7 godzin temu
Krzysztof Solarz, dyrektor Inkubatora Przedsiębiorczości Gminy Kamienna Góra i doktorant Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, stworzył platformę zziemi.pl – innowacyjne narzędzie eliminujące pośredników w dystrybucji żywności i umożliwiające mieszkańcom bezpośredni zakup produktów od lokalnych rolników.
Platforma, będąca efektem prac w ramach doktoratu wdrożeniowego, funkcjonuje w modelu sprzedaży sesyjnej. „To nie jest typowy sklep internetowy. Platforma działa w modelu sprzedaży sesyjnej: klienci mogą zamawiać produkty przez cały tydzień, a odbiór następuje raz w tygodniu, w piątek. Dzięki temu skracamy łańcuch dostaw, zmniejszamy ilość odpadów, a lokalni producenci mogą efektywniej zarządzać sprzedażą” – wyjaśnia Krzysztof Solarz.
Obecnie punkt odbioru zamówień mieści się w sklepie z produktami regionalnymi na terenie Kamiennej Góry. Za koordynację projektu i obsługę techniczną odpowiada Inkubator Przedsiębiorczości, stanowiący jednostkę organizacyjną gminy. Platforma przeszła już etap testów i jest dostępna dla klientów, choć celowo nie rozpoczęto jeszcze intensywnych działań marketingowych, by przetestować system w kontrolowanych warunkach.
Ideą krótkich łańcuchów dostaw żywności jest zintegrowany system produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i sprzedaży, ograniczający liczbę pośredników między producentem a konsumentem. System ten charakteryzuje się silnymi powiązaniami geograficznymi i społecznymi między rolnikami, przetwórcami i odbiorcami końcowymi, a produkcja rolna odbywa się w bliskiej odległości od miejsca konsumpcji.
Prof. Agnieszka Dradrach, promotorka doktoratu, podkreśla jego wielowymiarowy potencjał: „Głównym celem projektu jest realne wsparcie lokalnych producentów żywności oraz stworzenie narzędzia, które przyczyni się do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Opracowana przez pana Krzysztofa platforma sprzedażowa odpowiada na konkretne potrzeby samorządów i społeczności lokalnych – umożliwia analizę popytu i podaży, identyfikację aktywnych producentów oraz budowę lokalnych rynków w oparciu o zasady krótkich łańcuchów dostaw żywności.”
Inspiracją dla powstania platformy była m.in. wizyta studyjna w Małopolsce i zapoznanie się z modelem działania Koszyka Lisieckiego. Istotną rolę odegrało również osobiste przekonywanie rolników oraz wsparcie ze strony władz gminy.
W realizacji projektu znaczącą rolę odgrywa kooperacja akademicka. Promotorki – prof. Agnieszka Dradrach oraz prof. Magdalena Raftowicz – podkreślają, iż doktorant efektywnie łączy wiedzę teoretyczną z praktycznym doświadczeniem, co bezpośrednio przekłada się na skuteczność wdrażanych rozwiązań.
Korzyści z wdrożonego systemu są wielowymiarowe: producenci uzyskują większą opłacalność sprzedaży, konsumenci mają dostęp do świeższych i zdrowszych produktów, a społeczność lokalna zyskuje na integracji i wzmocnieniu poczucia wspólnoty. System przyczynia się również do promocji zdrowej diety i stylu życia.
Skrócenie łańcuchów dostaw przynosi wymierne korzyści środowiskowe, w tym redukcję emisji związanych z transportem oraz ograniczenie marnotrawstwa żywności. Dla samorządu projekt stanowi cenną wartość wizerunkową – Inkubator Przedsiębiorczości Gminy Kamienna Góra zyskał miano pierwszego w Polsce inkubatora dla rolników.
Podobne idee wdraża również sam Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu w ramach projektu Rolnictwa Wspieranego Społecznie (RWS), koordynowanego przez dr Martę Czaplicką. „Założeniem projektu jest zamknięcie cyklu produkcji i konsumpcji owoców i warzyw w obrębie jednej organizacji. Wszystkie produkty pochodzą z naszych stacji badawczo-dydaktycznych w Psarach i Samotworze, a paczki trafiają bezpośrednio do członków społeczności uniwersyteckiej” – wyjaśnia dr Czaplicka.
Choć platforma zziemi.pl nie planuje obejmować swoim zasięgiem całego województwa, twórcy liczą na to, iż inne samorządy zaadaptują opracowany model. W tym celu powstały już dwie publikacje naukowe szczegółowo opisujące rozwiązanie i czynniki niezbędne do jego powodzenia.
Krótkie łańcuchy dostaw żywności stanowią najważniejszy element zrównoważonego rozwoju w sektorze rolno-spożywczym. Eliminując zbędnych pośredników, nie tylko zmniejszają ślad węglowy związany z transportem i magazynowaniem, ale również przeciwdziałają marnotrawstwu żywności. Lokalna produkcja i konsumpcja wspiera bioróżnorodność poprzez promocję regionalnych odmian roślin i ras zwierząt, często pomijanych w wielkoskalowej produkcji. Dodatkowo, bezpośrednie relacje między producentami a konsumentami budują świadomość ekologiczną i odpowiedzialność społeczną. Platforma zziemi.pl, wykorzystując potencjał technologii cyfrowych do reorganizacji tradycyjnych modeli dystrybucji, wpisuje się w koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym i realizuje aż 5 z 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ, w tym przeciwdziałanie zmianom klimatu, odpowiedzialna konsumpcja i produkcja oraz zrównoważony rozwój miast i społeczności.
