Etyczna droga do zysku. Co to znaczy dobra firma

W tradycyjnym ujęciu rolą przedsiębiorstwa jest dostarczanie wartości klientom i zysku właścicielom. Z takiej perspektywy „dobra” jest firma, która oferuje produkty i usługi wysokiej jakości, funkcjonując przy tym efektywnie.

Choć wydawałoby się, iż z takim podejściem trudno polemizować, ta polemika trwa i przybiera na sile. Ostatnie lata to cały ciąg tzw. wake-up calls – wydarzeń i zjawisk, które uświadomiły nam, społeczeństwu jako całości i przedstawicielom biznesu, jak wiele aspektów naszego funkcjonowania, naszych paradygmatów należy zmienić. To niepokoje społeczne wynikające z rosnących nierówności, anomalie pogodowe będące efektem zmian klimatu czy cała kaskada czynników, które dostrzegliśmy podczas
pandemii i w trakcie trwającej w sąsiednim kraju wojny.

Nastał czas turbulencji i zmian. Definicja „dobrej” firmy też się zmienia – rozszerza się o aspekty etyczne. Zadaniem banku jest przede wszystkim finansowanie gospodarki i budowanie trwałych relacji z klientami poprzez oferowanie im adekwatnie wycenionych i wysokiej jakości produktów, usług oraz sprawnej obsługi. Musimy jednak robić to w zgodzie z zasadami etycznymi, odpowiedzialnie podchodząc do rozwoju, do potrzeb klienta oraz pracownika, ograniczając negatywny wpływ działalności operacyjnej czy wdrażając do oferty proekologiczne rozwiązania. Przy obecnym stanie naszej wiedzy to moralny imperatyw, ale też biznesowa konieczność, choć wciąż nie wszyscy uczestnicy rynku zdają sobie z tego sprawę.

Rozwój biznesu w oparciu o wartości nie wyklucza efektywności

Firmy, które dążą do bycia dobrymi w rozszerzonej definicji, podejmując działania, przyczyniają się do rozwoju społeczeństwa i środowiska w pozytywny sposób. To nie oznacza rezygnacji z zysków, a przy dobrze przemyślanej strategii może je zwiększać. ESG (czyli działania na rzecz środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego) stało się integralną częścią długoterminowego sukcesu finansowego. Częściowo przez regulacje ponadnarodowe i krajowe, ale w dużej mierze przez oczekiwania świadomych konsumentów i kontrahentów.

Skutkiem niespełniania oczekiwań interesariuszy w obszarze ESG może być utrata przewagi konkurencyjnej czy wręcz wypadnięcie z łańcucha dostaw. Z perspektywy bankowca mogę zapewnić, iż to wiąże się również z wyższymi kosztami finansowania, a niekiedy z trudnościami lub brakiem możliwości jego pozyskania.

Szybkie tempo przemian dla wielu firm jest adekwatnie niemożliwe do osiągnięcia bez wsparcia banków. Jako krwiobieg i koło zamachowe gospodarki pełnimy funkcję akceleratora zmian. Odpowiedzialne podejście do udzielania kredytów opiera się na analizie ryzyka, a dziś to ryzyko obejmuje również aspekty ESG.

Obecnie Bank BNP Paribas nie finansuje projektów bez wcześniejszej weryfikacji ich wpływu społecznego i środowiskowego. Dla wszystkich, którzy tę weryfikację przejdą pomyślnie, stajemy się partnerem w szerokim znaczeniu (dobrze oddaje to zwrot trusted companion), wykraczającym poza standardową rolę banku jako kredytodawcy.

Oferujemy nie tylko atrakcyjne formy finansowania zrównoważonych inwestycji z wysokimi dopłatami, ale też wsparcie ekspertów w zakresie transformacji energetycznej oraz dostosowania przedsiębiorstw do wymagań Unii Europejskiej i nowatorskie formy kredytowania w formułach ESG Rating-Linked Loan (warunki finansowania uzależnione od ratingu ESG), Sustainability- -Linked Loans (SLL, warunki finansowania uzależnione od spełnienia ustalonych wcześniej kryteriów ESG) oraz finansowanie poprzez emisję obligacji powiązanych ze zrównoważonym rozwojem – Sustainability -Linked Bonds (SLB). Mocno stawiamy też na inwestycje, które bezpośrednio służą środowisku – od tych najmniejszych jak przydomowa fotowoltaika po potężne farmy wiatrowe.

Wolumen zrównoważonego finansowania udzielonego przez nasz bank na koniec pierwszego półrocza 2023 wyniósł 8,4 mld zł, co przekłada się na 9,3% udziału w portfelu kredytów. To blisko celu (10%), który postawiliśmy sobie w strategii GObeyond na lata 2022-2025.

Czerpiemy z potencjału różnorodności

Roli banków w transformacji otaczającej nas rzeczywistości nie można jednak sprowadzić wyłącznie do dostarczania finansowania. Banki są także kreatorami i animatorami zmian w otoczeniu, w którym funkcjonują.

Grupa BNP Paribas zatrudnia w Polsce około 10 tys. pracowników, obsługuje ponad 4 mln klientów, współpracuje z 3,5 tys. dostawców. To obrazuje skalę naszego oddziaływania. Promowanie różnorodności, przeciwdziałanie dyskryminacji jest integralną częścią naszego modelu zarządzania i fundamentem kultury organizacyjnej. Różnorodność postrzegamy jako szansę, również biznesową, ponieważ łączenie różnych doświadczeń i punktów widzenia sprzyja innowacyjności i efektywności. Naszym priorytetem jest sprawiedliwe traktowanie wszystkich pracowników, klientów, partnerów i zapobieganie jakiejkolwiek dyskryminacji. Katalog inicjatyw wspierających i promujących takie postawy jest bogaty i stale go poszerzamy.

