Rekuperacja to energooszczędna wentylacja pomieszczeń, która doskonale sprawdza się zarówno w domach nowych, jak i tych modernizowanych. przez cały czas jednak inwestycja w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła stanowi spory wydatek. Można go jednak zminimalizować dzięki dofinansowaniu do rekuperacji. Sprawdźcie dostępne dopłaty do rekuperacji w 2023 roku.
Spis treści – Czego dowiesz się z artykułu?
Rekuperacja – co można dzięki niej zyskać?
Obecnie sektor budownictwa jest największym konsumentem energii w Unii Europejskiej, zużywającym 40 proc. energii, co przekłada się na 36 proc. emisji CO2 generowanych na jej terenie. Jednym z założeń dążącej do zerowej emisyjności polityki UE jest budownictwo energooszczędne, nazywane także niskoenergetycznym, które cechuje się niższym niż w przypadku standardowego, zapotrzebowaniem na ciepło oraz ograniczeniem do minimum strat energii podczas eksploatacji nieruchomości (w tym ogrzewania i przygotowania c.w.u.). Aby osiągnąć standard budownictwa energooszczędnego, konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na kilka ważnych elementów takich, jak m.in. odpowiednia:
- izolacja termiczna budynku;
- stolarka okienna i drzwiowa;
- architektura i geometria budynku;
- orientacja względem stron świata i rozmieszczenie pomieszczeń.
Niezbędne jest również wybór odpowiedniego systemu grzewczego (najlepsze rozwiązanie stanowią ekologiczne i energooszczędne pompy ciepła) oraz uwzględnienie w projekcie zastosowania urządzeń korzystających z odnawialnych źródeł energii (w tym paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych czy przydomowych elektrowni wiatrowych).
Jeszcze jedną bardzo istotną kwestią jest także odpowiednia wentylacja. Tutaj polecanym rozwiązaniem jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacja. Stanowi ona w tej chwili najnowocześniejszy, najbardziej zaawansowany i najczęściej stosowany sposób wentylacji domów energooszczędnych. Przy czym na rosnące zainteresowanie rekuperacją, wpływ mają nie tylko obowiązujące przepisy prawa budowlanego (tzw. WT 2021), ale i wiele zalet wynikających z posiadania tego rodzaju wentylacji, w tym:
- wymiana zużytego i zanieczyszczonego powietrza z wysoką zawartością dwutlenku węgla na świeże, bez żadnych strat energii, choćby zimą;
- oszczędność na rachunkach za ogrzewanie, albowiem, są one wówczas niższe o ok. 40 – 50 proc. w porównaniu do wentylacji grawitacyjnej (poziom odzysku ciepła wynosi w przypadku niektórych rekuperatorów choćby do 95 proc.);
- wyższy komfort życia, wynikający z oddychania świeżym powietrzem oraz systematycznego usuwania nieprzyjemnych zapachów, zanieczyszczeń i wilgoci (brak grzybów i pleśni);
- korzystny wpływ na zdrowie, w tym uniknięcie syndromu chorego budynku (z ang. sick building syndrome), przyczyną którego jest zła jakość i zbyt mała ilość powietrza;
- skuteczna ochrona przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami (takimi jak: kurz, pyłki, alergeny, a choćby smog);
- automatyczna kontrola ilości powietrza nawiewanego i wywiewanego (system rekuperacji wymienia dokładnie tyle powietrza w domu, ile chce tego użytkownik);
- brak hałasu, który napływa do budynku z zewnątrz, kiedy podczas wietrzenia otwarte są okna;
- możliwość współpracy z klimatyzacją (jeśli chcemy cieszyć się w domu zarówno świeżym powietrzem, jak i chłodem);
- możliwość montażu zarówno w budynkach nowych, jak i modernizowanych (również w mieszkaniach, albowiem na rynku dostępna jest oferta rekuperatorów decentralnych);
- możliwość montażu gruntowego wymiennika ciepła (GWC), który dostarcza do rekuperatora powietrze po wstępnej obróbce (latem chłodniejsze, a zimą cieplejsze od powietrza zewnętrznego).
Ile kosztuje system rekuperacji?
Rekuperacja to zatem efektywny sposób na świeże powietrze w budynku o każdej porze, za pomocą którego w skali roku można zaoszczędzić nawet do ok. 40-50 proc. kosztów związanych z ogrzewaniem budynku. Wiele osób przez cały czas jednak zniechęca wysoki koszt inwestycji, który finalnie może wahać się w granicach 18.000 – 40.000 zł. Przy czym dla domu w stanie budowy o metrażu 150 m2 to wydatek rzędu średnio ok. 26.000 zł.
