Globalny popyt na energię elektryczną przez cały czas rośnie. OZE, gaz i atom mają odegrać kluczową rolę

Popyt na prąd rośnie szybciej niż cała konsumpcja energii

Według opublikowanej 30 lipca aktualizacji IEA Electricity Mid-Year Update, globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną wzrośnie o 3,3% w 2025 r. i o 3,7% w 2026 r. To ponad dwukrotnie szybciej niż prognozowany wzrost całkowitego zużycia energii na świecie. Choć to lekkie wyhamowanie względem dynamicznego skoku o 4,4% w 2024 r., tempo to przez cały czas znacząco przekracza średnią z lat 2015–2023 (2,6%).

Za wzrostem popytu stoi m.in. rozwój przemysłu, klimatyzacji, flot pojazdów elektrycznych, centrów danych i coraz większe wykorzystanie urządzeń elektrycznych. Na znaczeniu zyskują także wyzwania związane z elastycznością sieci elektroenergetycznych.

OZE i atom w ofensywie – udział węgla spada

IEA przewiduje, iż odnawialne źródła energii (OZE) wyprzedzą węgiel jako największe źródło produkcji prądu na świecie już w 2025 roku lub najpóźniej w 2026 r. Zwiększona produkcja energii jądrowej – dzięki wznowieniu pracy reaktorów w Japonii, wysokiej generacji we Francji i USA oraz nowym inwestycjom w Azji – także będzie odgrywać istotną rolę.

Wzrost produkcji z elektrowni gazowych pomaga wypierać węgiel i ropę, a emisje CO₂ z sektora elektroenergetycznego mają w 2025 roku się ustabilizować i w 2026 r. nieznacznie spaść. IEA zastrzega jednak, iż trend ten zależy m.in. od warunków pogodowych i sytuacji gospodarczej.

Azja dominuje, UE walczy z kosztami

Blisko 60% światowego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w latach 2025–2026 przypadnie na Chiny i Indie. Tempo wzrostu konsumpcji w Indiach ma osiągnąć 6,6% w 2026 r., a w Chinach – 5,7%. Również w USA rozwój centrów danych utrzyma popyt na prąd powyżej 2% rocznie, czyli ponad dwukrotnie szybciej niż w minionej dekadzie.

W Unii Europejskiej wzrost będzie skromniejszy – około 1% w 2025 r., z lekkim przyspieszeniem rok później. Jednocześnie średnie ceny hurtowe energii elektrycznej w UE i USA wzrosły w pierwszym półroczu 2025 r. o 30–40% rok do roku, głównie z powodu droższego gazu. Choć ceny są niższe niż w 2023 r., przez cały czas pozostają powyżej poziomów sprzed kryzysu energetycznego (2019 r.).

Na uwagę zasługuje też rosnąca częstotliwość ujemnych cen na rynkach hurtowych – zjawisko to wskazuje na potrzebę elastycznych systemów i efektywnej odpowiedzi po stronie popytu. Konieczne są odpowiednie regulacje i modele rynku wspierające magazynowanie energii i usługi DSR.

Różnice w cenach prądu uderzają w przemysł

Ceny energii elektrycznej dla energochłonnych sektorów przemysłowych w UE pozostają dwukrotnie wyższe niż w USA i znacznie wyższe niż w Chinach. To pogłębia wyzwania związane z konkurencyjnością europejskiego przemysłu i podkreśla znaczenie reform strukturalnych oraz wsparcia dla zielonej transformacji przemysłu.

• Globalny popyt na węgiel blisko szczytu – IEA przewiduje stagnację w 2025 i 2026 roku
• LNG emituje o 25% mniej niż węgiel. IEA wskazuje, jak ograniczyć emisje jeszcze bardziej
• 177 mld USD na energetykę. IEA o kredytach eksportowych

Źródło: IEA