Pierwsze Europejskie Forum Odporności Wodnej

Zdjęcie: Europejskie Forum Odporności Wodnej,

Wczoraj w Brukseli odbyło się pierwsze Europejskie Forum Odporności Wodnej, które zgromadziło polityków, naukowców oraz przedstawicieli przemysłu i organizacji społecznych. Tematem przewodnim rozmów była narastająca presja na zasoby wodne w Europie: niedobory wody, pogarszająca się jakość wód oraz wynikające ze zmiany klimatu zagrożenia dla gospodarki i bezpieczeństwa ludności.

Ani jednej kropli

Europejskie Forum Odporności Wodnej zostało zorganizowane przez Komisję Europejską we współpracy z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym (EKES) oraz Komitetem Regionów. Wydarzenie ma mieć charakter cykliczny i według założeń KE stać się kluczową platformą dialogu służącą wdrażaniu Europejskiej Strategii Odporności Wodnej, która wyznacza kierunki rozwoju dla unijnej gospodarki wodnej do 2050 r.

Nowa Europejska Strategia Odporności Wodnej wyznacza jasną ścieżkę: przywrócić zaburzony obieg wody, zbudować inteligentną gospodarkę wodną z wydajnym, cyrkularnym i cyfrowym wykorzystaniem wody oraz zapewnić czystą i niedrogą wodę dla wszystkich – przypomniała Jessika Roswall, komisarz UE ds. środowiska, odporności na wodę i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym, dodając, iż Europa nie może sobie pozwolić na marnowanie ani jednej kropli wody.

W trakcie inauguracji forum komisarz zapowiedziała, iż w 2026 r. KE planuje uruchomienie m.in. Akceleratora Inwestycji w Odporność Wodną, Europejskiej Akademii Wody oraz nowej platformy interesariuszy ds. odporności wodnej służącą wymianie wiedzy. Inicjatywy te mają wspierać wdrażanie innowacyjnych rozwiązań retencyjnych, cyfryzację sektora wodnego oraz wzmacnianie kompetencji i współpracy między podmiotami odpowiedzialnymi za gospodarkę wodną w państwach członkowskich.

Europejskie Forum Odporności Wodnej w pigułce

Wśród najważniejszych tematów poruszanych podczas forum znalazły się: finansowanie odporności wodnej w Europie, rosnące zużycie wody przez centra danych oraz cyfrowa transformacja sektora wodnego. W kontekście cyfryzacji za największe wyzwania uznano brak wiarygodnych danych, wysokie koszty wdrażania innowacji oraz deficyt wykwalifikowanego personelu. Podkreślano jednocześnie, iż skuteczne wykrywanie wycieków w oparciu o sztuczną inteligencję oferuje wciąż niewykorzystany potencjał w zakresie poprawy efektywności systemów zaopatrzenia w wodę.

Uczestnicy forum zwracali uwagę na konieczność optymalizacji działania oczyszczalni ścieków przemysłowych. Woda została wyraźnie zdefiniowana jako czynnik konkurencyjności całej Unii i jej głównych sektorów gospodarki. W centrum zainteresowania znalazły się również technologiczne innowacje w zakresie rozwoju gospodarki wodnej o obiegu zamkniętym. Oczyszczalnie ścieków w przyszłości powinny przekazywać wodę do ponownego wykorzystania w przemyśle i rolnictwie, odzyskiwać ze ścieków azot i fosfor na potrzeby produkcji nawozów oraz generować odnawialną energię.

Wodne problemy europejskich miast

Podczas forum wiele miejsca poświęcono odporności wodnej miast. Jak podkreślała europosłanka Hildegard Bentele, europejskie metropolie uczą się funkcjonować w warunkach susz i powodzi błyskawicznych, wdrażając koncepcję miasta-gąbki: zielone dachy, przepuszczalne nawierzchnie, ogrody deszczowe i odtwarzane tereny zalewowe.

Dyskusje koncentrowały się na odchodzeniu od wyłącznie betonowej kanalizacji deszczowej na rzecz rozwiązań opartych na przyrodzie, które mają uzupełniać szarą infrastrukturę. Inge Genné z VITO zwróciła uwagę, iż samorządy wciąż przedkładają projekty energetyczne nad gospodarkę wodną, a podniesienie kompetencji decydentów będzie procesem rozłożonym w czasie.

Silnie wybrzmiał także przykład szwedzkiego Kallinge, gdzie długotrwałe zanieczyszczenie wód związkami PFAS doprowadziło do bardzo wysokich stężeń tych substancji u mieszkańców. Mikrozanieczyszczenia i ich wpływ na zdrowie publiczne uznano za jedno z kluczowych wyzwań europejskiej gospodarki wodnej, wskazując na pilną potrzebę doprecyzowania odpowiedzialności za jakość wody w sieciach wodociągowych.