1 stycznia wejdzie w życie surowy zakaz. Wszyscy powinni się przygotować, bo ruszą kontrole, a kary będą ogromne

Od 1 stycznia 2026 roku w kilku województwach zacznie obowiązywać całkowity zakaz używania starych pieców na węgiel i drewno. Tak zwane „kopciuchy” znikną z polskich domów, a osoby, które nie dostosują się do przepisów, zapłacą choćby 5000 zł grzywny. To ostatni moment, aby wymienić stary piec i uniknąć kary.

Fot. Warszawa w Pigułce

Dlaczego rząd zakazuje starych pieców

Zakaz to efekt uchwał antysmogowych, które mają ograniczyć emisję pyłów i toksycznych substancji. Polska od lat znajduje się w czołówce najbardziej zanieczyszczonych państw Europy, a zimowe smogi pochodzą głównie z domowych kotłów pozbawionych filtrów.
Eksperci przypominają: kopciuch to nie tylko niska wydajność, ale także tysiące szkodliwych związków trafiających do powietrza, którym oddychamy.

Gdzie i od kiedy obowiązuje zakaz

• Podkarpackie – od 1 stycznia 2026 r. całkowity zakaz palenia w piecach bez klasy.
• Łódzkie – od nowego roku każdy piec lub kominek sprzed 2018 r. musi mieć filtr lub elektrofiltr.
• Świętokrzyskie – od lipca 2026 r. nie będzie można używać choćby kotłów klasy 5 w miejscach z dostępem do sieci gazowej lub ciepłowniczej.
• W innych województwach – m.in. mazowieckim, śląskim, małopolskim, dolnośląskim i wielkopolskim – zakazy już obowiązują lub będą rozszerzane w 2025 roku.

Do kiedy można używać poszczególnych pieców

• Piece bez klasy (kopciuchy) – zakazane od 2024–2026 r. w zależności od regionu.
• Kotły klasy 3 i 4 – legalne tylko do końca 2027 r.
• Kotły klasy 5 – dopuszczone do końca dekady, ale tylko tam, gdzie nie ma sieci gazowej lub ciepłowniczej.

Eksperci ostrzegają: choćby jeżeli przepisy pozwalają jeszcze na użytkowanie, warto wymienić piec wcześniej – nowoczesne urządzenia zużywają choćby 40% mniej paliwa.

Kary i kontrole – na co musisz uważać

Za palenie w starym piecu grozi:

• mandat do 500 zł nałożony przez straż miejską,
• grzywna do 5000 zł w przypadku powtarzających się naruszeń.

Kontrole będą prowadzone zarówno na zgłoszenie mieszkańców, jak i z urzędu – szczególnie w gminach uczestniczących w programie „Czyste Powietrze”. W praktyce kara może być nakładana wielokrotnie – przy każdej kontroli.

Jak uniknąć kary i zdążyć z wymianą pieca

Wymiana źródła ciepła nie musi oznaczać dużych kosztów.
Z pomocą przychodzi rządowy program „Czyste Powietrze”, który pozwala uzyskać choćby 136 200 zł dotacji na:

• montaż pompy ciepła, pieca gazowego lub pelletowego,
• modernizację instalacji grzewczej,
• przyłączenie do sieci ciepłowniczej,
• termomodernizację budynku.

Wnioski można składać w lokalnych punktach konsultacyjnych lub przez stronę czystepowietrze.gov.pl.
Eksperci apelują, by nie czekać do końca 2025 roku – liczba firm instalacyjnych jest ograniczona, a czas realizacji inwestycji coraz dłuższy.

Jakie ogrzewanie wybrać zamiast kopciucha

• Pompa ciepła – najbardziej ekologiczne i bezemisyjne źródło energii.
• Kocioł gazowy kondensacyjny – tanie w eksploatacji i wydajne rozwiązanie.
• Kocioł na pellet – ekologiczna alternatywa dla domów bez dostępu do gazu.
• Podłączenie do sieci ciepłowniczej – w wielu miastach najtańsze w długiej perspektywie.

Co to oznacza dla czytelnika

• Od 1 stycznia 2026 r. w kolejnych regionach Polski wejdzie bezwzględny zakaz używania starych pieców.
• Za złamanie przepisów grozi do 5000 zł grzywny.
• To ostatni moment, by skorzystać z rządowych dopłat i wymienić piec na nowoczesny.
• Wymiana urządzenia może obniżyć rachunki i poprawić jakość powietrza w całej okolicy.