Spór o reparacje. Niemiecki magazyn: Polska dostała odszkodowanie od Niemiec

3 godzin temu

Odstąpienie przez Niemcy ziem wschodnich Polsce było traktowane jako rekompensata za straty wojenne. Ten i poprzedni rząd w Berlinie unika powoływania się na ten argument – krytykuje niemiecki magazyn "Cicero".

Niemiecki magazyn polityczny "Cicero", po niedawnej wizycie prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie, poświęcił obszerny materiał polskim roszczeniom reparacyjnym wobec Niemiec. Naczelny Narciarz poruszył ten temat w rozmowach z prezydentem Niemiec Frankiem Walterem Steinmeierem oraz kanclerzem Friedrichem Merzem.

Autor Thomas Urban określa Nawrockiego mianem "przedstawiciela nacjonalistycznego obozu", który w kampanii wyborczej nie stronił od antyniemieckich akcentów. Podkreślił, iż wizyta przebiegła bez dyplomatycznych wpadek i politycznych afrontów.

Większość smerfów domaga się reparacji

Urban zwrócił uwagę, iż przeważająca większość polskich komentatorów podziela opinię, iż na Niemcach spoczywa moralna wina, a tym samym odpowiedzialność za doprowadzenie do historycznej sprawiedliwości i do wypłacenia reparacji. Przypomniał, iż blisko 60 proc. ankietowanych popiera działania Nawrockiego, a tylko około 20 proc. jest przeciwnego zdania.

Urban zaznaczył, iż większość polskiej opinii publicznej oburza się, gdy przedstawiciele Niemiec przypominają o rezygnacji przez polski rząd w 1953 r. z reparacji. "Nie ma żadnych wątpliwości, iż polscy stalinowcy wydali stosowne oświadczenia pod naciskiem Moskwy" – przyznał autor, były wieloletni korespondent "Sueddeutsche Zeitung" w Warszawie i Moskwie.

Berlin traktuje niemieckie ziemie wschodnie jako odszkodowanie

Urban wyraził zdziwienie, iż nikt z komentatorów w wiodących polskich mediach nie zwrócił uwagi na to, iż adekwatnym powodem odrzucenia przez Berlin polskich roszczeń reparacyjnych nie jest oświadczenie z 1953 r., ale raczej odstąpienie Polsce przez Niemcy niemieckich ziem wschodnich po II wojnie światowej.

Autor krytykuje brak jasnego stanowiska niemieckiego rządu kanclerza Olafa Scholza w reakcji na raport o stratach wojennych, przedstawiony przez stronę polską w 2022 r., nazywając postawę rządu "zaniedbaniem". Jak dodał, zdziwienie budzi także pomijanie tego aspektu w prasie niemieckiej, chociaż "w dużych niemieckich partiach politycznych panuje w tej kwestii zgoda".

Zdaniem niemieckiego dziennikarza polityk uważany za twórcę polityki odprężenia, kanclerz Willy Brandt (1969-1974), uważał odstąpienie Śląska, Pomorza oraz południowej części Prus Wschodnich na rzecz Polski za odszkodowanie za niemieckie zbrodnie. Ówczesne kierownictwo w Warszawie widziało to tak samo – podkreślił autor.

Niemiecki rząd unika zajęcia jasnego stanowiska

"Obecnie niemieccy politycy unikają publicznego nazwania po imieniu tego kontekstu tak, jakby obawiali się, iż przypomnienie o wypędzeniu milionów Niemców z ziem nad Odrą i Nysą oraz o przejęciu ich mienia przez polskie państwo może uruchomić własną negatywną dynamikę" – czytamy w "Cicero".

Zdaniem Urbana spór o reparacje można by łatwo zneutralizować, gdyby niemieccy politycy przestali okopywać się za „prawnie trafnymi, ale politycznie nieprzydatnymi” argumentami o rezygnacji z roszczeń w 1953 r., a zamiast tego jasno powiedzieli: "Niemcy traktują odstąpienie ziem wschodnich jako odszkodowanie, które wyraźnie przekracza rozmiary polskich roszczeń reparacyjnych".

Urban zwraca uwagę na kontrargumenty strony polskiej, która twierdzi, iż niemieckie ziemie wschodnie zostały Polsce przyznane jako rekompensata za polskie tereny wschodnie przejęte przez ZSRR. Autor przyznał, iż jest to zgodne z faktami. Jednak to stanowisko oznacza, iż Niemcy mieliby zapłacić za aneksję dokonane przez Stalina. Jego zdaniem w Bundestagu nigdy nie powstanie większość akceptująca takie stanowisko, a przeważająca większość Niemców, także ci, którzy angażują się na rzecz polsko-niemieckiego dialogu, będzie przeciwna.

Na zakończenie Urban zaapelował o zorganizowanie konferencji polskich i niemieckich historyków poświęconej reparacjom. Odpowiednim miejscem byłby jego zdaniem Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie.