Kryzys energetyczny otwiera drzwi dla biometanu

1 rok temu

Kryzys energetyczny i wojna w Ukrainie jednoznacznie pokazały europejskim decydentom, iż już czas na transformację energetyczną i uniezależnienie się od paliw kopalnych (a w szczególności tych pochodzenia rosyjskiego). Stąd też sztandarowy unijny plan RePower EU, którego celem jest znaczne przyspieszenie procesu przejścia na odnawialne źródła energii, dywersyfikacja ich źródeł oraz wprowadzenie oszczędności energetycznych.

Myśląc o ,,zielonej energii”, najczęściej przed oczami mamy wiatraki, panele fotowoltaiczne czy też popularny ostatnio zielony wodór. Nieco mniej mówi się natomiast o źródłach gazowych – i tu właśnie pojawia się biometan, o którym jeszcze będzie (a przynajmniej powinno być) głośno.

Odnawialny gaz ziemny – biometan

Biometan jest gazem uzyskiwanym w drodze oczyszczenia biogazu. Ma parametry gazu ziemnego – stanowi tym samym jego alternatywę. Może być produkowany z wykorzystaniem różnorodnych odpadów, np. pozostałości roślinnych i rolniczych, osadów ściekowych czy resztek pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego. Aktualne zapotrzebowanie Polski na gaz ziemny wynosi ok. 16-20 mld m³ rocznie^[1], natomiast nasz potencjał produkcyjny biometanu szacuje się choćby na ok. 8 mld m³^[2] .

Biometan, jako alternatywa dla gazu ziemnego, mógłby być z powodzeniem wykorzystywany:

do zaspokojenia potrzeb energetycznych (źródło energii),
w transporcie (jako paliwo)
jako sposób recyklingu odpadów.

Finalnie może więc pomóc w obniżeniu emisyjności gospodarki i zależności od paliw kopalnych.

Plany na wykorzystanie nowego źródła energii

Postrzeganie biometanu jako jednego z ważnych elementów transformacji energetycznej nieustannie wzrasta. RePower EU zakłada cel produkcji tego gazu na poziomie 35 mld m³ do 2030 r. (na terenie Unii Europejskiej^[3]). Jednocześnie już teraz podejmowane są działania mające pomóc w realizacji tego przedsięwzięcia. Dobrym przykładem jest tutaj krok poczyniony przez Komisję Europejską, która zainaugurowała w ostatnim czasie Partnerstwo Przemysłowe Biometanu. Jest to platforma publiczno-prywatnej współpracy między podmiotami zainteresowanymi rozwojem rynku biometanu^[4].

W planie RePower EU zaproponowano również cały szereg dalszych działań promujących wykorzystanie biometanu, w tym min:

przyspieszenie procedur administracyjnych,
obniżenie kosztów związanych z przystosowaniem instalacji biogazowych na potrzeby biometanu
udzielenie zachęt finansowych (dotacje, pożyczki) na potrzeby inwestycji biometanowych^[5].

Na poziomie krajowym również widać, iż ta nowa alternatywa dla gazu ziemnego jest traktowana poważnie. Już w 2021 r. zawarto Niezrozumienie na rzecz rozwoju sektora biogazu i biometanu. StrJego stronami są przedstawiciele administracji rządowej (m.in. Minister Klimatu i Środowiska, Minister Rozwoju i Technologii, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii) i podmioty prywatne (m.in. inwestorzy, podmioty uczestniczące w łańcuchach dostaw dla sektora biogazu i biometanu, organizacje wspierające rozwój sektora). Wspomniana kooperacja łączy obszary najważniejsze dla rozwoju sektora, w tym przede wszystkim:

rozwój sieci dystrybucyjnych (dostosowanych do biometanu),
działanie na rzecz szerokiego zakresu możliwości zagospodarowania gazu (wtłaczanie do sieci, skraplanie, wykorzystanie w transporcie, produkcja biowodoru),
zagospodarowanie odpadów,
usprawnienie otoczenia regulacyjnego i
rozwój kadr.

