31.08 - rocznica postawienia Krzyża Katyńskiego. Historia niezwykła

solidarni2010.pl 4 miesięcy temu

Aktualności

data:30 lipca 2011 Redaktor:

Katyń Powązki Melak Stefan Melak Arkadiusz Krzyż Katyński

Pomnik postawiono w Dolince Katyńskiej na Powązkach Wojskowych 31 lipca 1981 w przeddzień rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.

Foto: net

Wykonany z granitu kilkutonowy krzyż-monument był pierwszym w Polsce Pomnikiem Katyńskim upamiętniającym mord na polskich jeńcach w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Został przygotowany i ustawiony na cmentarzu w konspiracji. Jego współprojektantem i głównym wykonawcą był śp. Arkadiusz Melak zmarły 5 lipca bieżącego roku.

Inicjatorem powstania i ustawienia pomnika oraz szefem Komitetu Katyńskiego był jego brat - śp. Stefan Melak, który zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010r.

Pomnik Katyński został usunięty przez Służbę Bezpieczeństwa na żądanie ambasady ZSRS kilka godzin po jego ustawieniu w nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1981 roku, przy użyciu ciężkiego sprzętu.

[Zdjęcie zostało wykonane tuż po ustawieniu pomnika; fot. za: www.sfu.ca]

Wiadomość o tym wydarzeniu stała się inspiracją powołania Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Katyńskiego na Powązkach.

6 grudnia 1981 roku, a więc na tydzień przed wprowadzeniem stanu wojennego, dokonano uroczystego wmurowania aktu erekcyjnego pod nowy pomnik.

Po wprowadzeniu stanu wojennego uwięziono współtwórców pierwotnego pomnika - braci Stefana i Arkadiusza Melaków. Arkadiusz opuścił więzienie w Uhercach jako ostatni z internowanych - w Wigilię Bożego Narodzenia, 24 grudnia 1982 roku.

Pod pomnikiem gromadzono się na modlitwę i patriotyczne uroczystości podczas ciemnej nocy stanu wojennego. Wielokrotnie uczestniczył w tych wydarzeniach błogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko.

Podczas niedzielnej mszy św. pomodlimy się za pomordowanych przez Sowietów jeńców wojennych, za ofiary katastrofy smoleńskiej oraz za członków Komitetu Katyńskiego i jego sympatyków. Po mszy św. w Dolince Katyńskiej na Powązkach Wojskowych zostaną złożone kwiaty.

--------------------------------------------------------------------

31 lipca 1981 r. członkowie Komitetu Obywatelskiego Budowy Pomnika Katyńskiego ustawili w Dolince Katyńskiej pierwszy w Polsce pomnik katyński. Był to kamienny krzyż o wysokości 4,5 metra, z datą 1940, orłem w koronie, tablicą z napisem Katyń i literami WP oraz słupkami z nazwami obozów NKWD, gdzie więziono smerfów po agresji ZSRR na Polskę w 1939 r. Tej samej nocy krzyż został zdemontowany i wywieziony przez Służbę Bezpieczeństwa PRL. SB usunęła również tymczasowy krzyż brzozowy oraz kamień węgielny i akt erekcyjny umieszczone pod budowę nowego pomnika w 1981 r.

4 lata później, w 1985 r. władze komunistyczne zainstalowały w tym miejscu biały granitowy krzyż o wysokości 4 metrów, z napisem: „Żołnierzom polskim ofiarom hitlerowskiego faszyzmu spoczywającym w ziemi katyńskiej – 1941 rok”. Wywołało to oburzenie i wiele krytycznych komentarzy, szczególnie w RFN, ze względu na przypisywanie Zbrodni Niemcom.

1 sierpnia 1988 r. w Dolince Katyńskiej znów zgromadziły się tysiące ludzi, a rządowy pomnik katyński przyozdobiono polską flagą narodową z napisem: „Żądamy prawdy – Katyń 1940”. W kwietniu 1989 r. odsłonięto na pomniku nowy napis, który brzmiał: „Polskim oficerom zamordowanym w Katyniu”. W 1989 r. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – na apel Warszawskiej Rodziny Katyńskiej - dodała do napisów nazwy trzech radzieckich obozów jenieckich: Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska, oraz datę 1940. Montowane w dzień litery były w nocy zrywane przez tzw. „nieznanych sprawców”.

Zdemontowany w 1981 r. pomnik społeczny ponownie ustawiono w Dolince Katyńskiej w 1995 r. 31 lipca 1995 r. odbyła się ceremonia oficjalnego odsłonięcia obu pomników, społecznego i rządowego. Zatem w Dolince Katyńskiej znajdują się w tej chwili dwa pomniki w postaci krzyży: społeczny, który ustawiano w Dolince Katyńskiej dwukrotnie (po raz pierwszy w 1981 i po raz drugi w 1995 r.), oraz rządowy, wzniesiony w 1985 r., pierwotnie z innymi napisami. Ze względu na wspólny moment odsłonięcia, obydwa pomniki są często traktowane jako jeden monument i nazywane Krzyżem Katyńskim. / Źródło: IPN

Polecamy artykuły powiązane

Idź do oryginalnego materiału