Wielka Brytania: kary za brak pomp ciepła, cele 600 000 instalacji rocznie

Nowe obowiązki dla producentów kotłów

Mechanizm Clean Heat Market Mechanism (CHMM) został uruchomiony 1 kwietnia 2025 roku. Wprowadza on wymóg, aby producenci kotłów na paliwa kopalne osiągali określone progi sprzedaży pomp ciepła. W przypadku niespełnienia warunków firmom grożą sankcje cywilne, a choćby odpowiedzialność karna.

W ramach CHMM, producenci kotłów gazowych muszą zapewnić, iż minimum 6% ich sprzedaży stanowią pompy ciepła. W przeciwnym razie zapłacą grzywnę w wysokości 500 funtów za każdą sprzedaną ponad limit jednostkę kotła gazowego. Początkowo planowano wyższe kary – 3000 funtów za każdą sztukę – jednak obniżono je po naciskach branży.

Opóźnienie wprowadzenia CHMM po interwencji branży

Zgodnie z pierwotnym harmonogramem, CHMM miał wejść w życie już 1 kwietnia 2024 roku. Jednakże w wyniku intensywnego lobbingu ze strony producentów, wdrożenie przesunięto o rok. Część firm określała nowe przepisy jako „podatek od kotłów”.

Zdaniem analityczki Jess Ralston z Energy Climate Intelligence Unit, branża sama opóźniła wprowadzenie mechanizmu, mimo iż w rzeczywistości mogła spełnić wymagania już w 2024 roku. „Wokół tych celów sprzedaży było wiele szumu, a historia pokazuje, iż branża i tak by je osiągnęła” – skomentowała.

Samodzielnie narzucony „podatek od kotłów”

Część firm podniosła w ubiegłym roku ceny kotłów gazowych o 110 funtów, powołując się na rzekome koszty CHMM. Jednak, jak zaznaczyła Ralston, środki te trafiały bezpośrednio do producentów, a nie do budżetu państwa. „Pytanie brzmi, czy wszyscy producenci zagwarantowali już zwrot fikcyjnego podatku wszystkim kupującym?” – zapytała ekspertka.

Kogo dotyczy nowe prawo?

Mechanizm obejmuje producentów, którzy wytwarzają lub zlecają produkcję co najmniej 20 tys. kotłów gazowych rocznie lub 1 tys. kotłów olejowych. Przepisy odnoszą się również do firm posiadających prawa do znaków towarowych używanych przy sprzedaży kotłów lub pomp ciepła w Wielkiej Brytanii.

Producenci zbliżający się do tych progów – tzw. dostawcy progowi – także muszą się zarejestrować w systemie CHMM. Są to firmy produkujące między 15 000 a 19 999 kotłów gazowych rocznie lub między 750 a 999 olejowych. Choć nie są objęci bezpośrednimi celami sprzedaży pomp ciepła, muszą prowadzić obowiązkowe raportowanie.

Kredyty i wymiana między firmami

CHMM będzie obowiązywał przez cztery lata – do 31 marca 2029 roku. Cele sprzedaży pomp ciepła będą ustalane corocznie. Od 1 października 2025 r. ruszy system kredytów. Firmy będą mogły zdobywać punkty za sprzedaż pomp ciepła, a następnie handlować nimi, by osiągnąć wymagane poziomy sprzedaży.

Równolegle z mechanizmem CHMM, rząd Wielkiej Brytanii oferuje dopłatę w wysokości 7 500 funtów dla osób instalujących pompę ciepła. To część szerszej strategii mającej na celu osiągnięcie 600 000 instalacji pomp ciepła rocznie do 2028 roku. Dla porównania – w 2024 roku zainstalowano jedynie 58 000 urządzeń (według danych certyfikacyjnych MCS).

Źródło: Clean heat market mechanism: proposal to change the scheme start date to 1 April 2025