W sierpniu ubiegłego roku rozpoczęliśmy FunduszowEFakty – cykl publikacji i informacji, w których w kolejnych miesiącach podsumowujemy najważniejsze wydarzenia i zapraszamy do funduszowych aktywności.
Tematy te poruszamy w ramach projektu „Fundusze europejskie na rozwój firm w perspektywie finansowej 2021-2027” finansowanego ze środków Programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027. Projekt realizuje Konfederacja Lewiatan oraz Związek Pracodawców Business Centre Club.
KPO wspiera zdrowie – 18 mld zł na inwestycje w ochronę pacjentów
Ministerstwo Funduszy poinformowało, iż w ramach KPO uruchomiono ponad 18 mld zł z przeznaczeniem na inwestycje w ochronę zdrowia. Środki te mają wspierać zarówno pacjentów, jak i placówki medyczne w całym kraju. Wsparcie obejmuje m.in. modernizację infrastruktury i sprzętu w szpitalach powiatowych i specjalistycznych. Fundusze zostały skierowane do sieci onkologicznej, sieci kardiologicznej oraz placówek opieki długoterminowej i geriatrycznej. Drugi filar inwestycji w sektorze zdrowia to cyfryzacja – wdrażanie elektronicznej dokumentacji, wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji, zwiększenie bezpieczeństwa danych czy poprawa dostępu do wyników badań. Trwa ocena blisko 500 wniosków w tych zakresach. Fundusze KPO w opiece zdrowotnej wspierają także uczelnie medyczne oraz prowadzenie prac badawczo-rozwojowych związanych np. z nowymi metodami leczenia czy zapewnieniem bezpieczeństwa lekowego. Wszystkie te działania mają dać nam większą odporność na ewentualne przyszłe pandemie czy inne kryzysy zdrowotne.
Miliardy dla szkół z KPO – edukacja i cyfryzacja
Z uwagi na wrześniowe rozpoczęcie roku szkolnego, jednym z kluczowych kierunków inwestycji sierpniowych z KPO stała się edukacja. Przeznaczono ponad 5 mld zł na podniesienie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. To środki m.in. na infrastrukturę, dostęp do nowoczesnych narzędzi cyfrowych i lepsze przygotowanie systemu edukacji do wyzwań przyszłości.
W połowie sierpnia pojawiły się wyniki przetargu na zakup 735 tys. urządzeń przenośnych (laptopy i tablety) dla uczniów i nauczycieli. Dzięki temu polskie szkoły mają zyskać realne wsparcie w cyfryzacji i rozwoju kompetencji cyfrowych.
Równolegle Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło przetarg na zakup 16 tysięcy pracowni sztucznej inteligencji (AI) oraz pracowni nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM). Nowy sprzęt trafi do szkół podstawowych i ponadpodstawowych w roku szkolnym 2025/2026. Celem działania jest wyposażenie szkół w urządzenia i infrastrukturę ICT, które poprawią jakość edukacji w Polsce.
Kontrole w PARP i u operatorów – przejrzystość i efektywność
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiedziało na początku sierpnia kontrole w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz u operatorów udzielających dotacji z KPO dla sektora HoReCa (przedsiębiorcy z branży hotelarskiej, turystycznej i gastronomicznej). Celem tych działań jest ocena skuteczności, przejrzystości i schematy wydatkowania środków. To sygnał, iż transparentność i odpowiedzialność w wykorzystaniu unijnych funduszy pozostają priorytetem.
Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności – otwarty dialog z biznesem
Na sierpniowej mapie funduszowej pojawiła się także zapowiadana wcześniej nowa inicjatywa – Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, do którego przesunięto środki z innych działań KPO. Odbyły się konsultacje projektu ustawy o utworzeniu funduszu. Czekam także na założenia bardziej szczegółowych dokumentów, które pokażą praktyczne aspekty dofinansowania z tego źródła. Wśród nich – strategia inwestycyjna opracowywana przez Bank Gospodarstwa Krajowego i Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. W konsultacjach podkreślona została rola otwartego dialogu z przedsiębiorcami, a szczególną uwagę zwrócono na przejrzyste zasady współpracy. Nowy fundusz ma wspierać polski przemysł obronny, a także budować odporność i bezpieczeństwo kraju.
