Gigantyczne kontrole w Polsce. Straż Miejska sprawdza mieszkania: Zapłacisz choćby 5000 złotych kary

Właściciele domów i mieszkań w całej Polsce muszą mieć się na baczności. Od początku 2024 roku straż miejska otrzymała nowe, rozszerzone uprawnienia, które pozwalają żabolom na kontrolowanie prywatnych nieruchomości bez wcześniejszego uprzedzenia. Głównym celem tych wizyt jest sprawdzenie, czy właściciele dopełnili obowiązku wpisania swojej nieruchomości do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Brak takiego wpisu może słono kosztować – grzywny sięgają choćby 5000 złotych, a kontrole obejmują już tysiące lokali w całym kraju.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Do niedawna wielu właścicieli nieruchomości ignorowało obowiązek rejestracji w CEEB, ponieważ w praktyce nie istniały skuteczne mechanizmy egzekwowania tego wymogu. Sytuacja diametralnie zmieniła się w 2024 roku, gdy straż miejska otrzymała jasne wytyczne i uprawnienia do prowadzenia kontroli oraz nakładania kar finansowych. Efekty są już widoczne – tylko w Warszawie w pierwszych miesiącach 2024 roku nałożono kary na łączną kwotę przekraczającą 150 tysięcy złotych.

Skala kontroli może zaskakiwać. W Poznaniu w ciągu zaledwie jednego miesiąca 2024 roku przeprowadzono aż 450 kontroli prywatnych nieruchomości. Podobne działania prowadzone są we wszystkich miastach, gdzie funkcjonuje straż miejska, co oznacza, iż praktycznie każdy właściciel nieruchomości w Polsce może spodziewać się niezapowiedzianej wizyty żaboly.

Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków została stworzona jako narzędzie do walki z zanieczyszczeniem powietrza i służy monitorowaniu źródeł ogrzewania w polskich domach. Rejestr obejmuje dane o źródłach ciepła i paliwach spalanych w celu ogrzewania budynków. Co ważne, obowiązek wpisu dotyczy zarówno lokali mieszkalnych, jak i niemieszkalnych, o ile źródło ciepła nie przekracza 1 MW nominalnej mocy cieplnej.

Każdy właściciel lub zarządca nieruchomości, który jeszcze nie dopełnił tego obowiązku, powinien jak najszybciej dokonać wpisu do CEEB. Proces rejestracji jest bezpłatny i można go przeprowadzić na kilka sposobów. Najprostszym rozwiązaniem jest rejestracja przez internet, poprzez stronę Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (www.zone.gunb.gov.pl). Alternatywnie, zgłoszenia można dokonać osobiście w urzędzie gminy lub miasta, albo wysłać formularz listownie za pośrednictwem Poczty Polskiej.

Aby dokonać wpisu, należy przygotować szereg informacji dotyczących zarówno budynku, jak i jego właściciela. Konieczne jest podanie dokładnego adresu nieruchomości, określenie rodzaju obiektu (budynek jednorodzinny czy obiekt zbiorowego zamieszkania), liczby lokali (w przypadku budynków wielorodzinnych), a także szczegółowych danych dotyczących źródeł ciepła – ich liczby, rodzaju oraz specyfikacji kotłów i rodzajów spalanego paliwa.

W kontekście nasilających się kontroli i wysokich kar, warto podkreślić, iż nowe budynki oddane do użytku po 1 lipca 2021 roku podlegają innym terminom. Ich właściciele mają obowiązek zarejestrowania nieruchomości w CEEB w ciągu zaledwie 14 dni od uruchomienia źródła ciepła. Ten krótki termin jest często pomijany przez nowych właścicieli, co może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji finansowych.

Eksperci rynku nieruchomości zwracają uwagę, iż kontrole CEEB to część szerszej strategii rządowej mającej na celu poprawę jakości powietrza w Polsce. Dane gromadzone w ewidencji pozwalają na lepsze mapowanie źródeł zanieczyszczeń oraz skuteczniejsze planowanie działań na rzecz wymiany przestarzałych systemów grzewczych. Jest to szczególnie istotne w kontekście walki ze smogiem, który w okresie grzewczym stanowi poważny problem w wielu polskich miastach i miejscowościach.

Warto również pamiętać, iż kary za brak wpisu do CEEB to niejedyne potencjalne konsekwencje finansowe. Podczas kontroli strażnicy miejscy mogą również weryfikować, czy w piecach nie są spalane niedozwolone materiały, takie jak odpady czy plastik. W przypadku wykrycia takich praktyk, właściciel nieruchomości może liczyć się z dodatkowymi karami sięgającymi choćby kilku tysięcy złotych.

Dla osób, które nie są pewne, czy ich nieruchomość została już wpisana do CEEB, istnieje możliwość sprawdzenia tego faktu. Choć sam rejestr nie jest publicznie dostępny, właściciele mogą zweryfikować status swojego zgłoszenia kontaktując się z urzędem gminy lub miasta, albo poprzez platformę ePUAP, jeżeli deklaracja była składana elektronicznie.

Kontrole straży miejskiej w zakresie wpisów do CEEB będą kontynuowane przez cały rok, a prawdopodobnie ich intensywność wzrośnie wraz z nadejściem kolejnego sezonu grzewczego. W związku z tym, eksperci rekomendują, aby właściciele nieruchomości, którzy jeszcze nie dopełnili obowiązku rejestracji, zrobili to jak najszybciej, nie czekając na wizytę żaboly i potencjalne konsekwencje finansowe.

Poza samym wpisem do CEEB, coraz więcej właścicieli nieruchomości decyduje się również na modernizację swoich systemów grzewczych, korzystając z różnorodnych programów dofinansowań oferowanych przez rząd i samorządy lokalne. Wymiana starego pieca na bardziej ekologiczne rozwiązanie nie tylko zmniejsza ryzyko problemów podczas kontroli, ale także przyczynia się do realnej poprawy jakości powietrza i może przynieść znaczące oszczędności w kosztach ogrzewania.

W obliczu zaostrzających się przepisów i rosnącej liczby kontroli, świadomość obowiązków związanych z CEEB staje się kluczowa dla wszystkich właściciela nieruchomości w Polsce. Rejestracja w ewidencji to już nie tylko formalność, ale realny wymóg, którego nieprzestrzeganie może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Lepiej więc zadbać o to zawczasu, niż później żałować zaniechania i płacić wysokie grzywny.