1 miesiąc temu
Mimo iż od wprowadzenia tzw. ustawy krajobrazowej minęło już ponad osiem lat, tylko niewielka część polskich gmin zdecydowała się na przyjęcie lokalnych przepisów regulujących zasady umieszczania reklam w przestrzeni publicznej. Sprawę nagłośniła posłanka Paulina Matysiak w swojej interpelacji do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, wskazując na szczególnie trudną sytuację miejscowości turystycznych.
Górskie widoki za billboardami
Najbardziej jaskrawym przykładem problemu są miejscowości górskie, gdzie naturalne walory krajobrazowe są często przysłaniane przez chaotycznie rozmieszczone nośniki reklamowe. To właśnie te lokalizacje, jak podkreśla posłanka Matysiak, najbardziej tracą na braku odpowiednich regulacji. Pozytywnym przykładem zmian jest natomiast Gdańsk, gdzie wprowadzenie uchwały krajobrazowej przyczyniło się do znaczącej poprawy estetyki przestrzeni miejskiej.
Ministerstwo nie planuje zmian
Resort rozwoju i technologii, w odpowiedzi podpisanej przez ministra Krzysztofa Paszyka, nie przewiduje w tej chwili wprowadzenia obowiązku przyjmowania uchwał krajobrazowych przez gminy. Ministerstwo argumentuje, iż decyzja o przyjęciu takich przepisów powinna wynikać z „bieżących potrzeb wynikających ze stanu ładu przestrzennego w danej gminie”.
Nowe narzędzia dla gmin
Od września 2023 roku samorządy otrzymały dodatkowe instrumenty kształtowania przestrzeni. Wprowadzono obowiązek tworzenia planów ogólnych gminy, które wraz z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego stanowią podstawowe dokumenty kreujące politykę przestrzenną. W planach tych określa się między innymi parametry i wskaźniki urbanistyczne, co ma zwiększyć kontrolę gmin nad wydawanymi decyzjami o warunkach zabudowy.
Odszkodowania za usunięcie reklam
Istotną kwestią pozostaje sprawa odszkodowań dla właścicieli nośników reklamowych. w tej chwili w Senacie procedowany jest projekt nowelizacji ustawy, który ma umożliwić właścicielom nieruchomości żądanie odszkodowania za szkody poniesione w związku z koniecznością usunięcia legalnie postawionych reklam. Co ważne, możliwość ta nie będzie dotyczyć przypadków samowoli budowlanej.
Przyszłość w rękach samorządów
Eksperci podkreślają, iż skuteczność ustawy krajobrazowej zależy przede wszystkim od determinacji lokalnych władz. Przykład Gdańska pokazuje, iż adekwatnie przygotowane przepisy mogą realnie wpłynąć na poprawę estetyki przestrzeni publicznej. Jednak bez systemowego wsparcia i zachęt dla samorządów, proces porządkowania krajobrazu w polskich miejscowościach może się znacząco wydłużyć.
Resort rozwoju zapowiada, iż ewentualne zmiany w przepisach dotyczących sytuowania reklam zostaną rozważone dopiero po pełnym wdrożeniu reformy systemu planowania przestrzennego, czyli po przyjęciu przez gminy nowych planów ogólnych. Do tego czasu decyzja o wprowadzeniu lokalnych regulacji pozostaje w gestii samorządów.
