5 godzin temu
Nowy gatunek gada morskiego sprzed ok. 150 mln lat został opisany w czasopiśmie PeerJ przez międzynarodowy zespół naukowców. Wyjątkowo dobrze zachowany okaz z południowych Niemiec należy do jednego z najdłuższych plezjozaurów znanych z wczesnej jury i dostarcza cennych danych o ewolucji morskich drapieżników.
Odkrycie, które zmienia spojrzenie na gady morskie
Międzynarodowy zespół paleontologów poinformował o identyfikacji nowego gatunku plezjozaura, żyjącego ok. 183 mln lat temu, we wczesnym toarku, w wodach dzisiejszej Europy. Odkrycia dokonano w formacji Posidonia Shale w Holzmaden – rejonie znanym z wyjątkowo dobrze zachowanych skamieniałości z wczesnej jury. To pierwszy przypadek, gdy w tym regionie udało się odnaleźć niemal kompletny szkielet tak dużego drapieżnika.
Nowy gatunek, nazwany Plesionectes longicollum, wyróżnia się wyjątkowo długą szyją w porównaniu z innymi wczesnojurajskimi plezjozaurami. Jak podkreślają autorzy badań, ta cecha może zmienić dotychczasowe wyobrażenia o zróżnicowaniu morfologicznym morskich gadów z tego okresu. Analiza, przeprowadzona przez zespół pod kierownictwem prof. Svena Sachsa z Naturkunde-Museum Bielefeld we współpracy z dr Danielem Madzią z Polskiej Akademii Nauk, została opublikowana 4 sierpnia 2025 r. w czasopiśmie PeerJ i opiera się na szczegółowych badaniach anatomicznych oraz porównawczych z innymi okazami.
Plesionectes longicollum – nowy drapieżnik wczesnej jury
Plesionectes longicollum należał do grupy wymarłych gadów morskich z kladu Plesiosauroidea, które w jurze zajmowały pozycję jednych z dominujących drapieżników oceanów. W jego szyi doliczono się aż 43 kręgów. Według autorów badań cecha ta mogła mieć znaczenie w sposobie polowania, zwiększając zasięg ataku na ryby i inne morskie organizmy.
Analiza szkieletu wskazuje, iż okaz mierzył ok. 3 m długości, a szyja stanowiła niemal połowę tej wartości. Elementy kończyn również zachowały się w dobrym stanie, co umożliwia dalsze badania nad biomechaniką pływania tego drapieżnika.
źródło:
Wodne Sprawy (AI)Wyjątkowo dobrze zachowana skamieniałości z Niemiec
Szkielet Plesionectes longicollum został odkryty w wapiennych osadach formacji Posidonia Shale w Holzmaden. Jak opisują autorzy w PeerJ, holotyp obejmuje niemal kompletny kręgosłup, fragmenty czaszki i żuchwy oraz elementy kończyn.
Tak dobry stan zachowania jest rzadkością w przypadku dużych przedstawicieli Plesiosauroidea, których szczątki zwykle odkrywa się w postaci niekompletnych znalezisk. Według badaczy drobnoziarnisty osad i warunki beztlenowe panujące na dnie ówczesnego morza sprzyjały zahamowaniu rozkładu tkanek, co pozwoliło zachować detale anatomiczne, w tym elementy stawów i wyrostków kręgowych. Materiał ten umożliwił przeprowadzenie szczegółowej analizy morfologicznej oraz porównań z innymi gatunkami wczesnojurajskich plezjozaurów.
Co odkrycie mówi o ewolucji morskich gadów?
Analiza szczątków Plesionectes longicollum pokazuje, iż plezjozaury z wczesnej jury były bardziej zróżnicowane morfologicznie niż dotychczas sądzono. Nietypowo długa szyja wskazuje na ewolucyjne eksperymenty w strategiach polowania i wykorzystywaniu nisz ekologicznych. Zdaniem zespołu badawczego odkrycie wypełnia lukę w wiedzy o przejściu od typowych form plezjozaurów ku gatunkom o cechach zbliżonych do długoszyich elasmozaurów.
Publikacja przygotowana przez naukowców z Niemiec, USA i Wielkiej Brytanii, dostarcza szczegółowej dokumentacji anatomicznej, zdjęć i rekonstrukcji 3D, które staną się punktem odniesienia dla przyszłych badań. Autorzy podkreślają, iż takie odkrycia mają znaczenie nie tylko dla paleontologii, ale także dla popularyzacji wiedzy o ewolucji morskich ekosystemów sprzed milionów lat.
zdj. główne: S. Sachs & D. Madzia/Wikimedia
.webp)
