Hydrogen Bank – nowe narzędzie finansowe UE
Europejski Bank Wodoru (European Hydrogen Bank) to nie instytucja fizyczna, ale instrument finansowy uruchomiony w 2022 roku. Ma przyciągać inwestycje prywatne i rozwijać pełen łańcuch wartości dla zielonego wodoru w UE i poza nią. Celem jest powiązanie podaży odnawialnej energii z popytem na zielony wodór, a także wsparcie rozwoju rynku oraz tworzenie miejsc pracy.
Bank działa na czterech filarach: wsparciu krajowej produkcji, rozwoju importu wodoru, zwiększeniu przejrzystości rynku oraz koordynacji narzędzi wsparcia.
Hiszpania i Norwegia dominują w drugiej aukcji Hydrogen Bank
Druga krajowa aukcja Hydrogen Bank zakończyła się 20 lutego 2025 r. Wybrano 15 projektów z 5 państw EOG, które otrzymają łącznie 992 mln euro. Produkcja wodoru ma rozpocząć się w ciągu 5 lat, a finansowe zamknięcie musi nastąpić do 2,5 roku od podpisania umowy grantowej.
Hiszpania zyskała najwięcej – aż osiem projektów. Norwegia – trzy. Resztę podzieliły Niemcy, Finlandia i Holandia. Projekty mają łącznie wytworzyć blisko 2,2 mln ton odnawialnego wodoru w ciągu dekady i pozwolić uniknąć emisji ponad 15 mln ton CO₂.
Hiszpania i Norwegia – dwa modele transformacji
Hiszpania, dzięki słonecznemu klimatowi w regionach takich jak Katalonia czy Andaluzja, staje się liderem taniej produkcji zielonego wodoru. Z kolei Norwegia wykorzystuje swoje doświadczenie w logistyce arktycznej i zasoby hydroenergetyczne, by dekarbonizować żeglugę morską na północy.
Norweskie firmy – Norwegian Hydrogen, Gen2 Energy AS i Green H AS – planują budowę kriogenicznych terminali bunkrowych i elektrolizerów w Finnmarku. Te instalacje mają działać w ekstremalnych warunkach, a ich realizacja może zastąpić choćby 2,8 mln ton LNG rocznie.
Technologia i finansowanie – jak działa mechanizm wsparcia?
Większość projektów bazuje na technologii PEM, czyli membranowej elektrolizie protonowej. Choć jest ona niezawodna, to wciąż kosztowna. Dlatego KE przyznaje stałą premię w €/kg za produkcję wodoru jako RFNBO (Renewable Fuel of Non-Biological Origin).
W drugiej aukcji subsydia wynosiły od 0,45 do 1,88 euro za kilogram wodoru, w zależności od oferty projektowej. Warunkiem jest udokumentowanie, iż energia użyta do produkcji pochodzi z nowych, niepodłączonych wcześniej źródeł OZE.
Dodatkowe wsparcie krajowe – przykład Hiszpanii
W listopadzie 2024 r. Hiszpania, Litwa i Austria zapowiedziały łączne wsparcie w wysokości ponad 700 mln euro na lokalne projekty wodorowe w ramach formuły „auction-as-a-service”. W kwietniu 2025 r. Komisja zatwierdziła hiszpański program pomocowy o wartości 400 mln euro wspierający produkcję wodoru w tym kraju.
To oznacza, iż fundusze krajowe mogą uzupełniać wsparcie z poziomu UE i zwiększać szanse poszczególnych państw na rozwój wodorowej gospodarki.
Wyzwania – infrastruktura i biurokracja
Główną przeszkodą pozostaje niewystarczająca infrastruktura portowa – brak systemów bunkrowania, magazynów i połączeń sieciowych. choćby jeżeli koszty elektrolizerów spadną do 450 euro/kW, ich potencjał może pozostać niewykorzystany bez odpowiedniego zaplecza.
Dodatkowo, wymóg wykazania „dodatkowości” energii odnawialnej generuje problemy administracyjne i może opóźniać wdrażanie projektów.
Zróżnicowane podejście – klucz do sukcesu?
Nowe projekty pokazują, iż skuteczne rozwiązania muszą uwzględniać lokalne warunki. Hiszpania wykorzystuje słońce, Norwegia – chłód i porty. Uniwersalne modele działania mogą się nie sprawdzić.
Dlatego Komisja Europejska zapowiada kontynuację działań i ogłasza trzecią aukcję Hydrogen Bank na koniec 2025 roku, z budżetem do 1 mld euro.
Zobacz również:- Światowy Szczyt Wodorowy 2025: trzy priorytety dla globalnego rynku
- Norwegia i Polska razem dla OZE i wodoru – nowa deklaracja podpisana w Warszawie
- Australia rusza z największym projektem wodoru na świecie. InterContinental Energy zmienia reguły gry
- ORLEN zainwestował w Hystar – 350 tys. ton wodoru do 2035 roku
Źródło: European Hydrogen Bank
