wnioski płyną z danych?
Wiele europejskich stolic przez cały czas walczy z problemem zanieczyszczenia dwutlenkiem azotu. Najbardziej zanieczyszczone miasta, takie jak Bukareszt i Ateny, muszą przyspieszyć działania na rzecz redukcji emisji, inwestując w transport publiczny, elektromobilność i ograniczenia dla samochodów spalinowych.
Z kolei sukcesy skandynawskich stolic pokazują, iż odpowiedzialne planowanie polityki miejskiej i środowiskowej może przynieść realne korzyści. Czy inne miasta pójdą w ich ślady? To pytanie pozostaje otwarte, ale jedno jest pewne: jakość powietrza w miastach ma najważniejsze znaczenie dla zdrowia ich mieszkańców.
Image by mrsiraphol on Freepik