Warto jednak pamiętać, iż całościowy koszt montażu systemu rekuperacji jest ustalany indywidualnie i w dużej mierze zależy nie tylko od metrażu budynku, ale i takich elementów jak:
- etap budowy czy też termomodernizacji budynku;
- konstrukcja domu (w tym kondygnacji, liczby pomieszczeń);
- ilość domowników;
- konsultacja inżynierska;
projekt; - rodzaj rekuperatora (więcej przyjdzie nam zapłacić za rekuperator zaawansowany technologicznie o bardzo wysokim stopniu odzysku ciepła);
- moc centrali wentylacyjnej – rekuperatora (dla domów o powierzchni 150-200 m2 odpowiednia jest centrala o wydajności min. 300-400 m3/h);
- rodzaj instalacji wentylacyjnej;
- usługa montażu (zarówno rekuperatora, kanałów wentylacyjnych, jaki i anemostatów nawiewnych, wywiewnych oraz czerpni i wyrzutni);
- niezbędne materiały instalacyjne (materiały montażowe, izolacyjne, mocujące i kanały);
- ilość dodatkowych akcesoriów, w tym m.in. gruntowego wymiennika ciepła (GWC), systemu sterowania rekuperatorem, jednostki chłodzącej, nawilżacza powietrza, systemu antysmogowego, dodatkowych czujników, czy zaawansowania filtra powietrza;
- uruchomienie systemu i jego regulacji.
Dofinansowanie do rekuperacji 2023 – w jakiej formie?
W 2023 roku koszt inwestycji w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła obniżyć można korzystając z rządowych programów “Czyste Powietrze” i Ciepłe Mieszkanie oraz z ulgi termomodernizacyjnej.
Dofinansowanie rekuperacji z programu “Czyste Powietrze”
Czyste Powietrze to rządowy program, którego celem jest walka ze smogiem, ruszył w 2018 roku i potrwa do 2029 roku. Maksymalna wysokość dotacji jaką można otrzymać to 135.000 zł dla najwyższego poziomu dofinansowania. Do tej pory w “Czystym Powietrzu” złożonych zostało 554.060 wniosków, na łączną kwotę 10.727.152.392 zł:
Źródło: Czyste Powietrze – Twitter
W ramach programu właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych mogą ubiegać się o dotację lub pożyczkę na prace związane z:
- audytem energetycznym;
- wymianą okien, drzwi, bramy garażowej;
- ociepleniem ścian, stropu, podłogi;
- instalacją CO i CWU;
- wymianą starego pieca na nowoczesne źródło ciepła (takie jak: powietrzna pompa ciepła, gruntowa pompa ciepła, kocioł gazowy kondensacyjny, czy ogrzewanie elektryczne);
- podłączeniem do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem;
- montażem fotowoltaiki;
- montażem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Z dofinansowania na rekuperację z “Czystego Powietrza” może skorzystać właściciel/współwłaściciel domu jednorodzinnego. Przy czym możliwość uzyskania dotacji z poszczególnych jego części (podstawowej, wyższej i najwyższej), zależeć będzie od rocznego dochodu. I tak z:
- pierwszej części programu (podstawowy poziom dofinansowania) skorzystać może osoba posiadająca roczne zarobki (dochód roczny) do 135.000 zł;
- drugiej części programu (podwyższony poziom dofinansowania) skorzystać może beneficjent, którego miesięczne łączne zarobki oraz osób z nim zamieszkałych i wspólnie utrzymujących się, w przeliczeniu na osobę (przeciętny dochód na osobę w gospodarstwie domowym) nie przekraczają 2.651 zł (jeżeli wnioskujący mieszka sam) lub 1.894 zł (jeżeli mieszka z kimś);
- trzeciej części programu (najwyższego poziomu dofinansowania) skorzystać może beneficjent, zarobki którego i osób z nim mieszkających, w przeliczeniu na osobę nie przekraczają 1.526 zł (jeżeli mieszka on sam) i 1.090 zł (jeżeli mieszka z kimś). Co ważne, o najwyższy poziom dofinansowania mogą ubiegać się również osoby, które mają m.in. ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Dofinansowanie na rekuperację z Czystego Powietrza – jaka wysokość dotacji?
Wysokość dofinansowania do rekuperacji w ramach “Czystego Powietrza” zależy od tego, z której części programu będzie korzystać beneficjent. I tak:
- dla podstawowego poziomu dofinansowania (części pierwszej), maksymalna intensywność dotacji do wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (procent faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych) wynosi 40 proc., a maksymalna wysokość dofinansowania to 6.700 zł;
- dla podwyższonego poziomu dofinansowania (części drugiej), maksymalna intensywność dofinansowania do rekuperacji sięga 70 proc., natomiast maksymalna wysokość dotacji to 11.700 zł;
- dla najwyższego poziomu dofinansowania (części trzeciej), maksymalna intensywność dotacji do rekuperacji to 100 proc., przy jej maksymalnej wysokości wynosi 16.700 zł.
