Jakie zmiany przyniesie unijne rozporządzenie bateryjne?

Procedowanie unijnego rozporządzenia w sprawie baterii jest już na ostatniej prostej. 10 lipca Rada przyjęła nowe przepisy, które nałożą na przedsiębiorców w całej UE szereg dodatkowych obowiązków. Czego i kogo dokładnie będą dotyczyć? Odpowiadamy.

Rynek baterii uregulowany

Nowe przepisy będą miały bezpośrednie zastosowanie w krajach członkowskich, w których kompleksowo uregulują rynek baterii tak, aby był bardziej ekologiczny i oparty na gospodarce obiegu zamkniętego. Cykl życia baterii będzie wówczas wyglądać następująco:

Rozporządzenie będzie dotyczyć baterii każdego rodzaju (niezależnie od ich masy czy przeznaczenia), a w tym:

• przenośnych,
• rozruchowych, oświetleniowych i zapłonowych – SLI,
• przemysłowych,
• do pojazdów elektrycznych,
• do lekkich środków transportu – LMT (np. do elektrycznych hulajnóg czy rowerów).

Przepisy nie będą miały zastosowania jedynie do baterii używanych w przemyśle zbrojeniowym (ostatnio dynamicznie rozwijanym w krajach UE) oraz kosmicznym.

Rozporządzenie wprowadzi obowiązki dla przedsiębiorców działających na różnych etapach cyklu życia baterii – począwszy od projektowania, poprzez produkcję, wprowadzanie na rynek, dystrybucję, recykling i utylizację. Kilka najistotniejszych wskazujemy poniżej.

Nowe obowiązki dla wytwórców i wprowadzających na rynek

Wytwórcy będą musieli:

• ograniczyć w składzie baterii ilość rtęci, kadmu, ołowiu, a także ich związków;
• stosować kobalt, ołów, lit lub nikiel z recyklingu – w określonych procentowo ilościach (dotyczy baterii przemysłowych o pojemności powyżej 2 kWh, baterii do pojazdów elektrycznych i baterii SLI zawierających te pierwiastki);
• zamieszczać w dołączonej do produktu dokumentacji informację o procentowym udziale pierwiastków z recyklingu;
• zapewnić odpowiednią wydajność elektrochemiczną oraz trwałość baterii przenośnych ogólnego stosowania (m.in. popularnych paluszków);
• sporządzić deklarację o śladzie węglowym, czyli sumie związanych z cyklem życia baterii emisji oraz usuwania gazów cieplarnianych, wyrażonej jako ekwiwalent CO₂ – dotyczy niektórych rodzajów baterii (np. stosowanych w samochodach elektrycznych).

Od 2027 r. deklarowana wartość emisji nie będzie mogła przekraczać maksymalnego progu wyznaczonego osobnym aktem Komisji. Zostaną więc wprowadzone maksymalne limity emisji CO₂ dla produkcji baterii.

Ponadto każdy przedsiębiorca wprowadzający na rynek produkty z wbudowanymi bateriami przenośnymi (czyli zdecydowana większość przedsiębiorców z branży RTV/AGD) będzie musiał zagwarantować:

• łatwość usunięcia i wymiany baterii obecnych w produktach – przez użytkownika końcowego lub niezależnego od producenta specjalistę (w przypadku baterii LMT),
• dostępność baterii zamiennych na rynku przez co najmniej 5 lat od wprowadzenia do obrotu ostatniego egzemplarza modelu danego sprzętu.

System selektywnej zbiórki

Jeżeli wytwórca, importer lub dystrybutor baterii przenośnej udostępni ją po raz pierwszy na terytorium danego państwa UE, będzie musiał zorganizować tu kompleksowy, bezpłatny system selektywnej zbiórki wszystkich (także wyprodukowanych przez inne podmioty) zużytych baterii przenośnych. Co więcej, producent będzie musiał utrzymywać określony poziom zbierania takich odpadów – 45% do końca 2023 r. (aktualny) i już 73% do końca 2030 r.

Producenci baterii LMT będą musieli ustanowić analogiczny system zbiórki, z innymi docelowymi poziomami zbierania zużytych baterii (51% do końca 2028 r. i 61% do końca 2031 r.).

Taki obowiązek czeka też producentów baterii SLI.

Etykiety, kody QR i cyfrowe paszporty baterii

Zgodnie z nowym prawem producent będzie także zobowiązany do zamieszczania na baterii wyraźnie nadrukowanych lub wygrawerowanych etykiet i kodów QR.

Na każdej etykiecie będzie można znaleźć szczegółowe informacje, takie jak: dane identyfikacyjne wytwórcy, kategorię baterii, datę i miejsce jej wytworzenia, skład chemiczny czy środek gaśniczy, który powinien być stosowany w razie zapłonu.

Z kolei kod QR umożliwi szybki dostęp do informacji o śladzie węglowym baterii czy ilości surowców wtórnych obecnej w składzie. W przypadku baterii stosowanych w pojazdach elektrycznych, LMT czy baterii przemysłowych o pojemności powyżej 2 kWh, kod zapewni dostęp do tzw. cyfrowego paszportu baterii gromadzącego nie tylko informacje dostępne dla wszystkich odbiorcy (np. oczekiwana żywotność baterii), ale także dane specjalistyczne dostępne dla ograniczonego kręgu osób (m.in. organów nadzoru).

Dodatkowe obowiązki dystrybutorów i recyklerów

Przed wprowadzeniem baterii na rynek każdy dystrybutor będzie musiał zweryfikować zgodność z przepisami rozporządzenia, w tym np. sprawdzić, czy:

• wytwórca lub importer widnieje w specjalnie utworzonym przez dane państwo członkowskie UE rejestrze producentów,
• bateria jest odpowiednio oznakowana.

W razie stwierdzenia naruszeń nie będzie mógł wprowadzić produktu na rynek, a o ile bateria stwarza ryzyko, dystrybutor będzie miał obowiązek natychmiastowego poinformowania organów nadzoru.

Rozporządzenie wprowadza również konkretne cele recyklingu dla określonych surowców. Oznacza to, iż podmioty zajmujące się utylizacją będą musiały odzyskiwać nie później niż 31 grudnia:

• 2027 r. – 90% kobaltu, miedzi, ołowiu i niklu oraz 50% litu,
• 2031 r. – odpowiednio 95% oraz 80% tych surowców.

W Polsce przepisy te wejdą w życie po podpisaniu rozporządzenia przez Radę i Parlament Europejski oraz po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym UE.

Jeśli mają Państwo pytania do powyższego tematu, to zachęcamy do kontaktu.