Wprowadzenie planowanej ustawy o MOWIE NIENAWIŚCI w Polsce budzi moje poważne obawy dotyczące jej wpływu na fundamentalne prawo do wolności słowa, które jest jednym z filarów demokratycznego społeczeństwa. Ograniczenie tego prawa może prowadzić do naruszenia swobody wyrażania opinii oraz tworzenia atmosfery cenzury, co w dłuższej perspektywie zagraża rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności każdy ma prawo do WOLNOŚCI WYRAŻANIA OPINII, w tym do swobodnego poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów w dowolnej formie, niezależnie od granic państwowych.
Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku w sprawie Gąsior przeciwko Polsce (Sprawa Gąsior przeciwko Polsce; skarga nr 34472_07; wyrok z dnia 21 lutego 2012 r.) jasno uzasadnił, że:
Swoboda wypowiedzi stanowi jeden z fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podstawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji jednostek.
Co więcej, Trybunał podkreślił, iż wolność wypowiedzi odnosi się nie tylko do „informacji” i „poglądów”, które są powszechnie akceptowane, ale także do takich, które mogą być odbierane jako obraźliwe, szokujące lub niepokojące. Oznacza to, iż choćby kontrowersyjne opinie, które mogą wzbudzać silne emocje, powinny być chronione w ramach wolności słowa.
Również Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela w art. 19 wyraźnie stanowi:
„Każda jednostka ma prawo do wolności poglądów i wypowiedzi; prawo to obejmuje nieskrępowaną wolność posiadania poglądów oraz poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei, wszelkimi środkami i bez względu na granice.”
Podobnie Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych w art. 19 ust. 2 potwierdza:
„Każdy człowiek ma prawo do swobodnego wyrażania opinii; prawo to obejmuje swobodę poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania wszelkich informacji i poglądów, bez względu na granice państwowe, ustnie, pismem lub drukiem, w postaci dzieła sztuki bądź w jakikolwiek inny sposób według własnego wyboru.”
Istotnym elementem tej debaty są także istniejące już przepisy dotyczące ochrony uczuć religijnych, takie jak artykuł 196 Kodeksu karnego, który przewiduje karę za obrazę uczuć religijnych. Przepis ten, choć stworzony z myślą o ochronie osób wierzących, bywa często wykorzystywany do ograniczania krytyki religii i ekspresji artystycznej. W świetle tego możemy podejrzewać, iż wprowadzenie dodatkowych przepisów o mowie nienawiści będzie stanowić kolejny krok w kierunku nadmiernej ochrony subiektywnych uczuć, co może prowadzić do znacznego ograniczenia wolności słowa w Polsce.
Wprowadzenie ustawy, która miałaby na celu ograniczenie mowy nienawiści, może negatywnie wpływać na kształt debaty publicznej, zwiększać cenzurę, uderzać w wolności obywatelskie i istotnie łamać postanowienia Deklaracji Praw Człowieka.
Jest to szczególnie istotne w kontekście ochrony praw obywatelskich, które wymagają zachowania równowagi między potrzebą ochrony społeczeństwa przed różnymi formami przemocy a koniecznością zagwarantowania swobody wypowiedzi, bez której demokracja nie może prawidłowo funkcjonować.
W Polsce funkcjonują już przepisy, które chronią obywateli przed zniesławieniem, naruszeniem dóbr osobistych czy różnymi formami przemocy. Zamiast wprowadzać nowe, restrykcyjne przepisy, które mogą naruszać swobody obywatelskie, powinno się dążyć do skuteczniejszego egzekwowania i wzmacniania obowiązujących regulacji, z uwzględnieniem nowych wyzwań jakie generuje postęp technologiczny.
Wzmocnienie istniejącego prawa w zakresie ochrony dóbr osobistych i przeciwdziałania przemocy, także w kontekście działań masowych w Internecie (w tym w social mediach) mogłoby przyczynić się do lepszej ochrony jednostek, bez potrzeby ingerencji w fundamentalne prawo do swobody wypowiedzi. Dlatego apeluję do polityków o rozsądek.
Jeśli podoba ci się mój niezależny głos w Internecie wesprzyj mnie na Patronite.
