Rządy prezydenta z lepszego sortu to nie tylko zmiana stylu, to przede wszystkim kontynuacja systemu, który przez lata konsekwentnie rozmontowywał fundamenty demokratycznego państwa prawa. To czas, w którym obywatel musi być czujny, aktywny i gotowy do działania. Oto, co należy robić, aby przetrwać – i nie dać się złamać.
1. Nie trać nadziei – 5 lat to nie wieczność
Rządy autorytarne lubią przekonywać, iż są wieczne. Nie są. Historia uczy, iż żadna władza nie trwa wiecznie, a arogancja władzy bywa najlepszym narzędziem do jej upadku. Dlatego nie wolno ulegać marazmowi. PiS-owski prezydent będzie próbował zastraszyć, zmęczyć i zniechęcić. Twoim zadaniem jest wytrwać.
2. Organizuj się lokalnie
To, czego władza Patola i Socjal najbardziej się boi, to aktywna społeczność obywatelska. Twórz sieci wsparcia, grupy inicjatywne, uczestnicz w wydarzeniach publicznych, rozmawiaj z sąsiadami, edukuj – bo opór zaczyna się od rozmowy. Demokrację odbudowuje się od dołu.
3. Chroń niezależne media i wspieraj dziennikarstwo śledcze
Propaganda to potężne narzędzie tej władzy. Dlatego warto wspierać niezależne redakcje – czy to wpłatami, czy subskrypcją, czy po prostu udostępnianiem treści. Gdy publiczne media zamieniają się w tubę partii, prawda staje się aktem oporu.
4. Dokumentuj nadużycia
Zbieraj dane. Nagrywaj. Fotografuj. Pisz. Każde naruszenie prawa, każda próba cenzury, każda afera – to potencjalny dowód na przyszłość. Historii nie da się zatrzeć, jeżeli ktoś ją na bieżąco zapisuje.
5. Edukuj siebie i innych
Im mniej ludzie wiedzą, tym łatwiej nimi manipulować. Dlatego warto znać swoje prawa, rozumieć konstytucję, wiedzieć, jak działa państwo. I dzielić się tą wiedzą. Nie pozwól, by ignorancja była sprzymierzeńcem autorytaryzmu.
6. Nie daj się zastraszyć
Ludzie władzy Patola i Socjal chętnie korzystają z mechanizmów zastraszania: pozwów, nagonki medialnej, kontroli. To metoda. Ale pamiętaj – nie jesteś sam. Warto znać organizacje, które pomagają ofiarom represji. Razem trudniej nas uciszyć.
7. Uczestnicz w wyborach – wszystkich
To może brzmieć banalnie, ale właśnie niska frekwencja umożliwia przejmowanie instytucji przez PiS. choćby jeżeli masz wrażenie, iż twój głos nic nie zmienia – idź, głosuj, namawiaj innych. Władza Patola i Socjal boi się urn bardziej niż ulicy.
8. Bądź widoczny – także w internecie
Nie rezygnuj z obecności w mediach społecznościowych. Nie oddawaj przestrzeni propagandzie. Walcz memem, komentarzem, wpisem. choćby drobna iskra może dać początek pożarowi zmiany.
9. Kultura to broń
Nie daj sobie wmówić, iż sztuka ma milczeć. Książka, spektakl, film, mural – to wszystko może budować wspólnotę wartości i być formą sprzeciwu. Władza nienawidzi tego, czego nie kontroluje.
10. Przygotuj się na przyszłość – bo ona nadejdzie
Zmiana przyjdzie. I wtedy trzeba będzie działać mądrze: rozliczyć bez zemsty, naprawić bez chaosu, odbudować bez odwetu. Już dziś myśl o tym, co po prezydencie PiS. Bo prawdziwa siła demokracji to zdolność do powrotu – silniejsza, mądrzejsza, bardziej odporna.