Źródło: Opracowanie enerad.pl na podstawie czystepowietrze.gov.pl
Beneficjenci podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania programu “Czyste Powietrze” mają także możliwość ubiegania się o 50 proc. dotację w ramach prefinansowania inwestycji. Polega ona na wypłacie części lub całości dotacji przyznanej beneficjentowi przez WFOŚiGW na rachunek bankowy wykonawcy. Okres realizacji przedsięwzięcia dla dotacji z prefinansowaniem to 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie do rekuperacji.
Istnieje również jeszcze jedna możliwość uzyskania dodatkowych funduszy w ramach “Czystego Powietrza” – otóż jest nim wsparcie na częściową spłatę kredytu bankowego zaciągniętego na modernizację domu. Dotychczas umowy z NFOŚiGW i WFOŚiGW podpisały następujące banki:
- Bank Ochrony Środowiska;
- Alior Bank;
- BNP Paribas Bank Polska;
- Credit Agricole Bank Polska;
- Bank Polskiej Spółdzielczości i zrzeszone Banki Spółdzielcze oraz Banki Spółdzielcze SGB-Bank S.A.
Dotacja do rekuperacji z „Czystego Powietrza” – warunki
Dofinansowanie do rekuperacji w ramach wszystkich części tego rządowego programu otrzymać można na zakup/montaż materiałów instalacyjnych składających się na system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (wentylacja z centralą wentylacyjną, rekuperatory ścienne).
Należy również pamiętać, iż wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła musi również spełniać, identyczne co do każdego poziomu programu wymagania:
- klasy efektywności energetycznej minimum A na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej;
- dotyczące tego, iż urządzenia oraz materiały muszą być fabrycznie nowe, dopuszczone do obrotu handlowego (np. posiadać oznaczenie „CE”), posiadać instrukcję obsługi i użytkowania w języku polskim;
- tyczące się konieczności wykonania usługi (jeżeli wynika to z przepisów prawa) przez osoby lub podmioty posiadające stosowne do tego uprawnienia i pozwolenia oraz przeprowadzone zgodnie z obowiązującym prawem i normami.
Dopłata do rekuperacji z “Czystego Powietrza” – jak złożyć wniosek?
Wnioski o dofinansowanie do rekuperacji można składać w formie:
- elektronicznej – poprzez serwis „gov.pl” dzięki systemu GWD (Generatora wniosków o dofinansowanie) lub też bezpośrednio poprzez system GWD dostępnym na stronie https://gwd.nfosigw.gov.pl/ (wówczas należy utworzyć konto w systemie);
- papierowej – w sytuacji jeżeli wnioskodawca nie dysponuje podpisem elektronicznym, po wypełnieniu wniosku w GWD, musi zatwierdzić wniosek w systemie aż do uzyskania statusu „oczekuje na złożenie”, później go wydrukować, manualnie podpisać i dostarczyć wraz z załącznikami do adekwatnego WFOŚiGW;
- za pośrednictwem banku, który przystąpił do programu „Czyste Powietrze” – wówczas należy złóż wniosek o Kredyt Czyste Powietrze, a po jego przyznaniu – wniosek o dotację z programu „Czyste Powietrze”.
Ulga termomodernizacyjna a rekuperacja
Ulga termomodernizacyjna jest to ulga podatkowa pozwalająca na odliczenie od dochodów (przychodów) wydatków związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, instalacji OZE i wymiany źródeł ogrzewania w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Ulga termomodernizacyjna obejmuje m.in.
- wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
- wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
- wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
- koszt materiałów budowlanych poniesionych na docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych, a także fundamentów wchodzące w skład
- systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
- przyłączenie domu do sieci gazowniczej lub ciepłowniczej;
- demontaż źródła ciepła na paliwo stałe;
- kocioł gazowy kondensacyjny i kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem
- doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
- kocioł przeznaczony wyłącznie do spalania biomasy,
wymianę zbiornika na gaz lub zbiornik na olej; - instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii (w tym montaż pompy ciepła, kolektorów słonecznych i paneli PV);
- montaż rekuperacji;
- stolarkę drzwiową i okienną;
- zakup materiałów budowlanych wchodzących w skład instalacji ogrzewczej (w tym systemu ogrzewania elektrycznego) lub instalacji przygotowania c.w.u.
- koszt materiałów budowlanych poniesionych na ocieplenie budynku;
- wykonanie analizy termograficznej budynku.
W przypadku rekuperacji, ulgą termomodernizacyjną objęte są takie materiały i usługi jak:
- montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
- koszty materiałów budowlanych wykorzystanych do wykonania systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.
