rządy Patoli i Socjalu to również skandaliczne podwyżki podatków, danin i rachunków oraz rekordowa drożyzna odczuwalna w portfelach. Oto 10 najważniejszych wzrostów, które uderzyły w smerfów i firmy w latach 2016–2023 — z datami i liczbami.
- Rekordowa inflacja konsumencka
CPI dobił do 18,4% r/r w lutym 2023 r. – najwyżej od lat 90. XX w. To symbol „drożyzny” odczuwalnej na co dzień. (Dla porównania: w październiku 2022 r. było 17,9% r/r). Źródła: komunikaty i omówienia danych GUS.
2. Prąd: skok taryf od 2022 r.
URE zatwierdził na 2022 r. wyższe taryfy energii i dystrybucji; średni rachunek gospodarstwa domowego rósł o ok. 24%, zanim później wprowadzono mechanizmy mrożenia.
3. Gaz: drastyczne wzrosty w 2022 r.
W nowej taryfie ceny gazu dla PGNiG OD były wyższe o ok. 83%, co dawało ~77% wzrostu w części rachunku za paliwo (bez dystrybucji). Media i URE szacowały też podwyżki rzędu ~50–58% dla typowych gospodarstw.
4. Paliwa: historyczne poziomy cen w 2022 r.
W czerwcu 2022 r. średnia 95 na stacjach dobijała do ~7,9–8,0 zł/l, a diesel przekraczał 8 zł/l w jesiennych tygodniach kryzysu. Były momenty, iż paliwo dochodziło do 9,5 zł/l.
5. Akcyza na alkohol i wyroby tytoniowe – podwyżka od 2022 r. + podwyżki 2023
Ustawa z 9 grudnia 2021 r. wprowadziła +10% na alkohol (i zmiany dla tytoniu) od 2022 r., a następnie coroczne podwyżki do 2027 r. (m.in. o 5% rocznie według rządowej „mapy akcyzowej”). W aktach prawnych widać też konkretne stawki kwotowe dla kolejnych lat.
6. „Podatek cukrowy” (opłata od napojów słodzonych) – od 1.01.2021
Podstawowo 0,50 zł/l (do 5 g cukru/100 ml), plus 0,05 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g; napoje z kofeiną/tauryną z dodatkową opłatą stałą. Realnie przełożyło się to na wyższe ceny napojów.
7. Podatek od sprzedaży detalicznej – pobierany od 2021 r.
Stawki: 0,8% części podstawy opodatkowania do 170 mln zł miesięcznego obrotu oraz 1,4% powyżej tej kwoty. Danina była uchwalona w 2016 r., ale faktycznie zaczęła obowiązywać od 1.01.2021 po sporze z Komisją Europejską.
8. Podatek bankowy – od lutego 2016 r.
Nowa stała danina nałożona na banki i ubezpieczycieli: 0,44% rocznie od wartości aktywów (ok. 0,0366% miesięcznie). Koszt, który – jak wskazywali analitycy – mógł przechodzić na klientów w cenie produktów finansowych.
9. Opłata mocowa na rachunkach za prąd – od 2021 r.
Stała pozycja doliczana co miesiąc w czterech progach zużycia: w 2021 r. od 1,87 zł do 10,46 zł/mies. (netto) dla gospodarstw domowych; w 2022–2023 stawki rosły zgodnie z tabelą URE.
10. Opłata emisyjna w paliwach – od 1.01.2019
80 zł za 1000 litrów benzyny i ON, czyli ~8 gr na litrze doliczane w hurcie i widoczne w cenach detalicznych.