Transformacja energetyczna jako inwestycja, nie koszt
„Jeśli dobrze to rozegramy, transformacja może spłacić się sama” – zaznaczyła Joanna Pauly, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich i Spraw Zagranicznych w Ministerstwie Przemysłu, która kieruje zespołem odpowiedzialnym za przygotowanie Białej Księgi.
Jak podkreślono, transformacja energetyczna to nie tylko konieczność wynikająca z polityki klimatycznej, ale także potencjalne źródło zysków dla lokalnych społeczności, gospodarki oraz budżetu państwa. Wśród obszarów inwestycyjnych wymieniono m.in. rozwój OZE, modernizację sieci przesyłowych, rewitalizację terenów poprzemysłowych oraz wsparcie dla nowych modeli lokalnej gospodarki.
Regiony górnicze pod szczególnym nadzorem – co zakłada Biała Księga?
Transformacja górnictwa w Polsce to wyzwanie o skali społecznej, gospodarczej i demograficznej. Z danych przedstawionych przez resort wynika, iż w przemyśle wydobywczym zatrudnionych jest bezpośrednio i pośrednio ponad 300 tys. osób, a w Terytorialnym Planie Sprawiedliwej Transformacji dla woj. śląskiego wskazuje się aż na 400 tys. osób zależnych od branży.
Jednocześnie produkcja węgla w Polsce spada szybciej, niż wcześniej zakładano:
- 2022 r.: 39 mln ton,
- 2023 r.: 36 mln ton,
- 2024 r.: 32 mln ton.
To oznacza nie tylko wyzwania dla rynku energii, ale też zagrożenie wyludnieniem regionów i rozpadem lokalnych społeczności. Według Joanny Pauly, skuteczna transformacja może jednak te procesy zatrzymać, jeżeli zostanie dobrze zaplanowana i przeprowadzona.
Trzy wymiary transformacji: regionalny, sektorowy, procesowy
Ministerstwo Przemysłu podkreśla, iż fundamentem Białej Księgi jest podejście oparte na trzech wymiarach:
- Regionalnym – z uwzględnieniem lokalnych specyfik i wyzwań subregionów.
- Sektorowym – obejmującym wsparcie dla ludzi, przemianę gospodarki oraz tworzenie nowych miejsc pracy.
- Procesowym – wskazującym na etapy: planowanie, realizację programów i ich skalowanie.
Kluczowe elementy planu obejmują m.in. indywidualne ścieżki przekwalifikowania pracowników, wsparcie dla dywersyfikacji przemysłu, rozwój stref poprzemysłowych z zachętami inwestycyjnymi oraz tworzenie spółek celowych dla projektów rewitalizacyjnych.
„Transformacja musi być oddolna, ale wspierana odgórnie”
Jednym z wniosków wynikających z analizy międzynarodowych doświadczeń, na które powołuje się resort, jest konieczność łączenia działań lokalnych ze wsparciem rządu oraz instytucji międzynarodowych.
Za szczególnie ważne uznano:
- jasną wizję lokalną,
- aktywne zaangażowanie społeczności w projektowanie zmian,
- stabilne ramy instytucjonalne i finansowe.
Jednym z mechanizmów wsparcia ma być Fundusz Transformacji Województwa Śląskiego, który ma integrować środki krajowe i zagraniczne, kierując je na strategiczne inwestycje.
Co dalej? Konsultacje Białej Księgi już wkrótce
Ministerstwo zapowiada, iż projekt Białej Księgi zostanie niebawem poddany konsultacjom międzyresortowym oraz otwartym konsultacjom publicznym. Celem jest publikacja finalnej wersji dokumentu jeszcze w czasie polskiej prezydencji w Radzie UE – w czerwcu 2025 roku.
„Wszystko to musi dziać się szybko, gdyż czas gra przeciwko nam zarówno, jeżeli chodzi o klimat, jak i demografię” – podsumowała Joanna Pauly.
Zobacz również:
- Hennig-Kloska: „Nie ma odwrotu od transformacji energetycznej”
- NetZeroEnergy 2025: Polska stawia na innowacje i bezpieczeństwo energetyczne
- Transformacja energetyczna zagrożeniem dla 120 tys. brytyjskich pracowników
Źródło: PAP
