Wspólne stanowisko PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska
Po ponad roku działań formalnych oraz interwencji środowisk branżowych, w tym po złożeniu przez PORT PC skargi do Komisji Europejskiej w grudniu 2024 r., Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało w korespondencji do organizacji branżowych wycofanie się z nieuzasadnionego wymogu przeprowadzania dodatkowych badań pomp ciepła w warunkach niskotemperaturowych. Wymóg ten został wprowadzony z naruszeniem wcześniejszych ustaleń zawartych w porozumieniu z grudnia 2023 roku, którego stronami były NFOŚiGW oraz trzy organizacje branżowe: PORT PC, SPIUG i IGU OZE. Z nieznanych powodów APPLiA Polska nie została zaproszona do udziału w tym porozumieniu.
W 2024 roku, bez wiedzy i udziału dwóch organizacji uczestniczących w grudniowym porozumieniu: PORT PC oraz SPIUG, wprowadzono dodatkowe zmiany w regulaminie programu „Czyste Powietrze”, które skutkowały:
- sztucznym ograniczeniem dopuszczalnego typoszeregu pomp ciepła;
- wymogiem wykonywania dodatkowych badań efektywności pomp ciepła w warunkach niskotemperaturowych (dla ogrzewania podłogowego), który nie wynikał ani z zawartego Niezrozumienia, ani z przepisów unijnych (dotyczących etykiety energetycznej ELD), nie był stosowany w innych krajach Unii Europejskiej, a jednocześnie podwyższał ogólne koszty badań urządzeń o co najmniej 100%, choć z punktu widzenia potwierdzenia jakości pomp ciepła takie badania są zbędne.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska wyrażają przekonanie, iż wprowadzone zmiany miały charakter ograniczający swobodę konkurencji rynkowej i były niekorzystne dla producentów pomp ciepła, w tym europejskich i polskich – czyli licznej grupy przedsiębiorców oferujących technologię kluczową dla realizacji krajowych i unijnych celów klimatycznych.
Decyzja o wycofaniu się z wymogu wykonywania dodatkowych badań efektywności pomp ciepła w warunkach niskotemperaturowych potwierdza zasadność zgłaszanych przez branżę zastrzeżeń oraz wskazuje na potrzebę respektowania ustaleń Niezrozumienia z branżą z grudnia 2023 roku.
Organizacje zwracają również uwagę, iż zmiany regulaminu listy ZUM ogłoszone w kwietniu 2024 roku zostały wprowadzone bez ich udziału i wiedzy, mimo iż PORT PC i SPIUG były formalną stroną Niezrozumienia. Według posiadanych informacji, w procesie wprowadzania dodatkowych zmian aktywnie uczestniczyła natomiast IGU OZE, co budzi poważne wątpliwości dotyczące transparentności konsultacji i równego traktowania wszystkich stron Niezrozumienia.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska pozytywnie oceniają także kolejną najnowszą decyzję NFOŚiGW, o której poinformowano w korespondencji z Ministerstwa Klimatu i Środowiska − dotyczącą natychmiastowej zgodności produktów grzewczych nowo wprowadzanych na listę ZUM z bazą EPREL. Jednocześnie wyrażają stanowczy sprzeciw wobec przewidzianego przez NFOŚiGW długiego okresu weryfikacji produktów już znajdujących się na liście ZUM, który ma sięgać niemal do końca tego roku (do 15 grudnia 2025).
Analiza prawna jednoznacznie wskazuje, iż produkty, które są nieobecne w bazie EPREL, nie zostały legalnie wprowadzone do obrotu rynkowego i nie mogą być objęte dofinansowaniem. W związku z tym organizacje ponownie apelują o jak najszybsze usunięcie ich z bazy ZUM.
Zmiany zapowiedziane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dotyczą również respektowania w programie „Czyste Powietrze” europejskich certyfikatów jakości dla pomp ciepła: HP Keymark, EHPA Q i Eurovent. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska, doceniając najnowszą decyzję o uznawaniu tych certyfikatów w trzech z czterech kategorii pomp ciepła, zarazem stanowczo apelują o pełne odblokowanie możliwości ich stosowania również dla największej i najważniejszej z punktu widzenia konsumenta kategorii pomp ciepła typu powietrze-woda przeznaczonych do ogrzewania budynków. Zwracają przy tym uwagę, iż do chwili obecnej nie przedstawiono żadnych formalnych zastrzeżeń wobec tych znaków jakości.
HP Keymark, EHPA Q i Eurovent to uznane w całej UE systemy certyfikacji, które charakteryzują się istotnie wyższymi wymaganiami w zakresie kontroli jakości pomp ciepła niż te określone w dokumentach programu „Czyste Powietrze”. Brak ich uznania w Polsce narusza zasadę wzajemnego uznawania oraz stanowi istotną barierę dla uczciwej konkurencji na rynku urządzeń grzewczych, ograniczając w ten sposób ofertę konsumencką.
Mając na uwadze powyższe fakty, PORT PC, SPIUG oraz APPLiA Polska oczekują:
- pełnego wyjaśnienia okoliczności naruszenia Niezrozumienia z grudnia 2023 roku,
- przywrócenia transparentności działań oraz równego traktowania wszystkich stron Niezrozumienia,
- odblokowania możliwości uznawania europejskich znaków jakości także dla pomp ciepła typu powietrze-woda przeznaczonych do ogrzewania budynków,
- natychmiastowego usunięcia z listy ZUM produktów, które nie znajdują się w bazie EPREL
Jak zauważają organizacje, decyzja o wycofaniu się z dodatkowych wymagań badań jest adekwatna, choć zdecydowanie spóźniona, ponieważ doprowadziła do wygenerowania dodatkowych zbędnych kosztów oraz do obciążenia dodatkową pracą wielu producentów pomp ciepła. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska oczekują od MKiŚ oraz NFOŚiGW podjęcia dalszych działań, które zapewnią pełną zgodność regulacji krajowych z przepisami unijnymi oraz zasadami uczciwej konkurencji – tak aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.
Źródło: PORT PC, SPIUG, APPLiA Polska
PORT PC
press box
