1 dzień temu
Rząd wprowadził ustawę, a technicy ruszyli w Polskę, aby wdrożyć jeden z największych projektów modernizacyjnych w historii polskiej energetyki. W wielu miejscach już byli, ale do końca akcji zostało jeszcze kilka lat. Wymiana lub montaż tych urządzeń jest obowiązkowy i obejmie wszystkie gospodarstwa domowe. Oznacza to, iż każdy obywatel musi wpuścić techników na klatkę schodową, a w niektórych przypadkach choćby do swojego mieszkania.
Fot. Shutterstock
W Polsce trwa największa w historii modernizacja systemu pomiaru energii elektrycznej. Do 2031 roku wszystkie gospodarstwa domowe zostaną wyposażone w inteligentne liczniki zdalnego odczytu (LZO). Proces wymiany, rozpoczęty na mocy ustawy z 2021 roku, ma objąć ponad 17 milionów odbiorców energii w całym kraju, a jego całkowity koszt szacowany jest na około 9 miliardów złotych. Działania te wpisują się w europejską strategię zwiększania efektywności energetycznej i cyfryzacji systemów elektroenergetycznych.
Harmonogram wymiany i postępy operatorów
Modernizacja systemu pomiarowego została rozplanowana na kilka etapów. Do 2025 roku inteligentne liczniki mają zostać zainstalowane u co najmniej 25% odbiorców. W kolejnych latach tempo instalacji będzie wzrastać – do 2027 roku planowane jest objęcie wymianą 65% gospodarstw domowych, a do końca 2028 roku odsetek ten ma wzrosnąć do 80%. Finał całego procesu zaplanowano na rok 2031.
Największe postępy w wymianie liczników odnotowała dotychczas Energa, która zmodernizowała urządzenia u ponad 2 milionów z 3,3 miliona swoich klientów. PGE Dystrybucja wymieniła około 22,3% liczników w swojej sieci. Stoen Operator, działający głównie na terenie Warszawy, zainstalował do końca 2023 roku 200 tysięcy nowych urządzeń, co stanowi ponad 18% wszystkich liczników. Spółka planuje zwiększyć tę liczbę do 300 tysięcy do końca 2024 roku, a do 2025 roku objąć wymianą 35% odbiorców. Tauron natomiast zakończył 2023 rok z wymienionymi licznikami u 1,14 miliona użytkowników, co stanowi około 19% jego bazy klientów. Operatorzy podkreślają, iż tempo wdrażania nowych liczników będzie rosło wraz z rozwojem infrastruktury i optymalizacją procesów logistycznych.
Przykład kompleksowego podejścia – Stoen Operator
Stoen Operator realizuje szeroko zakrojony program modernizacji, obejmujący ponad 11 różnych projektów i inicjatyw. Spółka nie tylko wymienia liczniki, ale również wdraża nowe systemy, optymalizuje procesy i przystosowuje infrastrukturę do przetwarzania zwiększonej ilości danych. Na początku 2024 roku zakończyła pierwszą fazę projektu, osiągając poziom 20% zainstalowanych inteligentnych liczników. w tej chwili trwa druga faza, która ma doprowadzić do wymiany 60% urządzeń do 2026 roku. Spółka wykorzystuje nowoczesną technologię G3 PLC IDIS z opcją komunikacji zastępczej LTE, co pozwala na większą elastyczność i odporność systemu na zakłócenia.
Koszty i organizacja wymiany
Wymiana liczników jest bezpłatna dla odbiorców, a koszty modernizacji ponoszą spółki energetyczne, które finansują ten projekt w ramach strategii długoterminowego rozwoju sieci. Modernizacja nie wymaga od klientów podejmowania żadnych działań, jednak w niektórych przypadkach konieczna jest obecność mieszkańca, zwłaszcza jeżeli licznik znajduje się wewnątrz lokalu.
Większość procesów wymiany przebiega bez ingerencji mieszkańców. Liczniki najczęściej znajdują się na klatce schodowej i o ile tylko technik ma do nich dostęp, wymiana przebiega sprawnie i trwa od 15 do 40 minut. Konieczne jest jedynie krótkotrwałe wyłączenie prądu. Problemy zaczynają się, kiedy liczniki są zamontowane wewnątrz mieszkań lub domów, zwłaszcza w starszych budynkach, gdzie dawniej nie obowiązywały przepisy dotyczące umieszczania liczników na zewnątrz. W takim przypadku konieczne jest udostępnienie mieszkania technikowi. Zaleca się, aby mieszkańcy sprawdzili w swojej spółdzielni lub bezpośrednio u operatora, w jakim terminie planowana jest wymiana.
Osoby, które chcą przyspieszyć proces i zamontować inteligentny licznik przed wyznaczonym terminem, muszą liczyć się z wydatkiem od 300 do 400 złotych. Z takiej możliwości często korzystają przedsiębiorcy, którzy dzięki nowoczesnym licznikom mogą lepiej zarządzać zużyciem energii i negocjować korzystniejsze warunki umów z dostawcami.
Korzyści z nowych technologii
Inteligentne liczniki przynoszą szereg korzyści zarówno dla konsumentów, jak i dostawców energii. Automatyczne przekazywanie danych o zużyciu energii eliminuje konieczność wizyt inkasentów i manualnego podawania odczytów. Konsumenci zyskują możliwość bieżącego monitorowania zużycia energii, co pomaga w optymalizacji kosztów. Szczególnie korzystne jest to dla przedsiębiorców, którzy dzięki dokładnym danym mogą lepiej zarządzać zużyciem energii i negocjować korzystniejsze warunki umów z dostawcami.
Nowe liczniki stanowią również fundament dla rozwoju inteligentnych domów. Zintegrowane z systemami Internetu Rzeczy (IoT) umożliwiają automatyzację procesów domowych, takich jak sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem czy urządzeniami AGD w zależności od aktualnych taryf energetycznych. Systemy te pozwalają na optymalizację kosztów poprzez dostosowanie zużycia do godzin, w których energia jest tańsza. W przyszłości możliwe będzie także dostosowanie działania domowych instalacji do wahań cen energii na rynku, co dodatkowo zwiększy efektywność gospodarowania zasobami.
To wszystko jest częścią szerszej strategii Unii Europejskiej, zmierzającej do modernizacji infrastruktury energetycznej i poprawy efektywności energetycznej w całej Europie. Nowoczesne technologie mają nie tylko poprawić komfort użytkowników, ale również przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 poprzez efektywniejsze zarządzanie siecią energetyczną i dostosowanie jej do rosnącego zapotrzebowania na zieloną energię.
