3 godzin temu
Cypr planował uruchomić prywatne agregaty, by uniknąć blackoutu. Ale wszystko może zablokować… prawo unijne.
Choć wszystko wskazuje na to, iż latem może zabraknąć prądu, to plan awaryjny z wykorzystaniem prywatnych generatorów stanął pod znakiem zapytania. RAEK, czyli Urząd Regulacji Energetyki, ma opinię prawną, według której kontrakty z prywatnymi firmami mogą być uznane za niedozwoloną pomoc publiczną.
A to oznacza jedno – jeżeli nie będzie zielonego światła z Brukseli lub od cypryjskiego nadzorcy ds. pomocy państwa, to plan awaryjny nie wejdzie w życie.
Czasu nie ma
Pomysł był prosty: w razie deficytu energii latem – np. przy awarii elektrowni – do sieci włączane miały być agregaty z hoteli, centrów handlowych czy lotnisk. Według wstępnych ustaleń, gotowość zgłosiło już kilkadziesiąt firm, oferując ok. 60 megawatów mocy.
Przygotowano choćby projekty umów, w których określono zasady działania i wysokość rekompensat dla firm. Ale wszystko nagle… utknęło. Okazuje się, iż nie można nikogo wynagradzać bez ryzyka naruszenia prawa UE – konkurenci mogliby bowiem zaskarżyć takie wsparcie jako nieuczciwe.
RAEK nie podejmie decyzji, dopóki nie uzyska formalnej zgody odpowiednich instytucji. A czas leci – w lipcu i sierpniu zapotrzebowanie na energię gwałtownie wzrasta, zwłaszcza w upalne wieczory, kiedy fotowoltaika przestaje działać, ale klimatyzacja dalej pracuje pełną parą.
Ryzyko: brak prądu w szczycie
Według danych operatora systemu przesyłowego, w razie awarii dużej elektrowni latem może zabraknąć od 30 do 40 megawatów mocy. W pozostałe dni balans będzie utrzymywany „na styk” – bez żadnego buforu bezpieczeństwa.
AHK (Electricity Authority of Cyprus – cypryjski zarząd energetyczny) prowadziła już wstępne rozmowy z hotelami, centrami handlowymi czy fabrykami, które dysponują własnymi agregatami. Właściciele kilkudziesięciu takich jednostek wyrazili zgodę na ich użycie – gdyby doszło do awarii. Ale bez zgody Brukseli te umowy nie zostaną podpisane.
Rząd i AHK nie mają już alternatywy – na szybkie przetargi nie ma czasu, a dodatkowe źródła energii po prostu nie istnieją.
FAQ
Czy Cyprowi grożą przerwy w dostawie prądu?
Tak – szczególnie w lipcu i sierpniu, jeżeli dojdzie do awarii elektrowni. Ryzyko ocenia się jako realne.
Dlaczego nie można użyć prywatnych agregatów?
Z powodu obaw o niedozwoloną pomoc publiczną. Brakuje zgody ze strony władz UE.
Co to jest AHK?
To skrót od Electricity Authority of Cyprus – cypryjskiego zarządu energetyki, odpowiedzialnego za dostawy prądu na wyspie.
