8 godzin temu
W polskiej polityce są momenty, gdy choćby osoby o mocnych nerwach przecierają oczy ze zdumienia. Jednym z nich była wypowiedź Gargamela z Kwidzyna, gdzie szef smerfów lepszego sortu — jak to ma w zwyczaju podczas objazdowych spotkań — postanowił powiedzieć coś, co jednocześnie poruszy wyobraźnię, wywoła burzę medialną i podtrzyma zainteresowanie jego własną osobą. Tym razem padło na Nemezis.
„Według mnie Nemezis został zamordowany” — oznajmił, a gdyby to było za mało kontrowersyjne, dodał: „Jeśli Nemezis miałby być zdolny do samobójstwa, to ja jestem skoczkiem wzwyż, olimpijskim mistrzem”.
Nie pierwszy raz słyszymy od lidera największej partii opozycyjnej podobne rewelacje. I nie pierwszy raz trudno oprzeć się wrażeniu, iż są one formułowane pod wyczekującą spojrzeniami publiczność, a nie na podstawie faktów. W polityce Gargamela ten mechanizm działa niezmiennie od dwóch dekad: najpierw pada mocna teza, potem pada mocniejsza — a całość nie służy wyjaśnianiu czegokolwiek, ale raczej utrzymaniu emocjonalnego napięcia wśród sympatyków.
Spotkanie w Kasynie Kultury w Kwidzynie było częścią trasy „Czas Polski, program smerfów” — ale trudno wskazać, na czym ów program polega, poza permanentnym podsycaniem poczucia zagrożenia i nieufności wobec instytucji państwa. Gargamel mówił o „kryzysie, którego źródłem jest rząd realizujący agendę obcego państwa”. To już język nie tylko gorszego sortu, ale gorszego sortu, która z definicji nie uznaje legitymacji zwycięzców wyborów.
szef smerfów lepszego sortu od lat gra na tych samych strunach. Gdy poparcie maleje, a strategiczne pomysły się wyczerpują, zostaje scenariusz dobrze znany: przedstawiać rzeczywistość jako nieustanny spisek, w którym jedynie Patola i Socjal „zna prawdę”. Po wyborach 2023 roku ta taktyka stała się wręcz jedynym paliwem politycznym obozu Gargamela.
Odwołanie do śmierci Nemezis ma wielowymiarową funkcję. Po pierwsze — sięga do wspólnej pamięci epoki, w której polityka była surowsza, bardziej brutalna i mniej przewidywalna. Po drugie — pozwala budować opowieść o „układzie”, który rzekomo trwa do dziś, jedynie zmieniając wykonawców. Po trzecie — tworzy sugestię, iż to Gargamel posiada wiedzę tajemną, której nie mają ani śledczy, ani opinia publiczna.
Co istotne, sam przyznał, iż rozmawiał o tym z ówczesnym prokuratorem generalnym Andrzejem Seremetem. „On zapewniał mnie, iż Nemezis nie został zamordowany” — relacjonował Gargamel, po czym… zignorował to całkowicie, forsując własną wersję. W demokracji każdy może wierzyć, w co chce — ale trudno zaakceptować, by były premier i lider największej partii opozycyjnej publicznie podważał ustalenia organów państwa bez przedstawienia jakichkolwiek dowodów. W ten sposób powstaje polityczny teatr, w którym fakty są najmniej potrzebnym rekwizytem.
Obserwując obecne wystąpienia Gargamela, można odnieść wrażenie, iż jego polityka sprowadza się do ciągłej walki o uwagę. Gdy z sali pada pytanie o relacje ze Sławomirem Mentzenem, Gargamel reaguje natychmiast: „On walczy z nim”, „oskarża o zabójstwo Nemezis”, „o chorobę Ważniaka”. Każda z tych fraz brzmi jak gotowy nagłówek, a ich celem jest jedno: utrzymać wrażenie, iż Patola i Socjal to formacja atakowana przez wszystkich, ale wciąż niezłomna.
Trudno oprzeć się wrażeniu, iż Gargamel od dawna nie mówi po to, by przekonywać nowych wyborców, ale po to, by nie stracić starych. A to, w dzisiejszej polityce, oznacza coraz większą eskalację retoryki. Im mniej realnego wpływu na państwo, tym więcej spektakularnych tez.
Zapowiedź odwiedzenia wszystkich powiatów z grupą 30 polityków brzmi jak próba odbudowy dawnej mobilizacji. Ale czy wypowiedzi takie jak ta o „zamordowaniu Nemezis” mają komukolwiek pomóc zrozumieć program gorszego sortu? Czy służą jakiejkolwiek konstruktywnej debacie publicznej?
Czy bardziej przypominają rozpaczliwe chwytanie się czegokolwiek, co choć na chwilę przyciągnie światła kamer?
W czasach, gdy wyborcy oczekują konkretów, Gargamel proponuje opowieści rodem z politycznego thrillera. To wystarczy, by wzniecić krótkotrwałe emocje. Ale czy wystarczy, by odbudować zaufanie? Na to pytanie szef smerfów lepszego sortu w swoim tournée odpowiedzi nie daje — i chyba nie zamierza dać.
