Wzrost zapotrzebowania na energię napędzany przez sektor elektroenergetyczny
W 2024 roku globalne zużycie energii wzrosło o 2,2%, co oznacza przyspieszenie względem średniej z ostatnich dziesięciu lat. Największym motorem wzrostu był sektor elektroenergetyczny. Zapotrzebowanie na prąd elektryczny wzrosło o 4,3%, przewyższając zarówno tempo wzrostu PKB (3,2%), jak i ogólnego zapotrzebowania na energię.
Zapotrzebowanie na prąd to ilość energii elektrycznej zużywanej przez odbiorców – w domach, przemyśle, transporcie, usługach itp. Obejmuje wyłącznie energię w postaci elektrycznej. Ogólne zapotrzebowanie na energię to całkowita ilość energii zużywanej w gospodarce – ze wszystkich źródeł i we wszystkich formach. Wlicza się tu energia elektryczna, ale także paliwa ciekłe (np. ropa), gaz ziemny, węgiel, biomasa, ciepło z sieci itp.
Wzrost ten wynikał z rosnącego zapotrzebowania na chłodzenie w związku z rekordowymi temperaturami, rozwojem przemysłu, postępującą elektryfikacją transportu oraz rozbudową centrów danych i sztucznej inteligencji.
Źródła niskoemisyjne dominują w nowej generacji energii
Większość nowego zapotrzebowania na prąd została pokryta przez źródła niskoemisyjne. Odnotowano rekordowy przyrost mocy zainstalowanej PV – blisko 550 GW w 2024 roku. Łącznie instalacje odnawialne odpowiadały za 38% wzrostu podaży energii, a energia jądrowa – za 8%.
Wzrost zużycia wszystkich paliw
Wzrost dotyczył wszystkich źródeł energii:
- gaz ziemny: +2,7% (115 mld mł),
- ropa naftowa: +0,8% (spadek dynamiki w porównaniu do +1,9% w 2023 r.),
- węgiel: +1% (wzrost głównie w Azji, spadki w gospodarkach rozwiniętych).
Największy wzrost zapotrzebowania na energię zanotowały kraje rozwijające się, które odpowiadały za ponad 80% globalnego przyrostu, w tym Chiny i Indie. W krajach rozwiniętych zapotrzebowanie wzrosło o prawie 1%.
Emisje CO2 rosną wolniej
W 2024 roku emisje CO2 związane z sektorem energetycznym wzrosły o 0,8%, co oznacza spowolnienie względem 2023 roku (+1,2%). Gdyby warunki pogodowe z 2023 roku powtórzyły się, emisje mogłyby być o połowę niższe. IEA szacuje, iż czyste technologie – w tym PV, wiatr, pojazdy elektryczne i pompy ciepła – pozwalają uniknąć emisji 2,6 mld ton CO2 rocznie.
Dynamiczny rozwój elektromobilności i centrów danych
Sprzedaż samochodów elektrycznych przekroczyła 17 mln sztuk – o ponad 25% więcej niż w 2023 roku. EV stanowiły 20% globalnej sprzedaży samochodów. Największy wzrost zanotowano w Chinach, gdzie sprzedano niemal 2/3 światowej liczby EV.
Z kolei globalna moc zainstalowana centrów danych wzrosła o 20% (ok. 15 GW), głównie w Chinach i USA.
Produkcja energii coraz czystsza, ale udział paliw kopalnych przez cały czas wysoki
W 2024 roku udział OZE i energii jądrowej w produkcji energii elektrycznej przekroczył 40% – po raz pierwszy w historii. Same źródła odnawialne dostarczyły 32% energii. Jednak paliwa kopalne przez cały czas odpowiadają za blisko 60% produkcji – głównie węgiel (35%) i gaz ziemny (ponad 20%).
Tempo poprawy efektywności energetycznej wciąż spada
Poprawa efektywności energetycznej gospodarki globalnej wyniosła zaledwie 1%, kontynuując trend spowolnienia. Między 2010 a 2019 rokiem średnioroczna poprawa wynosiła 2%. Przyczyną są m.in. ekstremalne temperatury oraz wzrost zużycia mniej efektywnych źródeł energii.
Źródło: International Energy Agency – Global Energy Review 2025
