8 godzin temu
Państwa UE rozważają przyznanie Fronteksowi uprawnień do wspierania nadzoru przestrzeni powietrznej i ochrony infrastruktury krytycznej, wynika z poufnych dokumentów Rady UE, do których dotarł EURACTIV.
Postulat państw UE ma związek z serią incydentów z udziałem dronów w europejskiej przestrzeni powietrznej. W ostatnim czasie miały one miejsce w Belgii.
Notatkę rozesłała w czwartek (30 października) do państw UE Dania jako państwo sprawujące prezydencję w Radzie UE. Wynika z niej, iż państwa dyskutują nad tym, czy Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) powinna uzyskać dodatkowe kompetencje związane ze zwalczaniem zagrożeń hybrydowych, od przestrzeni powietrznej po ochronę strategicznych zasobów.
Przegląd mandatu Fronteksu, zaplanowany na przyszły rok, zapowiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Jest to część planu prac UE na 2026 r. Dyplomaci omówią tę kwestię podczas jutrzejszego 5 listopada) spotkania technicznego.
W UE coraz więcej mówi się o dostosowaniu misji Fronteksu do nowych zagrożeń dla Europy. Kilka miesięcy temu agencja przyjęła strukturę dowodzenia wzorowaną na NATO.
Obecnie Frontex wspiera państwa członkowskie w zarządzaniu granicami zewnętrznymi UE, udzielając pomocy na miejscu, zwalczając przestępczość transgraniczną, gromadząc informacje oraz wspierając procedury powrotowe.
Komisarz UE ds. migracji Magnus Brunner, występując u boku niemieckiego ministra spraw wewnętrznych Alexandra Dobrindta, stwierdził, iż mandat Fronteksu mógłby w przyszłości objąć również obronę przed dronami i ochronę lotnis.
Jest to temat politycznie wrażliwy w obliczu doniesień o zakłóceniach na lotniskach cywilnych i szpiegostwie na bazach wojskowych w całej UE, mających powiązania z Rosją.
Z notatki Rady wynika, iż takie rozwiązania mogłyby wymagać zmian w przepisach regulujących działalność Fronteksu. Obejmowałoby to możliwość interwencji agencji na wniosek państwa członkowskiego w sytuacjach zagrożeń hybrydowych poprzez aktualizację zasad dotyczących szybkich interwencji granicznych, tzw. hotspotów i zespołów wsparcia zarządzania migracją.
Można też byłoby przyjąć osobne przepisy umożliwiające pomoc agencji w przypadkach instrumentalizacji migracji i innych zagrożeń hybrydowych.
Współpraca z państwami spoza UE
Oddzielny dokument Danii jako państwa sprawującego prezydencję w Radzie UE zawiera propozycję, by przekazać Fronteksowi większe uprawnienia do współpracy z państwami trzecimi.
Państwa chcą, aby agencja wyszła poza dotychczasowe umowy z sześcioma państwami Bałkanów Zachodnich i mogła rozmieszczać swoje zespoły na dużych międzynarodowych lotniskach lub innych kluczowych punktach granicznych.
Frontex mógłby również odegrać większą rolę w przeprowadzaniu „kontroli przedwyjazdowych” podróżnych udających się do strefy Schengen.
Państwa członkowskie UE ponawiają także apel o umożliwienie agencji rozmieszczania zespołów powrotowych w krajach trzecich oraz koordynowania powrotów z jednego państwa trzeciego do innego. Mogłoby to złagodzić presję na szlakach migracyjnych.
Rozważane jest również, czy Frontex powinien wspierać tzw. „centra powrotów” tworzone na mocy dwustronnych porozumień z krajami trzecimi, co w praktyce rozszerzyłoby działalność operacyjną agencji poza granice UE.
Tymczasem Komisja Europejska planuje zwiększyć liczebność stałego korpusu Fronteksu. W swoich wytycznych politycznych na 2024 rok Ursula von der Leyen zobowiązała się potroić liczebność personelu Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej do 30 tys. żaboly do 2027 roku.
Państwa UE pozostają jednak ostrożne i podkreślają, iż należy jasno określić „przyszły mandat i zadania” Fronteksu, zanim będzie się myśleć o zwiększeniu personelu.