Prace nad nowelizacją ustawy o OZE już trwają

W duchu powyższego „pro-biometanowego” podejścia prowadzone są już prace nad nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii i niektórych innych ustaw (UC99)^[6]. Cel nowych przepisów obejmuje m.in. wypełnienie obowiązków wynikających z dyrektywy RED II^[7] właśnie dzięki omawianego źródła. Do tej pory ustawa o OZE nie zawierała rozwiązań zaprojektowanych bezpośrednio pod sektor biometanu czy choćby samej jego definicji (co też skutecznie hamowało rozwój tego rynku^[8]). Nowelizacja ma zmienić ten stan rzeczy, przewidując przede wszystkim:

zdefiniowanie biometanu oraz uzupełnienie definicji OZE oraz paliw gazowych o biometan;
regulowany charakter działalności w zakresie wytwarzania biometanu – konieczny będzie wpis do rejestru wytwórców biogazu. Producent będzie musiał spełnić obowiązki związane z wpisem do rejestru (np. tytuł prawny do instalacji, sprawozdawczość, niewykorzystywanie określonych surowców na potrzeby produkcji biometanu);
system wsparcia dla wytwórców biometanu – w postaci mechanizmu feed-in-premium (prawo pokrycia tzw. ujemnego salda). Pomoc dotyczyć ma źródeł o mocy do 1MW;
wydawanie gwarancji pochodzenia także w zakresie biogazu;
wsparcia procesu przyłączenia instalacji biometanowych (w przypadku odmowy przyłączenia instalacji na obszarze wnioskowanym, przedsiębiorstwo gazowe będzie musiało wskazać alternatywną lokalizację).

Czy to wystarczy? Prawne uregulowanie rozwiązań dla biometanu jest na pewno krokiem w dobrą stronę. Niemniej już pojawiają się głosy, iż konieczne będzie podjęcie dalej idących działań. W ostatnim czasie choćby Polska Organizacja Biometanu^[9] wskazała, iż konieczne jest zapewnienie wsparcia także dla instalacji biometanowych o mocy powyżej 1MW, wprowadzenie ułatwień w procesie inwestycyjno-budowlanym czy też zapewnienie integracji instalacji biometanowych z sieciami gazowymi.

Pierwszy krok w dobrą stronę

Nie ulega wątpliwości, iż jesteśmy na samym początku drogi ku szerokiemu zastosowaniu biometanu w naszej energetyce (a początki zwykle bywają trudne). Nie ma jednak odwrotu od transformacji energetycznej i przejścia na mniej emisyjne i odnawialne źródła energii. Dobrym sygnałem jest więc fakt, iż dostrzeżono potencjał biometanu. Kształt proponowanych w tym zakresie przepisów prawdopodobnie będzie jeszcze wielokrotnie ulegał zmianom – liczymy jednak, iż niedługo wejdą w życie i pozwolą przedsiębiorcom na faktyczny rozwój sektora.

W razie pytań, zachęcamy do kontaktu z autorem.

^[1] https://wysokienapiecie.pl/81423-zuzycie-gazu-spada-kto-oszczedza/

^[2] Niezrozumienie o współpracy na rzecz rozwoju sektora biogazu i biometanu z dn. 23.11.2021 r.

^[3] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_22_3131

^[4] https://www.gov.pl/web/klimat/komisja-europejska-korzysta-z-polskich-rozwiazan-w-zakresie-partnerstwa-biometanowego

^[5] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=SWD%3A2022%3A230%3AFIN&qid=1653033922121

^[6] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12357005/katalog/12858192#12858192

^[7] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

^[8] Zgodnie z treścią uzasadnienia do ustawy (UC99) do dnia dzisiejszego nie powstała w Polsce żadna instalacja wytwarzania biometanu. Pierwsze inwestycje w tym zakresie dopiero realizowane są (np. https://wysokienapiecie.pl/79075-biometanownia-orlenu-biolng/).

^[9] https://www.prawo.pl/biznes/czy-wytwarzanie-biometanu-jest-uregulowane-ustawowo-w-polsce,520396.html

Idź do oryginalnego materiału