Zielone azyle dla jaszczurek. Na Strzeszynie powstały nowe siedliska chronionych gadów

Lokalizacja nowych siedlisk nie jest przypadkowa. Strzeszyn, zanim stał się intensywnie zabudowaną częścią miasta, był obszarem sprzyjającym występowaniu jaszczurki zwinki. Otwarte tereny trawiaste, obrzeża zagajników oraz naturalne sterty gałęzi i karpy drzew stanowiły dla gadów idealne miejsca do życia, schronienia i rozrodu. Postępująca urbanizacja sprawiła jednak, iż wiele z tych naturalnych kryjówek zniknęło, co wpłynęło na spadek liczebności gatunku.

Jeszcze na początku XXI wieku jaszczurki zwinki były regularnie obserwowane w rejonie dzisiejszych ulic Juwenalisa i Tadeusza Gajcego. Występowały tam osobniki o imponujących rozmiarach, osiągające niemal 24 centymetry długości, i zróżnicowanym ubarwieniu. Dziś takie obserwacje należą do rzadkości, co dodatkowo podkreśla potrzebę działań ochronnych.

Nowe stanowiska, które powstały w Parku Edukacji Ekologicznej przy ul. Homera oraz w Parku Alberta Camusa przy ul. Kaczmarskiego, zaprojektowano z myślą o ochronie czynnej i możliwości prowadzenia obserwacji przyrodniczych. Konstrukcje tworzą luźno ułożone pnie, korzenie, gałęzie i kamienie, uzupełnione piaskiem oraz żwirem. Takie rozwiązanie zapewnia jaszczurkom liczne kryjówki, miejsca do wygrzewania się oraz odpowiednie warunki termiczne, niezbędne dla zwierząt heliotermicznych, regulujących temperaturę ciała dzięki słońcu.

Oba parki zachowują częściowo naturalny charakter krajobrazu. Rzadko koszone łąki, spontaniczne zadrzewienia i zakrzewienia sąsiadują tu ze ścieżkami spacerowymi i placami zabaw. To przykład harmonijnego połączenia funkcji rekreacyjnych z ochroną przyrody, które pozwala mieszkańcom korzystać z zielonych przestrzeni bez szkody dla lokalnych ekosystemów.

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) jest jednym z dziesięciu gatunków gadów występujących w Polsce i objęta jest ochroną częściową. W okresie godowym, przypadającym na miesiące od kwietnia do czerwca, samce wyróżniają się intensywnie zielonym ubarwieniem, podczas gdy samice przez cały rok zachowują stonowane, brązowo-popielate barwy. Gatunek ten odgrywa istotną rolę w środowisku, żywiąc się głównie owadami i innymi bezkręgowcami.

Realizacja projektu „Zielone fyrtle” pokazuje, iż choćby w gęsto zabudowanych częściach miasta możliwe jest tworzenie przestrzeni sprzyjających dzikiej przyrodzie. Nowe siedliska na Strzeszynie to nie tylko realna pomoc dla jaszczurek, ale także element edukacyjny, który może zwiększać świadomość mieszkańców na temat potrzeby ochrony miejskiej fauny.