Macedoński portal Expres.mk o projekcie Stop Fast Fashion

Macedonia – Wywiad dla Expres: „Stop Fast Fashion” – program edukacyjny tworzący nowe nawyki

O modzie zrównoważonej i ponownym wykorzystaniu tekstyliów jako części programów edukacji nieformalnej

31 lipca 2025 — 18:42 (4 minuty czytania)

Rozmawialiśmy z Kateriną Zlatanovską Popovą z MATA Skopje oraz dr Aleksandrą Ścibich-Kopiec z Fundacji FERI – Polska, o ich wspólnym projekcie Erasmus+, poświęconym zrównoważonej modzie i ponownemu wykorzystaniu tekstyliów jako części programów edukacji nieformalnej, nad którymi pracują od kilku lat.

Expres: Aleksandro, co zmotywowało Cię do rozpoczęcia projektu o zrównoważonej modzie i jakie rezultaty osiągnęliście w ramach „Stop Fast Fashion”?
Aleksandra: Nasza motywacja wynikała z potrzeby, by młodzi ludzie zrozumieli, co kryje się za „tanią” odzieżą – od zanieczyszczenia środowiska po niesprawiedliwość społeczną. W projekcie stworzyliśmy materiały edukacyjne i warsztaty, które pomagają uczniom i nauczycielom myśleć krytycznie, poddawać recyklingowi oraz tworzyć nowe ubrania poprzez sztukę i rzemiosło.

Expres: Jakie grupy wiekowe objęliście i jak wykorzystywane są przygotowane materiały?
Katerina: Materiały są przeznaczone dla szkół średnich technicznych, czyli dla młodzieży powyżej 15 roku życia, oraz ich nauczycieli jako uzupełnienie istniejących programów edukacyjnych. Stworzyliśmy zasoby, które łączą interaktywną grę decyzyjną, krótkie materiały wideo, wywiady i podcasty, prezentacje i instrukcje dla nauczycieli, kursy online oraz 30 praktycznych ćwiczeń, które można łatwo pobrać i wykorzystać jako dodatkowe materiały edukacyjne na lekcjach. Chciałabym podkreślić, iż są dostępne w języku macedońskim, polskim i angielskim. Z naszego doświadczenia z warsztatów wynika, iż nie ma ograniczeń wiekowych – można je dostosować zarówno dla młodszych dzieci, jak i dla starszych grup. Choć początkowo zakładaliśmy ich użycie w szkołach tekstylnych, gwałtownie dostrzegliśmy, iż zainteresowanie tematem jest szersze i obejmuje licea, szkoły podstawowe oraz organizacje pozarządowe. Reakcje nauczycieli pokazały, iż materiały sprawdzają się podczas warsztatów oraz lekcji z przyrody (ekologia), języka angielskiego (debata, pisanie o modzie), plastyki (warsztaty praktyczne, transformacja ubrań) czy innowacji i przedsiębiorczości. Możliwości są ogromne i mamy nadzieję, iż nauczyciele oraz edukatorzy znajdą twórcze sposoby wykorzystania ich zgodnie ze swoimi potrzebami.
Są to otwarte zasoby dostępne do pobrania na stronie www.feriplatform.org.pl dla wszystkich nauczyciela, który chce wprowadzać tematykę zrównoważonego rozwoju i kreatywnego ponownego wykorzystania.

Expres: Jakie umiejętności rozwijają te aktywności u młodych ludzi?
Katerina: Rozwijamy kreatywność, pracę zespołową, empatię, rozwiązywanie problemów, efektywną komunikację, odpowiedzialność wobec środowiska, a także praktyczne umiejętności, takie jak szycie, naprawa ubrań, prezentowanie pomysłów i korzystanie z narzędzi cyfrowych. To tylko część kompetencji życiowych, które pozostają na długo.

Expres: Aleksandro, jak zareagowali uczniowie i nauczyciele w Polsce na temat zrównoważonej mody?
Aleksandra: Reakcje były świetne! Wielu uczniów po raz pierwszy usłyszało o negatywnych skutkach szybkiej mody. Dzięki praktycznym działaniom – jak naprawa ubrań czy tworzenie dodatków modowych z odpadów – uczniowie zrozumieli, iż sami mogą coś zmienić, a nauczyciele zyskali nowe narzędzia do interaktywnej edukacji. Naszym celem było pobudzenie świadomości i ciekawości oraz pokazanie nowych perspektyw dotyczących osobistych nawyków i mody w ogóle. Myślę, iż nikt nie pozostał obojętny na świadomość, jak bardzo przemysł modowy i tekstylny wpływa na środowisko, zanieczyszczenie oraz eksploatację zasobów naturalnych i ludzkich.

Expres: Jaka jest najważniejsza wiadomość, którą chcecie przekazać poprzez ten projekt?
Katerina: Najważniejsza jest świadomość, iż moda może być jednocześnie odpowiedzialna i kreatywna. Nie musimy kupować nowych rzeczy, aby dobrze wyglądać. Poprzez małe kroki – jak ponowne użycie i dbanie o ubrania – każdy z nas może być częścią rozwiązania, a środowisko stanie się zdrowsze i czystsze, bo wyzwania związane z zanieczyszczeniem są wspólne dla wszystkich.

Expres: Czy planujecie kolejne działania lub kontynuację projektu?
Aleksandra: Oczywiście! Zainteresowanie jest ogromne i planujemy nowe szkolenia dla nauczycieli oraz lokalne akcje z udziałem społeczności. Już widzimy, jak temat rozprzestrzenia się w szkołach i to jest dla nas największa nagroda. Projekt „Stop fast fashion” jest przykładem, jak inicjatywy europejskie i kooperacja międzynarodowa mogą wprowadzać realne zmiany w codziennych nawykach, edukacji i podejściu do środowiska. Ważne jest także to, iż takie inicjatywy otwierają przestrzeń do edukacji w zakresie tematów globalnych – jak zrównoważony rozwój i zmiany klimatu – i to w sposób, który bezpośrednio angażuje młodych ludzi z pokolenia Z jako aktywnych uczestników, twórców i promotorów pozytywnych zmian w procesie edukacyjnym.

tłumaczenie własne z portalu Expres.MK