Przy czym kwota odliczenia w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem, nie może przekroczyć 53.000 zł (w przypadku małżeństwa jest to dwa razy więcej, czyli 106 tys. zł). Należy również pamiętać o tym, iż do dokonania rozliczenia trzeba spełnić również dodatkowe warunki, związane z tym, że:
- wydatki muszą dotyczyć inwestycji, która zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek;
- odliczeniu mogą podlegać wyłącznie wydatki poniesione w poprzednim roku. Tak więc jeżeli część kosztów inwestycji została przeniesiona na kolejny rok, to należy je rozliczyć w następnej deklaracji;
- odliczyć można wyłącznie wydatki udokumentowane fakturami VAT, na których podana jest informacja odnośnie imienia i nazwiska podatnika oraz tego, czego one dotyczyły. W przypadku rozliczenia dotyczącego współmałżonków, faktury VAT dokumentujące poniesione wydatki nie muszą być wystawione na oboje małżonków (nie ma wówczas znaczenia na kogo została wystawiona faktura);
- kwotę odliczenia przekraczającą roczny dochód możesz odliczyć w kolejnym roku, a w sumie taką inwestycję nie możesz rozliczać dłużej niż przez 6 lat;
- odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały dofinansowane ze środków Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
- odliczyć wydatki na ulgę termomodernizacyjną można, jeżeli podatnik nie zaliczył ich do kosztów uzyskania przychodów, nie odliczył od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub nie uwzględniłeś w związku z korzystaniem z ulg podatkowych zgodnie z ordynacją podatkową.
„Czyste Powietrze” i ulga termomodernizacyjna – co warto wiedzieć?
Dotacje, które beneficjent otrzyma w ramach programu “Czyste Powietrze” można łączyć z termomodernizacyjną ulgą podatkową. Zarówno bowiem rządowe dotacje, jak i sama ulga są instrumentami niezależnymi od siebie, a uzyskane w ten sposób zyski wzajemnie się uzupełniają. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku uzyskiwania korzyści łącznie z ulgi i dotacji w programie “Czyste Powietrze”:
- odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie podlegają wydatki sfinansowane lub dofinansowane z dotacji lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie ze środków publicznych, a jedynie wyłącznie ta ich część która nie została dofinansowana;
- w przypadku gdy, po wcześniejszym dokonaniu odliczeń wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej, beneficjent otrzymał zwrot odliczonych wydatków w formie dotacji, to jest on zobowiązany (zgodnie z obowiązującymi w tej chwili przepisami podatkowymi), doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone od dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.
Dofinansowanie rekuperacji z programu “Ciepłe Mieszkanie”
Kolejnym programem wspierającym tym razem termomodernizację mieszkań w budynkach wielorodzinnych jest Ciepłe Mieszkanie. Uzyskane w ten sposób dofinansowanie przeznaczyć można na m.in.
- wentylację mechaniczną;
- nowe źródło ciepła (w tym pompę ciepła, kondensacyjny kocioł gazowy, czy kocioł na pellet);
- podłączenie lokalu do wspólnego efektywnego źródła ciepła;
- wykonanie instalacji c.o. i c.w.u.;
- wymianę okien i drzwi.
Podobnie, jak w przypadku programu „Czyste Powietrze”, również i w „Ciepłym Mieszkaniu” dostępne są trzy poziomy wsparcia (maksymalnie jest to 39.900 zł na jeden lokal mieszkalny).
Źródło: Opracowanie enerad.pl na podstawie czystepowietrze.gov.pl
Dotacje na rekuperacje – Lista
O dofinansowanie do rekuperacji w 2023 roku można ubiegać się w ramach następujących programów:
Dofinansowanie do rekuperacji w 2023 roku | ||||
Nazwa programu | Dla kogo? | Wysokość wsparcia | Zakres inwestycji | Terminy |
Czyste Powietrze | osoby fizyczne (właściciele domów modernizowanych) | min. 6.700 zł, a maks. 16.700 zł | zakup i montaż rekuperacji | nabór ciągły |
Ciepłe Mieszkanie | osoby fizyczne (właściciele czy współwłaściciele lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych) | od 30 do 95 proc. kosztów, w zależności od dochodu | zakup i montaż rekuperacji | nabór ciągły |
W celu obniżenia kosztów inwestycji związanych z zakupem i montażem rekuperacji można również skorzystać z ulgi podatkowej:
Dofinansowanie do rekuperacji w 2023 roku w formie ulg | |||
Nazwa ulgi |
Dla kogo? | Zasady | Uwagi |
Ulga termomodernizacyjna | osoby fizyczne, właściciele/współwłaściciele istniejących budynków jednorodzinnych opodatkowani liniowo, według skali podatkowej lub ryczałtem | możliwość odpisania poniesionych kosztów od podstawy opodatkowania | maks. limit odliczeń to 53.000 zł na jednego właściciela |