19 godzin temu
Nie tylko orkisz, płaskurka, samoprza czy krzyca. Wśród pradawnych zbóż jest także pszenica okrągłoziarnowa, czyli tripsa. Warto sięgnąć po nią w zdrowej kuchni i ekologicznej uprawie.
– Trispa to zboże z grupy pszenic, pochodzi z Azji. Zostało odtworzone przez polskich naukowców z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Uwagę naukowców przyciągnęły nie tyko wartości odżywcze tego zboża, odporność odmianowa, ale i kształt ziarna, które w odróżnieniu od innych pszenic jest okrągły – mówi Czesław Meus, przedstawiciel Stowarzyszenia Polska Ekologia.
Tripsa to roślina endemiczna dla południowego Pakistanu i północno-zachodnich Indii. Gatunek ten zniknął z uprawy na początku XX wieku, po Zielonej Rewolucji, która wprowadziła nowoczesne odmiany pszenicy.
– Pszenica okrągłoziarnowa jest formą nieoplewioną, całkowicie wymłacalną z plewek. Jest prastarą odmianą pszenicy taką jak płaskurka, samopsza, pszenica perska – mówi Czesław Meus.
Tripsa wyróżnia się odpornością odmianową, dlatego może być one uprawiana w sposób ekologiczny, gdyż nie wymagają stosowania środków ochrony roślin i sztucznego nawożenia.
– Jedyną odmianą uprawną objętą ochroną prawną w Polsce i wpisaną w 2020 roku do Księgi Ochrony wyłącznego prawa do odmiany jest tripsa wyselekcjonowana w Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Odmiana ta wykształca długie na 65-80 cm, dość sztywne źdźbła. Część nadziemna rośliny pokryta jest woskowym nalotem, co zwiększa jej odporność na suszę – wyjaśnia Czesław Meus.
Jak podają naukowcy, tripsa – pszenica okrągłoziarnowa ma podwyższoną zawartość fosforu, magnezu, cynku oraz białka z korzystnym składem aminokwasowym. Ma wysoką zawartość aminokwasów egzogennych, takich jak leucyny, izoleucyny, fenyloalaniny, nie wytwarzanych przez organizm człowieka, a który trzeba dostarczyć z pożywieniem.
Czesław Meus, przedstawiciel Stowarzyszenia Polska Ekologia, twórca konkursu pod nazwą „Zboża najwyższej jakości – powrót do zbóż pradawnych”. / Fot. Marzena Smoręda – Radio Kielce