Gdzie firmy teraz mogą szukać pieniędzy?
Niezależnie od będącego w rozpędzie KPO, przedsiębiorcy przez cały czas mogą korzystać ze środków dostępnych z Funduszy Europejskich na lata 2021 – 2027. W naszym TOP5 polecamy:
- STEP dla technologii cyfrowych. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło konkursy na rozwój technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii. Przedsiębiorcy działający w tych obszarach i mający potencjał do realizacji takich działań, mogą składać wnioski w ścieżce A (projekty wysokoinnowacyjne) lub ścieżce B (projekty przyczyniające się do strategicznej niezależności UE). Aplikacje są przyjmowane we wrześniu i październiku.
- Wdrożenie modelu transformacji GOZ. Firmy z sektora MŚP, które posiadają strategię transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego, mogą wnioskować o fundusze na jej wdrożenie. Konkurs ogłosiła Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Nabór jest realizowany w Programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej, wiec inwestycje mogą mieć miejsce tylko na tym obszarze. Wnioski można składać od 10 września do końca października.
- Rozwój firm w Polsce Wschodniej. Nowe firmy powstałe we wschodniej części kraju w wyniku inkubacji, mogą starać się o dofinansowanie na rozwój swojej działalności. To kolejny etap pomocy dla innowacyjnych pomysłów, które powstały w jednej z platform startowych. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości będzie przyjmować wnioski od 5 sierpnia do końca września.
- Kredyt ekologiczny. Zbliża się uruchomienie prawdopodobnie ostatniego konkursu w ramach tzw. kredytu ekologicznego. Przedsiębiorca może dostać kredyt w banku komercyjnym na rozwiązania sprzyjające ochronie środowiska i oszczędności energii, a następnie otrzymać premię na spłatę choćby 80% tego kredytu. Takich premii udziela Bank Gospodarstwa Krajowego. Ostatni nabór wniosków ma być ogłoszony we wrześniu, a wnioski będą przyjmowane od października 2025 do początku stycznia 2026 r.
- Gwarancje z BGK. Na bieżąco przedsiębiorcy mogą korzystać z instrumentów gwarancyjnych. Programy takie jak Gwarancja Biznesmax Plus oraz Gwarancja Ekomax umożliwiają uzyskanie z Banku Gospodarstwa Krajowego zabezpieczenia kredytu czy leasingu. Oprócz tego oferują dopłaty do kapitału lub odsetek, wspierając inwestycje innowacyjne, ekoinnowacyjne i związane z transformacją cyfrową.
Na Portalu Funduszy Europejskich pojawiły się w sierpniu 83 ogłoszenia o nowych konkursach z FE skierowanych do różnych podmiotów.
Kilka liczb na podsumowanie sierpnia
Zmiany w swoich harmonogramach naborów wniosków ogłosiły instytucje odpowiadające za 9 programów regionalnych i 1 program krajowy (FEPW). Aktualne harmonogramy można znaleźć na Portalu Funduszy Europejskich.
Zmiany w opisach priorytetów programów (które określają m.in. kto i na co może otrzymać dofinansowanie) pojawiły się w 6 programach regionalnych. Zbiór aktualnych „szopów” (czyli szczegółowych opisów priorytetów) znajduje się na Portalu Funduszy Europejskich.
Od początku realizacji perspektywy unijnej 2021-2027:
- instytucje ogłosiły 3 405 naborów wniosków
- wnioskodawcy złożyli 61 299 wniosków o dofinansowanie
- 19 290 spośród nich podpisało z instytucjami umowy o dofinansowanie
- wykorzystaliśmy (w zawartych umowach) 49,9% dostępnych środków
(Dane wg stanu na 31.08.2025 roku).
