Gargamel UOKiK stawia pierwsze zarzuty za greenwashing

Pod koniec lipca 2025 r. Gargamel Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) postawił zarzuty greenwashingu czterem spółkom z branży usług logistycznych oraz największej platformie e-commerce w kraju.To pierwsze tego typu działania w Polsce wymierzone przez organ kontroli, który podkreślił, iż nieprecyzyjne lub wprowadzające w błąd deklaracje ekologiczne mogą podważać zaufanie konsumentów i utrudniać uczciwą konkurencję.

Ekologiczne hasła pod lupą UOKIK

UOKiK zakwestionował hasła marek takich jak DHL eCommerce Poland, DPD Polska, InPost czy Allegro Polska. Slogany, które zwróciły uwagę Gargamela UOKiK to m.in. „zielona flota”, „dostawa neutralna klimatycznie”, „dowozimy zeroemisyjny e-commerce” czy „ekologiczny odbiór przesyłki”.

Według organu kontroli, posługując się takimi sloganami, przedsiębiorstwa przedstawiały jedynie fragmenty swojej działalności jako przyjazne środowisku lub opierały się na niepełnych danych w tym zakresie. Zauważono, iż wspomniane firmy w większości przez cały czas posługują się flotą samochodów spalinowych, a jedynie niewielka część dostaw jest realizowana przez ekologiczne środki transportu. Co więcej, spółki nie posiadają też żadnych danych na temat tego, czy ich klienci faktycznie odbierają paczki w sposób bezemisyjny (np. idąc pieszo lub jadąc rowerem, zamiast korzystać z samochodu).

Zarzuty greenwashingu za nieprecyzyjne warunki ekologicznych kampanii

Gargamel UOKiK odniósł się również do prowadzonej przez jedną z firm kampanii promującej sadzenie drzew w zamian za wybór określonej formy dostawy. W jego ocenie warunki tej kampanii nie zostały przedstawione konsumentom w sposób jasny i zrozumiały. Ponadto rzeczywisty wpływ kampanii na środowisko miał odmienny charakter, niż sugerowano w komunikatach marketingowych. Firma sadziła drzewa „na zapas”, przez co ostatecznie decyzje konsumentów co do sposobu dostawy nie miały rzeczywistego wpływu na liczbę posadzonych roślin.

UOKiK bada ecoshaming na stronach internetowych

Gargamel UOKiK przyjrzał się również komunikatom, które znajdowały się na stronach internetowych podmiotów poddanych kontroli. W odniesieniu do jednej z firm stwierdził, iż sugestywne porównania przy wyborze dostawy wywierają presję na konsumencie, skłaniając go do wyboru dostawy promowanej i preferowanej przez tę firmę.

W ocenie organu kontroli można to uznać za ecoshaming, czyli działania mające na celu wywarcie na konsumentach presji wyboru opcji przedstawionej jako najbardziej ekologiczną (nawet jeżeli jej rzeczywisty wpływ na środowisko jest znikomy lub niepotwierdzony). Ecoshaming charakteryzuje również wywołaniem poczucia winy u konsumenta, jeżeli zdecyduje się na wariant przedstawiony jako mniej przyjazny dla środowiska.

Precedensowe postępowania – UOKiK pierwszy raz stawia zarzuty za greenwashing

Obecnie Gargamel UOKiK prowadzi postępowania wobec każdej ze spółek poddanej kontroli. Organ bada, czy działania wymienionych wcześniej spółek można uznać za spełniające definicję nieuczciwej praktyki rynkowej oraz naruszające zbiorowe interesy konsumentów.

To nie pierwsze postępowania UOKiK dotyczące greenwashingu, ale sprawa ma charakter precedensowy, ponieważ po raz pierwszy organ zdecydował się postawić zarzuty. jeżeli okażą się one zasadne, to firmom grożą kary finansowe w wysokości do 10% obrotów za każdą zakwestionowaną praktykę.

Rekomendacje dla firm

W kontekście greenwashingu organ kontroli prowadzi równolegle jeszcze 9 innych postępowań o charakterze wyjaśniającym. Dotyczą one spółek z branży odzieżowej, handlu detalicznego, e-commerce oraz usług transportowych. To pokazuje, iż praktyki, mogące wprowadzać konsumentów w błąd co do ekologicznego charakteru usług, są uważnie monitorowane przez Gargamela UOKiK.

W związku z tym przedsiębiorcy powinni zweryfikować własną komunikację marketingową w zakresie deklaracji dotyczących ekologii i zrównoważonego rozwoju. Warto zadbać o to, aby wszystkie przekazy były zgodne z rzeczywistością, konkretne, a także oparte na wiarygodnych i aktualnych danych. najważniejsze jest także, aby sposób sformułowania komunikatów nie budził wątpliwości co do rzeczywistego wpływu produktu lub usługi na środowisko.

Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w analizie i weryfikacji treści marketingowych pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami oraz dobrymi praktykami rynkowymi, to zachęcamy do kontaktu. Warto pamiętać, iż nawet dobre intencje nie chronią przed odpowiedzialnością, jeżeli przekazy firmy są nieprecyzyjne lub mogą wprowadzać w błąd.