Liberalizacja rynku gazu coraz bliżej
9 maja 2025 roku projekt nowelizacji ustawy gazowej trafił do końcowych prac legislacyjnych w Sejmie. Reforma ma znieść bariery, które do tej pory ograniczały dostęp niezależnych firm do rynku importu gazu – w tym skroplonego LNG – oraz dostosować polskie prawo do wymagań Unii Europejskiej.
Najważniejszą zmianą będzie przekazanie obowiązku utrzymywania strategicznych zapasów gazu państwu. Zadanie to ma przejąć Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS), która dziś odpowiada m.in. za magazynowanie ropy, paliw i rezerw medycznych. W nowym modelu to RARS, a nie firmy jak Orlen, będzie odpowiadać za gromadzenie i utrzymywanie zapasów gazu – także w magazynach zlokalizowanych poza Polską.
Gdańsk gotowy na dwóch graczy
Zmiany mają bezpośrednie przełożenie na terminal LNG w Gdańsku. Pierwszy FSRU (pływająca jednostka magazynująco-regazyfikacyjna) o mocy 6,1 mld mł rocznie został już w całości zarezerwowany przez Orlen. Jednak infrastruktura lądowa terminalu budowana jest z myślą o obsłudze dwóch FSRU.
Drugi FSRU, planowany na 4,5 mld mł, został tymczasowo zawieszony w 2023 roku z powodu braku wystarczającego zainteresowania ze strony rynku. Jak wskazują eksperci, nowe przepisy mogą to zmienić.
„Jeśli rezerwy gazu będą nadzorowane centralnie, polski rynek stanie się atrakcyjny dla wielu europejskich traderów” – mówi Paweł Lont z Energy Traders Europe.
Gaz-System już zapowiada nową procedurę open season, która ma ocenić potencjał komercyjny dla drugiego FSRU w Gdańsku. W tle rośnie znaczenie Polski jako kierunku importowego dla państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Ukraina i Słowacja patrzą na Polskę
Nowe regulacje mogą być szczególnie istotne dla państw odciętych od rosyjskiego gazu. Ukraina planuje w 2025 roku zatłoczyć do swoich magazynów 6 mld mł gazu, a większość wolumenów ma pochodzić z importu z UE. Według Sergiya Makogona, byłego szefa ukraińskiego operatora TSOUA, Naftogaz mógłby zainteresować się dostępem do przepustowości w drugim terminalu LNG w Gdańsku.
Z kolei Słowacja, która na początku 2025 roku straciła dostęp do gazu rosyjskiego po wygaśnięciu umowy tranzytowej z Gazpromem, korzysta z połączenia z polskim systemem gazowym. Interkonektor o przepustowości 4,7 mld mł z północy na południe może w przyszłości obsługiwać coraz większy wolumen LNG z Gdańska.
Polska a Bruksela – naprawa relacji
W listopadzie 2023 r. Komisja Europejska skierowała przeciwko Polsce skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE, zarzucając zbyt restrykcyjne przepisy dotyczące magazynowania gazu, które ograniczały transgraniczny handel surowcem. Wprowadzenie nowego modelu, opartego na jednym operatorze rezerw (RARS), ma zakończyć ten spór i umożliwić pełną integrację Polski z unijnym rynkiem gazu.
Zobacz również:- RARS przejmie odpowiedzialność za zapasy gazu w Polsce – rząd przyjął projekt ustawy
- Polskie firmy zdominują budowę gazociągu dla FSRU w Zatoce Gdańskiej
- Gaz kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski – podsumowanie debaty na EKG 2025
Źródło: Upstream