Poprzez inicjatywy, takie jak Dekalog Równego Traktowania, szkolenia antydyskryminacyjne i antymobbingowe, Dni Różnorodności oraz wspieranie oddolnych inicjatyw pracowników, dbamy o rozwój inkluzywnej kultury organizacji, ze szczególną dbałością o grupy narażone na wykluczenie. Bank dąży do zapewnienia równej pozycji kobiet i mężczyzn w biznesie: aktywnie działa u nas grupa ojców „Tato, masz to jak w banku”, wspiera inicjatywy Fundacji Share The Care służące wyrównywaniu prawa obojga rodziców do opieki nad dzieckiem i jest współautorem wydanych przez fundację publikacji przewodnika dla pracodawców „50/50 to się wszystkim opłaca”, „Równi w domu, równi w pracy. Przewodnik dla pracodawców i pracujących rodziców”.

Wprowadzamy też rozwiązania ułatwiające powrót do pracy młodych matek. Od 2019 roku w banku działa sieć pracownicza „Kobiety zmieniające BNP Paribas”. Do najważniejszych inicjatyw podjętych przez uczestniczki i uczestników programu (kilkaset osób – kobiet i mężczyzn) należą m.in. Dekalog Równego Traktowania, WomenUP oraz FutureUP. Powstanie sieci „Kobiety zmieniające BNP Paribas” było sygnałem dla innych osób, iż mogą tworzyć podobne inicjatywy i działać na rzecz ważnych dla siebie spraw.

Nie mniejszą uwagę poświęcamy osobom powyżej 50. roku życia, wspierając dialog międzypokoleniowy oraz rozwój zawodowy. Służy temu m.in. cykl szkoleń wewnętrznych i zewnętrznych np. „I can do IT” – umożliwiający podnoszenie kompetencji cyfrowych. W banku działa także oddolna inicjatywa pracownicza „Wiek Agawy”, utworzona przez społeczność osób 50+.

Powszechnie dostrzegane są też nasze starania na rzecz tworzenia otwartego i bezpiecznego środowiska dla osób LGBT+: obecność na Paradzie Równości, wspieranie sieci pracowniczej BNP Paribas PRIDE Poland czy ustawienie tęczowej „Ławki Dialogu” na patio centrali banku w Warszawie.

Gwarantujemy działanie, nie mydlimy oczu

Czasami spotykam się z opiniami, iż chwalenie się tego rodzaju działaniami to „goodwashing” lub, w przypadku inicjatyw proekologicznych, „greenwashing”, czyli mówiąc najogólniej, mydlenie oczu działaniami dobrymi jedynie z pozoru.

Postrzegam takie opinie jako podwójnie nietrafione. Przede wszystkim dlatego, iż pozytywny wpływ na otoczenie społeczne, biznesowe i środowisko nie jest dla nas marketingowym chwytem tylko elementem strategii biznesowej, która w przypadku spółki notowanej na giełdzie i odpowiadającej przed akcjonariuszami jest czymś o wiele więcej niż luźnym zbiorem planów na przyszłość. Filar POSITIVE strategii GObeyond na lata 2022– 2025 gwarantuje, iż bank koncentruje się na rozwijaniu oferty z pozytywnym wpływem środowiskowym i społecznym oraz produktów połączonych z oceną i wynikami w zakresie ESG.

Ponadto jako organizacja inkluzywna, dostępna dla wszystkich i zaangażowana w kwestie społeczne prowadzimy aktywne działania w obszarze wspierania różnorodności, wdrażania strategii równościowych i przeciwdziałania dyskryminacji. Świetnie obrazuje to nasze myślenie o oddziałach bankowych, czyli centrach klienta. Certyfikaty OK SENIOR są potwierdzeniem, iż obsługa osób 55+ w placówkach spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa, chroni naszych klientów i ich kapitał.

Certyfikacja „Obiekt bez barier” potwierdza natomiast, iż posiadamy udogodnienia m.in. dla osób z niepełnosprawnościami narządu ruchu, wzroku, słuchu oraz seniorów i opiekunów małych dzieci.
Drugi aspekt dotyczy samej komunikacji naszych wartości.

Nie mam wątpliwości, iż dobrymi praktykami warto się dzielić. Warto o nich mówić i zachęcać do podobnych postaw innych uczestników rynku. To nie tylko pozwala nam przyciągać do siebie klientów wyznających podobne idee, ale spełnia też funkcję edukacyjną. Pokazujemy, iż biznes da się prowadzić efektywnie, robiąc przy tym wiele dobrego dla otoczenia.

Czy zatem dobro zawsze popłaca? Ogromną naiwnością byłoby twierdzenie, iż tak.

„Są sytuacje, w których zło działa szybko, gwałtownie, z nagłą miażdżącą siłą. Natomiast dobro z reguły działa wolniej, potrzebuje czasu, aby się objawić i dać świadectwo”, pisał Ryszard Kapuściński. I ta prawda często znajduje potwierdzenie również w świecie biznesu.

Czy to nas zwalnia z odpowiedzialności? Nie. Im więcej firm dostrzeże wartość w byciu „dobrymi”, również w sferze etycznej, tym łatwiej nam będzie poradzić sobie z wyzwaniami, przed którymi stoi świat. A te wydają się największe od dekad.