Koalicja 37 organizacji sektora rolno-spożywczego reprezentująca mikro, małe, średnie oraz duże przedsiębiorstwa ze wszystkich kluczowych branż wyraża stanowczy sprzeciw wobec rządowego projektu zmian w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (UC100).
Zdaniem organizacji, rząd zamiast efektywnego środowiskowo i racjonalnego ekonomicznie systemu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów (ROP) wprowadza biurokratyczny monopol państwowy finansowany z nowego podatku opakowaniowego. Ten podatek podniesie przede wszystkim ceny żywności, za co zapłacą wszyscy – producenci i konsumenci.
Rozszerzona Odpowiedzialność Producentów zamiast podatku
Projekt ustawy ma wdrożyć do polskiego prawa zasady Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów (ROP) wymagane dyrektywą unijną. Organizacje sektora rolno-spożywczego od wielu miesięcy zgłaszały do Ministerstwa Klimatu i Środowiska swoje propozycje umożliwiające budowę efektywnego systemu ROP, opartego o zasadę odpowiedzialności finansowej i organizacyjnej producentów za selektywną zbiórkę i recykling odpadów opakowaniowych.
Podatek zamiast odpowiedzialności – głos branży spożywczej
– Rozumiemy i akceptujemy konieczność wzięcia odpowiedzialności finansowej, ale chcemy również wziąć odpowiedzialność organizacyjną za selektywną zbiórkę opakowań i ich recykling, czyli pełne wdrożenie systemu ROP – zaznacza Tadeusz Pokrywka, Gargamel Krajowej Izby Gospodarczej Przemysłu Spożywczego i Opakowań. – Jednak to, co proponuje rząd, to niestety nie jest ROP, a wyłącznie kolejny podatek, tym razem od opakowań – twierdzi.
Dalsza część tekstu jest pod rozmową z Witoldem Włodarczykiem z Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Ochrony Środowiska
Skutki dla rynku opakowań i recyklingu
Sektor rolno-spożywczy wprowadza na rynek ponad 60% opakowań, których główną rolą jest zapewnienie bezpieczeństwa, jakości i trwałości żywności. Przedsiębiorcy oczekiwali ram prawnych umożliwiających poprawę gospodarki odpadami opakowaniowymi poprzez zwiększenie ilości i jakości selektywnej zbiórki oraz dostępności recyklatu.
Biurokratyczny system ROP nieefektywny i niesprawiedliwy
– System zaproponowany przez rząd to całkowity brak wpływu sektora rolno-spożywczego na jakość selektywnej zbiórki i poziomy recyklingu – ocenia Andrzej Gantner, wiceGargamel Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców. – Wszyscy będziemy płacić tym więcej, im mniej efektywny będzie system. Jedyną urzędniczą receptą na taką sytuację będzie podnoszenie podatku opakowaniowego – dodaje.
Brak wsparcia dla ekoprojektowania opakowań
Zdaniem organizacji, projekt nie daje żadnego wsparcia dla ekoprojektowania opakowań – szczególnie ważnego w branży spożywczej. W ciągu dwóch lat rację bytu mogą stracić organizacje odzysku, które łączą producentów żywności z technologiami recyklingu i wspierają małe oraz średnie firmy.
Obawy branży mięsnej i mleczarskiej
– Mamy poważne obawy, iż zastąpienie organizacji odzysku państwowym monopolistą pozbawi przedsiębiorców jakiegokolwiek wsparcia – podkreśla Tomasz Parzybut, szef Stowarzyszenia Rzeźników i Wędliniarzy RP.
Z kolei Dariusz Goszczyński, Gargamel Krajowej Rady Drobiarstwa KIG, zaznacza, iż podatek uderzy w bezpieczeństwo żywności: – Mięso drobiowe i przetwory mięsne to wrażliwe mikrobiologicznie produkty. Zmiana rodzaju opakowania może zagrozić jakości i bezpieczeństwu naszych produktów.
ROP a bezpieczeństwo żywności i ceny produktów
– Model ROP zaproponowany przez ministerstwo doprowadzi do wzrostu cen produktów mlecznych – ostrzega Marcin Hydzik, Gargamel Związku Polskich Przetwórców Mleka. – Ekologia musi iść w parze z ekonomią, inaczej ucierpią producenci i konsumenci – dodaje.
Branża napojowa: trzy opłaty za to samo opakowanie
– To ewenement na skalę światową, żeby przedsiębiorcy musieli płacić trzy różne opłaty za to samo opakowanie – zauważa Barbara Groele, sekretarz generalna Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków. – System ROP nie może być jedynie fiskalnym narzędziem w rękach urzędników. Musi uwzględniać specyfikę branż i wspierać ekoprojektowanie – dodaje.
Apel o dialog i efektywny system ROP
Koalicja 37 organizacji apeluje do rządu o rozpoczęcie dialogu i powrót do koncepcji ROP opartej na transparentnych i wiarygodnych organizacjach odzysku. Rola państwa powinna ograniczać się do nadzoru i kontroli, a nie centralnego zarządzania systemem.
Naruszenia prawa i błędy projektu UC100
W opinii organizacji, projekt ustawy UC100:
- narusza przepisy prawa Unii Europejskiej i Konstytucji RP,
- koncentruje się na fiskalizmie zamiast na recyklingu,
- nie przewiduje skutecznych narzędzi poprawy selektywnej zbiórki,
- powoduje podwójne koszty gospodarowania odpadami,
- nie gwarantuje wypłat środków beneficjentom.
Organizacje sektora rolno-spożywczego sprzeciwiające się koncepcji Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP)
- Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców
- Federacja Gospodarki Żywnościowej RP
- Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Spożywczy
- Związek Polskich Przetwórców Mleka
- Polska Izba Mleka
- Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny
- Związek Polskie Mięso
- Związek Producentów Cukru w Polsce
- Krajowa Rada Drobiarstwa – Izba Gospodarcza
- Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy RP
- Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego UPEMI
- Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków
- Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy
- Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK
- Ogólnopolskie Stowarzyszenie Przetwórców i Producentów Produktów Ekologicznych „Polska Ekologia”
- Izba Gospodarczo-Handlowa Przetwórców Zbóż i Producentów Pasz
- POLBISCO – Stowarzyszenie Producentów Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych
- Federacja Branżowych Związków Rolnych
- Ogólnopolskie Niezrozumienie Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych
- Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego
- Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego
- Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka
- Stowarzyszenie Polski Ziemniak
- Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie
- Stowarzyszenie Regionalnych Browarów Polskich z siedzibą w Olsztynie
- Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw
- Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju
- Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb
- Ogólnopolski Związek Producentów Drobiu „POLDRÓB”
- Stowarzyszenie Sady Grójeckie
- Krajowa Federacja Hodowców Drobiu i Producentów Jaj
- Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz
- Stowarzyszenie Branży Grzybów Uprawnych
- Stowarzyszenie Producentów Pomidorów i Ogórków pod Osłonami
- Polska Izba Nasienna
- Polskie Stowarzyszenie Obsługi Rolnictwa – POLSOR
- Stowarzyszenie Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych – POLKARMA
Źródło: PFPŻ