2 miesięcy temu
W odpowiedzi na interpelację posłanki Pauliny Matysiak, Ministerstwo Cyfryzacji przedstawiło stanowisko w sprawie możliwości wykorzystania podpisu elektronicznego w procesie składania podpisów pod obywatelskimi projektami ustaw. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, obywatele muszą udzielać poparcia projektom ustaw poprzez złożenie własnoręcznego podpisu na papierowym wykazie. Obecne brzmienie ustawy wyklucza możliwość zastosowania podpisów elektronicznych, w tym kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu osobistego oraz podpisu zaufanego.
Ministerstwo rozważa wprowadzenie zmian
Mimo obecnych ograniczeń, Ministerstwo Cyfryzacji nie pozostaje bierne wobec potrzeb cyfryzacji tego procesu. Sekretarz Stanu Dariusz Standerski poinformował, iż resort rozważa wprowadzenie rozwiązań umożliwiających wygodne, wielokrotne opatrywanie jednego dokumentu elektronicznego wieloma podpisami. Takie rozwiązanie pozwoliłoby na elektroniczne podpisywanie dokumentów związanych z obywatelską inicjatywą ustawodawczą.
Wyzwania techniczne i prawne
Wprowadzenie możliwości składania podpisów elektronicznych pod obywatelskimi projektami ustaw wiąże się z szeregiem wyzwań. Ministerstwo podkreśla potrzebę stworzenia uniwersalnego rozwiązania, które nie ograniczałoby się tylko do jednego procesu. najważniejsze jest również zapewnienie ochrony danych osobowych osób podpisujących, przy jednoczesnej możliwości weryfikacji złożonych podpisów przez adresata dokumentu.
Dodatkowym wymogiem jest obsługa co najmniej trzech rodzajów podpisów elektronicznych – podpisu zaufanego, podpisu osobistego i kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Mnogość formatów podpisów elektronicznych stwarza dodatkowe komplikacje techniczne.
Potencjalne zastosowania poza inicjatywą ustawodawczą
Ministerstwo Cyfryzacji dostrzega szersze zastosowanie planowanego rozwiązania. Mogłoby ono znaleźć zastosowanie w innych obszarach, takich jak obywatelska inicjatywa uchwałodawcza na poziomie gminnym czy tworzenie gminnych rad seniorów. To pokazuje, iż planowane zmiany mogą mieć szeroki wpływ na partycypację obywatelską na różnych szczeblach.
Istniejące rozwiązania i przyszłe perspektywy
Choć kompleksowe rozwiązanie jest dopiero w fazie planowania, Ministerstwo Cyfryzacji zwraca uwagę na istniejące już możliwości. Platforma ePUAP umożliwia opatrzenie jednego dokumentu elektronicznego wieloma podpisami. Ponadto, udostępniane przez ministerstwo API do składania podpisu zaufanego jest wykorzystywane przez twórców usług do umożliwienia składania wielu podpisów z poziomu danej usługi.
Przyszłość może przynieść dodatkowe ułatwienia. Ministerstwo wskazuje na planowane wprowadzenie Europejskich Portfeli Tożsamości Cyfrowej, które mogą przyczynić się do łatwiejszego i bezpieczniejszego zbierania podpisów poparcia dla obywatelskich inicjatyw ustawodawczych online. Jednak ich praktyczne wdrożenie przewidywane jest dopiero na koniec 2026 roku.
Brak konkretnych terminów
Mimo pozytywnego nastawienia do wprowadzenia zmian, Ministerstwo Cyfryzacji nie jest w stanie wskazać konkretnego terminu realizacji usługi umożliwiającej elektroniczne składanie podpisów pod obywatelskimi projektami ustaw. Kompleksowość wyzwań technicznych i prawnych sprawia, iż proces ten wymaga dokładnego przygotowania i przemyślenia.
